QĐND - Trận đánh chốt giữ điểm cao 311 trên Đường 9 của Tiểu đoàn 8, Trung đoàn bộ binh 102, diễn ra từ ngày 3 đến ngày 21-3-1971 là một trong những trận đánh điển hình về tác chiến phòng ngự. Mục đích của ta trong trận này là khống chế địch trên Đường 9, cô lập địch phía trước với phía sau trong cuộc hành quân Lam Sơn 719 của Mỹ-ngụy. Trận đánh để lại nhiều bài học quý về xây dựng ý chí chiến đấu, tổ chức xây dựng trận địa, bố trí đội hình, sử dụng lực lượng, chủ động tiến công, vận dụng cách đánh linh hoạt của bộ đội ta trong chiến đấu phòng ngự.

Điểm cao 311 nằm sát phía bắc Đường 9, thuộc địa phận bản Po Ho, huyện Sê Pôn, tỉnh Xa-va-na-khẹt, cách biên giới Việt – Lào về phía Tây hơn 4km. Đường 9 là đường cơ giới duy nhất chạy từ Đông Hà qua cửa khẩu Lao Bảo sang bản Đông (Sê Pôn), là tuyến đường huyết mạch vận chuyển, cơ động lực lượng trong cuộc hành quân Lam Sơn. Đoạn đường dưới chân núi gấp khúc, lượn vòng ôm lấy chân điểm cao 311, có một cây cầu bị hỏng, cạnh đó có một ngầm đá để vượt qua suối, buộc địch trong quá trình hành quân qua đây phải giảm tốc độ. Sau một thời gian triển khai cuộc hành quân Lam Sơn, địch đã bị các đơn vị chủ lực của ta bất ngờ, tiêu diệt gọn Tiểu đoàn biệt động 39 và hầu hết Lữ đoàn dù số 3, toàn bộ cánh quân phía Bắc của địch đứng trước nguy cơ bị tiêu diệt. Để cứu vãn tình thế, địch đưa quân lên phản kích trên Đường 16 và bảo vệ, khai thông Đường 9 để vận chuyển hậu cần và cơ động lực lượng.

Tiểu đoàn 8, Trung đoàn bộ binh 102 được giao nhiệm vụ xây dựng cộng sự trận địa, chốt giữ điểm cao 311, khống chế trục Đường 9, tiêu hao, tiêu diệt không cho địch cơ động. Tiểu đoàn đã bố trí Đại đội 7 ở phía trước chốt giữ điểm cao 311, Đại đội 5 và 6 ở phía sau, làm nhiệm vụ cơ động đánh địch trên Đường 9 và hỗ trợ đắc lực cho chốt 311. Sau khi nhận nhiệm vụ, tiểu đoàn đã nhanh chóng làm công tác chuẩn bị, hành quân vào chiếm lĩnh theo kế hoạch và hoàn thành việc xây dựng công sự trận địa sẵn sàng đánh địch. Ngày 4-3-1971, tiểu đoàn nổ súng tiêu diệt đoàn xe 11 chiếc xe chở quân từ Lao Bảo tới chỉ trong vòng 15 phút. Hôm sau, địch tổ chức một đoàn xe 30 chiếc, có một đại đội bộ binh áp tải chở đạn pháo, lương thực từ Lao Bảo lên chi viện cho căn cứ Tà Mây. Sau 40 phút chiến đấu, cả 30 xe và toàn bộ đại đội bộ binh đi cùng của địch đã bị ta tiêu diệt gọn.

Sau hai ngày bị đánh thiệt hại nặng nề, thấy lực lượng của ta đang chốt tại điểm cao 311, liên tiếp các ngày từ 6 đến 10-3 và từ 15 đến 19-3, địch huy động nhiều lực lượng, phương tiện, hỏa lực, pháo binh, xe tăng, xe thiết giáp, máy bay phản lực và bộ binh tiến công nhiều lần, nhằm tiêu diệt lực lượng của ta ở điểm cao 311, giải tỏa Đường số 9, nhưng đều bị Tiểu đoàn 8 tổ chức lực lượng đánh bại, phá hủy hàng chục xe tăng, tiêu diệt hàng trăm tên địch. Ngày 20 và 21-3, trước nguy cơ bị tiêu diệt, địch bắt đầu rút khỏi Đường 9 - Nam Lào. Chúng tổ chức tiến công nhiều lần để vượt qua chốt 311của Tiểu đoàn 8, nhưng đều bị ta đẩy lùi và tiêu diệt thêm 17 xe tăng và gần 100 tên, buộc địch phải bỏ xe, pháo, vượt sông Sê Pôn, luồn rừng rút chạy về Khe Sanh.

Dân Vũ