QĐND - Đến tham quan Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam, hiện vật đầu tiên thu hút sự chú ý của không ít du khách là chiếc xe tăng ở giữa sảnh, trên thềm màu đỏ. Đó là chiếc xe tăng T54B mang số hiệu 843, một trong những chiếc xe tăng đầu tiên húc đổ cổng dinh Độc Lập vào trưa 30-4-1975.

Trong hồ sơ lưu trữ của bảo tàng, chiếc xe là hiện vật gốc, quý hiếm có giá trị lịch sử đặc biệt liên quan đến Chiến dịch Hồ Chí Minh trong cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân năm 1975. Những “vết thương” trên cơ thể “người lính già” là minh chứng đáng tự hào cho một thời xông pha trận mạc, góp phần vào thắng lợi cuối cùng của dân tộc.

Xe tăng số hiệu 843 trưng bày tại Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam.

Được Liên Xô (trước đây) chế tạo, viện trợ cho Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, xe tăng số hiệu 843 được biên chế vào Đại đội 4 (Tiểu đoàn 1, Lữ đoàn xe tăng 203, Quân đoàn 2 từ tháng 5-1974). Nằm trong đội hình chiến đấu, xe tăng 843 đã hành quân tham gia giải phóng Huế, Đà Nẵng, các tỉnh miền Trung và thẳng tiến về Sài Gòn sau khi vượt gần 1000km với phương châm “thần tốc quyết thắng”. Lúc này, kíp xe tăng T54B mang số hiệu 843 gồm các đồng chí: Trung úy Bùi Quang Thận, Đại đội trưởng Đại đội 4 kiêm trưởng xe; Hạ sĩ Lữ Văn Hỏa, lái xe; Trung sĩ Thái Bá Minh, pháo thủ số 1 và Hạ sĩ Nguyễn Văn Kỷ, pháo thủ số 2.

Trong Chiến dịch Hồ Chí Minh, ở mặt trận phía Đông, xe tăng 843 nằm trong đội hình lực lượng đánh thọc sâu với nhiệm vụ đánh chiếm phủ Tổng thống và các mục tiêu quan trọng của địch. 9 giờ sáng 30-4-1975, lực lượng thọc sâu tiến đến cầu Sài Gòn thì gặp phải sự phản kháng dữ dội của địch. Được lệnh của cấp trên, xe tăng 843 cùng Đại đội Tăng 4 nhanh chóng vượt qua, chớp thời cơ tiến đến cầu Thị Nghè. Tại đây, xe đã nổ súng, bắn cháy hai xe M41 và một xe M113 của địch rồi mở hết tốc lực truy kích địch tháo chạy ở ngã tư Hàng Xanh, dẫn đầu đội hình tiến thẳng đến sào huyệt cuối cùng của địch. Trung úy Bùi Quang Thận nhanh chóng cắm cờ chiến thắng lên nóc dinh Độc Lập, đánh dấu sự kết thúc của chế độ Việt Nam Cộng hòa.

Năm 1979, nhân kỷ niệm 35 năm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam, xe tăng số hiệu 843 được đưa về trưng bày tại Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam. Tháng 10-2012, xe tăng T54B mang số hiệu 843 được Thủ tướng Chính phủ quyết định công nhận là bảo vật quốc gia (đợt 1) cùng 29 hiện vật khác.

Bài và ảnh: MINH TRANG