QĐND - Đầu tháng 2-1971, Trung đoàn 45 (Bộ tư lệnh Pháo binh) được lệnh cơ động vào chiếm lĩnh trận địa, tham gia đánh trận mở màn Chiến dịch Đường 9-Nam Lào. Nhiệm vụ được giao của trung đoàn là tác chiến trên hướng chủ yếu của chiến dịch, với các mục tiêu chính là Lao Bảo, Huội San, bản Đông… có chiều dài 108km và chiều rộng 36km.

Trung đoàn cơ động khẩn trương qua đoạn đường dài, địa hình hiểm trở, dưới làn bom đạn của không quân địch và bộ binh, thám báo, biệt kích của ngụy quân Sài Gòn. Biên chế của trung đoàn tham gia chiến dịch chủ yếu là pháo cơ giới Đ74 và một số phân đội pháo ĐKB. Đến ngày 10-2-1971, Trung đoàn 45 pháo binh đã vào vị trí chiến đấu.

Khẩu đội cối  82mm bộ đội Mặt trận bắc Đường 9 - Quảng Trị bắn tiêu diệt mục tiêu địch. Ảnh tư liệu.

Ý định của Bộ tư lệnh chiến dịch là mở tung cánh cửa phía Bắc để triển khai lực lượng. Chốt chặn của địch là điểm cao 500 nơi Tiểu đoàn 39 biệt động quân của địch vừa đổ xuống, ở đây chúng khống chế được đường 16A, ngã ba Cha Ky, có khả năng cắt đứt việc triển khai cơ giới của ta xuống phía Nam. Đúng 17 giờ ngày 12-2-1971, Trung đoàn 45 pháo binh thực hành bắn tiêu diệt điểm cao 500. Sau đó, hỏa lực trung đoàn chi viện cho Trung đoàn 102 (Sư đoàn 308) của ta vây lấn tiêu diệt địch, kết hợp bắn kiềm chế trận địa pháo của địch ở A Rinh và bắn phá hủy trận địa pháo của địch ở điểm cao 456. Sau hơn một tuần chiến đấu (từ ngày 12 đến ngày 20-2-1971), ta đã làm chủ trận địa, tiêu diệt gọn Tiểu đoàn 39 biệt động quân với biệt hiệu “Cọp đen” của ngụy quân Sài Gòn.

Bộ tư lệnh chiến dịch đánh giá đây là trận đánh giỏi, hiệp đồng chặt chẽ, mở toang cánh cửa phía Bắc để ta triển khai lực lượng chiến đấu trên trục đường 16, uy hiếp địch tại các điểm cao 316, 456, 655… Trận mở màn của Trung đoàn 45 pháo binh thắng lợi là kết quả tổng hợp của sự vận dụng nghệ thuật cơ động nhanh, hỏa lực tập trung, kết hợp nhiều hình thức bắn nhằm đạt hiệu suất chiến đấu cao nhất.

Đình Đông