QĐND - Bước vào năm 1950, quân đội Pháp triển khai kế hoạch “Đóng điểm chiếm tuyến” trên khu vực đồng bằng trung du Bắc Bộ. Trên địa bàn tỉnh Vĩnh Yên và Phúc Yên (sau nay là Vĩnh Phúc), địch xây dựng hơn 200 vị trí chốt giữ với những hệ thống cứ điểm vững chắc, hình thành ba tuyến phòng thủ để bảo vệ vùng chiếm đóng.

Tuyến thứ nhất, Pháp dựng vành đai ngăn cách vùng tự do của ta và vùng tạm chiếm, có lô cốt, boong-ke do lính Âu-Phi chiếm đóng. Tuyến thứ hai là hệ thống phòng thủ dọc theo Quốc lộ 2 với những tháp canh do ngụy quân hoặc quân liên hiệp Pháp đóng. Tuyến thứ ba là hệ thống phòng thủ theo đê sông Hồng suốt từ Đại Độ (Đông Anh) đến Việt Trì, có hệ thống tháp canh lô cốt do quân ngụy đóng giữ và sĩ quan Pháp chỉ huy... Việc dựng các tuyến của quân Pháp như vậy đã gây cho ta những khó khăn. Vì vậy trên toàn tuyến, ta đã tổ chức nhiều trận đánh nhằm mở rộng vùng tự do, đồng thời tăng cường hoạt động tác chiến du kích làm cho địch phải căng lực lượng đối phó, tạo điều kiện cho ta mở chiến dịch lớn.

Thực hiện chủ trương phát triển chiến tranh du kích vùng địch hậu và cổ vũ tinh thần quần chúng, Tỉnh ủy Vĩnh Phúc lãnh đạo lực lượng vũ trang tiến hành những trận đánh tiêu diệt địch. Đêm 13-6-1950, Tiểu đoàn 64 bộ đội chủ lực tỉnh Vĩnh Phúc được lệnh tiêu diệt đồn Sơn Kiệu, một điểm chốt giữ của địch nằm trên Quốc lộ 2 thuộc huyện Vĩnh Tường. Tiểu đoàn đã trinh sát, nắm địa hình cụ thể, phối hợp hiệp đồng chặt chẽ với dân quân, du kích địa phương, nên trận đánh diễn ra nhanh chóng. Chỉ sau khoảng bốn giờ chiến đấu, quân ta đã làm chủ đồn, tiêu diệt 2 tên chỉ huy Pháp và 17 lính nguỵ, thu toàn bộ vũ khí, quân dụng của địch.

Đồn Sơn Kiệu nằm trong lòng địch, nên khi bị ta tiêu diệt khiến địch hoang mang và có ý nghĩa cổ vũ quân dân tỉnh Vĩnh Phúc. Trận đánh có sự nghiên cứu địa hình và sự chuẩn bị chu đáo, nên giành thắng lợi và đạt hiệu suất cao. Trận đánh giúp cho bộ đội địa phương có nhiều kinh nghiệm trong tác chiến và hiệp đồng với các lực lượng vũ trang, dân quân, du kích, góp phần vào sự trưởng thành của bộ đội địa phương.

Thụy Biên