Tổng đài 5421 cải tiến đảo mạch hóa

Tổng đài 5421 là trang bị thông tin hữu tuyến điện được sử dụng phổ biến ở các đơn vị phục vụ bảo đảm thông tin liên lạc cho sở chỉ huy chỉ đạo, điều hành huấn luyện, diễn tập, sẵn sàng chiến đấu và thực hiện nhiệm vụ khác. Thiết kế của tổng đài 5421 theo kiểu cũ, sử dụng phích cắm giắc nối, dây bọc lộ ngoài. Vì vậy, việc triển khai tổng đài gặp nhiều khó khăn, mất nhiều thời gian, tiếp chuyển liên lạc chậm, dễ nhầm lẫn giữa các phích giắc cắm. Hơn nữa, tổng đài đã qua sử dụng nhiều năm, phần cơ khí bị mòn, các phích giắc cắm không còn chắc chắn, tiếp xúc không tốt, gây chập chờn, làm giảm chất lượng liên lạc hoặc bị mất liên lạc.

Trên cơ sở nghiên cứu kết cấu máy và nguyên lý làm việc của tổng đài 5421, các cán bộ, nhân viên kỹ thuật của Đại đội thông tin 21 (Đoàn xe tăng H01, Binh chủng Tăng-Thiết giáp) đã nghiên cứu thiết kế, cải tiến chức năng tiếp chuyển liên lạc của tổng đài; thay thế hệ thống phích cắm, giắc nối bằng các đảo mạch cơ-điện tử. Mỗi phích giắc của tổng đài được thay thế bằng một đảo mạch gồm 12 vị trí từ 0 đến 10 và vị trí chung (C). Khi tiếp chuyển liên lạc bằng hệ thống đảo mạch, vị trí ban đầu của tất cả các đảo mạch ở vị trí 0; cần nghe hoặc gọi bất kỳ máy nào thì bật đảo mạch tương ứng về vị trí C để nghe, hoặc gọi máy đó. Để tiếp chuyển liên lạc hướng từ máy A đến B, chỉ cần bật đảo mạch tương ứng với máy A về vị trí của máy B hoặc ngược lại, lúc đó hai máy thông nhau. Để tiếp chuyển liên lạc mạng từ máy A nối với các máy B, C hoặc D chỉ cần bật các đảo mạch tương ứng với từng máy, khi đó các máy nối thông liên lạc với nhau. Linh kiện, vật tư để cải tiến, lắp ráp tổng đài 5421 mới đều sẵn có ở thị trường trong nước và tận dụng từ kho đơn vị, do vậy giá thành sản phẩm chỉ khoảng 400.000 đồng/chiếc.

Tổng đài 5421 cải tiến vẫn giữ được tính năng ưu việt của tổng đài nguyên bản, song đã khắc phục được những nhược điểm của tổng đài cũ. Tổng đài cải tiến có cấu tạo gọn hơn, thời gian triển khai, tiếp chuyển liên lạc nhanh hơn, không bị nhầm lẫn giữa các cửa, dễ tiếp chuyển, chất lượng thông tin liên lạc tốt hơn. Tổng đài 5421 cải tiến rất phù hợp với điều kiện triển khai thông tin liên lạc hữu tuyến trong điều kiện cơ động, dã ngoại, diễn tập, phục vụ tốt cho huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu và điều hành các hoạt động của đơn vị. Bộ Tư lệnh Binh chủng Tăng-Thiết giáp đã chỉ đạo Phòng Thông tin phối hợp với Đoàn Xe tăng H01 nghiên cứu hoàn thiện, lắp thêm thiết bị đèn hiển thị, chiếu sáng mặt máy để phục vụ huấn luyện, bảo đảm thông tin liên lạc ban đêm; hoàn chỉnh sản phẩm để nhân rộng cho các đơn vị thuộc binh chủng và dự thi sáng kiến cải tiến kỹ thuật cấp toàn quân.

Bài và ảnh: HƯƠNG HỒNG THU