Quanh năm "làm bạn" với trời

Dưới những tán cây lúp xúp, khu doanh trại của Ban Khí tượng, Lữ đoàn 918 (Quân chủng Phòng không-Không quân) nằm lặng lẽ ngoài khu vực sân bay. Từ xa, những cột đo gió vươn cao chỉ hướng. Gặp cán bộ, nhân viên Ban Khí tượng, chúng tôi đùa vui: “Thật là thú vị khi ngày nào cũng được ngắm trời, đất, gió, mây. Nếu thêm chút lãng mạn chắc tất cả sẽ trở thành thi sĩ”. Thiếu tá Hoàng Xuân Thành, Trưởng ban Khí tượng chia sẻ: “Công việc chuyên môn của chúng tôi mang tính đặc thù cao. Quanh năm nghe ngóng để bắt “bệnh của trời” phục vụ công tác huấn luyện bay. Nhiệm vụ tuy khó khăn là vậy nhưng cũng rất vui”.

Công tác chuẩn bị bản đồ để dự báo khí tượng phục vụ huấn luyện bay tại Ban Khí tượng (Lữ đoàn 918). 

Nói rồi anh đưa chúng tôi ra tham quan vườn khí tượng, nơi có thùng đo lượng nước mưa; cột đo gió xác định hướng gió, tốc độ gió; lều đo nhiệt độ. Cứ một giờ, người trực phải kiểm tra các thông số trên máy, ngoài ra còn phải thường xuyên quan sát bằng mắt thường để nắm tình hình mây. Các loại mây bình thường là Cu, Sc, Ac, As, Cs có thể tổ chức bay được, còn mây nguy hiểm là Cucon, Cb gây mưa, dông, lốc. Trước giờ tròn (từ giờ nọ sang giờ kia) 10 phút, quan trắc viên thông báo số liệu về nhiệt độ, mây, mưa, gió, tầm nhìn, áp suất khí quyển và các tác động khác về sở chỉ huy lữ đoàn. Trên cơ sở đó, sở chỉ huy đánh giá điều kiện khí tượng ở khu vực đảm nhiệm. Trông tưởng đơn giản là vậy, nhưng đòi hỏi nhân viên trực phải tỉ mỉ, tổ chức trực 24/24 giờ. Những hôm trời quang mây tạnh công việc thuận lợi hơn. Còn những hôm thời tiết diễn biến thất thường đòi hỏi người quan sát phải hết sức chú ý, sai lệch một chút là đánh giá không đúng điều kiện thời tiết thực tế. Vất vả nhất là kíp trực đêm, đặc biệt là đêm đông giá rét. Vào ca trực là cứ đội mưa gió xem thông số, đọc mã điện, trở đi trở lại vài lần là hết đêm. Công việc vất vả thầm lặng, nhưng khi được giao nhiệm vụ các quan trắc viên đều tự nguyện gắn bó lâu dài. Bởi họ tâm niệm rằng dễ có mấy người được "làm bạn” với trời mây.

Nắm khí tượng, phục vụ bay

Để tổ chức được ban bay huấn luyện phụ thuộc rất lớn vào tình hình thời tiết. Do vậy, trước ngày bay, bộ phận dự báo phải nắm chắc các điều kiện khí tượng ảnh hưởng đến hoạt động bay của đơn vị. Bộ phận điền đồ tiến hành thu thập số liệu để điền vào bản đồ. Trên cơ sở đó, bộ phận dự báo vẽ và phân tích hệ thống thời tiết sau đó đưa ra bản tin dự báo thời tiết chính xác nhất. Tất cả nội dung dự báo trong tuần được trưởng ban báo cáo trong hội nghị ra chỉ thị bay tuần. Nhờ vậy, giúp chỉ huy đơn vị, phi công và các thành phần nắm tình hình thời tiết để xây dựng kế hoạch tổ chức huấn luyện, bảo đảm bay hiệu quả. Do điều kiện thời tiết luôn biến động nên công tác dự báo gặp nhiều khó khăn. Chính vì vậy, bên cạnh bản tin dự báo trong tuần, hằng ngày, cả ban phải theo dõi chặt chẽ tình hình khí tượng để kịp thời báo cáo cấp trên. Công tác dự báo không chỉ dựa vào thiết bị máy móc mà cần cả kinh nghiệm thực tế cũng như khả năng phán đoán của con người. Gần 25 năm công tác trong ngành, Đại úy QNCN Hoàng Thị Dung, nhân viên điện đồ, chia sẻ: “Công việc theo dõi khí tượng của chúng tôi đòi hỏi đã vào ca trực là phải bám máy, ngắm trời để cung cấp các số liệu chính xác nhất. Gặp những hôm thời tiết "đỏng đảnh", công tác dự báo của chúng tôi gặp không ít khó khăn”. Theo dõi kíp trực làm việc, chúng tôi hiểu một phần về những khó khăn của cán bộ, nhân viên Ban Khí tượng. Kế hoạch bay đã có, chỉ chờ lệnh triển khai của cấp trên. Lúc này, dự báo viên lại phải nắm thời tiết các khu vực hoạt động của lữ đoàn qua hệ thống ảnh mây, thời tiết các sân bay dự bị. Rồi căn cứ vào kế hoạch bay ngày hay đêm, báo cáo giờ mặt trời mọc, mặt trời lặn để chỉ huy tính toán giờ triển khai bay.

Đại tá Vũ Tiến Dũng, Lữ đoàn trưởng cho biết: "Trong chuẩn bị bay và thực hành bay, công tác dự báo khí tượng có vai trò rất quan trọng. Nếu dự báo không chính xác khi triển khai sẽ gây ra lãng phí hoặc có thể mất an toàn. Chính vì vậy, trong huấn luyện bay, đơn vị luôn xác định phải làm tốt công tác dự báo khí tượng, tổ chức bay trinh sát khí tượng chặt chẽ đúng quy định, sau đó mới hạ quyết tâm bay. Quan trọng nhất là chỉ huy các cấp phải thường xuyên theo dõi thông tin do Ban Khí tượng cung cấp để chủ động trong công tác bảo đảm, điều hành huấn luyện. Nhờ làm tốt công việc này nên lữ đoàn luôn tổ chức được những chuyến bay an toàn, hiệu quả".

Bài và ảnh: VŨ DUY