QĐND - Trong chiến công chung của Đường Hồ Chí Minh trên biển có sự đóng góp thầm lặng của cán bộ, chiến sĩ Bộ đội Công binh. Ngay từ những năm tháng đầu tiên hình thành tuyến đường, Bộ đội Công binh đã thực hiện tốt nhiệm vụ được giao như xây dựng cầu cảng, tham gia khảo sát, lập bến bãi; huấn luyện nghiệp vụ đánh thuốc nổ. Khi nhiệm vụ vận tải phát triển, mở rộng, Bộ đội Công binh trực tiếp xây dựng cầu tàu K15 khá hiện đại lúc bấy giờ, bảo đảm cho tàu hàng trăm tấn vào cập bến, lấy hàng. Đặc biệt là thời kỳ đế quốc Mỹ mở rộng cuộc chiến tranh phá hoại bằng không quân, phong tỏa đường sông, biển trên miền Bắc, Bộ đội Công binh là lực lượng nòng cốt trong việc rà, phá bom, mìn, thủy lôi để khơi thông luồng lạch, mở lối cho những “con tàu không số” ra khơi vận chuyển vũ khí, vật chất chiến tranh chi viện cho chiến trường miền Nam đánh thắng giặc Mỹ xâm lược.

Một trong những đóng góp nổi bật của Bộ đội Công binh là việc xây dựng cầu tàu K15 – “cây số 0” của Đường Hồ Chí Minh trên biển huyền thoại. Năm 1963, để bảo đảm chi viện cho chiến trường miền Nam, Quân ủy Trung ương quyết định khẩn trương xây dựng cầu tàu K15 ở bờ biển Đồ Sơn, Hải Phòng, bảo đảm cho Đoàn 759 hoạt động. Bộ Tổng tham mưu giao nhiệm vụ xây dựng cầu tàu K15 cho Cục Công binh với yêu cầu nhanh chóng, bảo đảm kỹ thuật và bí mật tuyệt đối. Cục Công binh lập tức triển khai việc thiết kế cầu tàu và giao cho một tiểu đoàn của Trung đoàn Cầu đường 83 và hai đại đội thuộc Trung đoàn Vượt sông 249 thi công công trình đặc biệt này. 

Đây là nhiệm vụ mới quan trọng, rất vinh dự và tự hào đối với Bộ đội Công binh, nhưng vô cùng khó khăn, phức tạp. Được sự chỉ đạo sâu sát của Cục Công binh, sự giúp đỡ của các cơ quan chức năng Bộ Quốc phòng cùng các bộ, ngành, địa phương, các Trung đoàn 83 và 249 Công binh với tinh thần đoàn kết, quyết tâm cao đã nhanh chóng trinh sát, khảo sát, xây dựng kế hoạch, chuẩn bị chu đáo, bảo đảm tiến độ, hoàn thành đúng thời gian, yêu cầu quy định. Để xây dựng công trình, Bộ đội Công binh đã tổ chức huấn luyện làm chủ trang bị khí tài mới, tranh thủ thời gian làm cả ngày đêm, xử lý hàng loạt các vấn đề kỹ thuật đặt ra và tình huống nảy sinh, đào đắp và vận chuyển hàng nghìn mét khối đất đá, vật liệu, song vẫn bảo đảm đáp ứng đầy đủ các yếu tố bí mật. Trong quá trình xây dựng, Cục Công binh bảo đảm gần như toàn bộ khối lượng vật tư công trình, từ chiếc đinh nhỏ nhất đến các vật liệu gỗ, sắt được sản xuất, chế sẵn từ doanh trại đơn vị công binh ở Hòa Bình, chở đến tận chân công trình. Cọc bê tông và cấu kiện thép, khung dầm… hợp đồng với nhà máy đúc bê tông của Bộ Giao thông vận tải theo đúng quy cách, chuẩn mực, chất lượng và thời gian ấn định.

Sau hơn một tháng thi công, ngày 15-5-1963 cầu tàu K15 chính thức chạy thử tải trong niềm hân hoan của những người chiến sĩ công binh. Niềm vui càng được được nhân lên vì ngay sau khi bàn giao cầu tàu K15 cho Đoàn 759, chiếc tàu không số đầu tiên đã cập bến an toàn, nhận hàng ra khơi chi viện cho chiến trường miền Nam. Cầu tàu K15 đã trở thành cột mốc “số 0” của con đường vận tải chiến lược xuyên Biển Đông, cùng với con Đường Hồ Chí Minh xuyên Trường Sơn, hình thành mạng lưới giao thông như hai cánh tay chi viện đắc lực cho miền Nam ruột thịt.

Đường Hồ Chí Minh trên biển là một kỳ tích, nét độc đáo, sáng tạo của chiến tranh nhân dân và nghệ thuật quân sự Việt Nam, mãi mãi là một huyền thoại bất tử trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của dân tộc ta. Trên con đường vận chuyển ấy, cùng với cán bộ, chiến sĩ Đoàn tàu không số, cán bộ, chiến sĩ Bộ đội Công binh đã nêu cao tinh thần đoàn kết, hiệp đồng, dũng cảm, mưu trí, sáng tạo để lập chiến công chung. Từ “cây số 0” cầu tàu K15, hàng nghìn lượt chuyến tàu cập bến và ra khơi, vận chuyển người, vũ khí, hàng quân dụng chi viện cho chiến trường miền Nam chiến đấu để giành chiến thắng, thống nhất đất nước. Từ bệ phóng “cây số 0”, cán bộ, chiến sĩ Bộ đội Công binh tiếp tục lập công, nhất là trong rà phá bom, mìn, thủy lôi, bảo đảm cho những con tàu hành trình trên con Đường Hồ Chí Minh trên biển an toàn. 

Việc xây dựng cầu tàu K15 và tham gia bảo đảm cho tuyến Đường Hồ Chí Minh trên biển là một trong những chiến công tô thắm truyền thống Mở đường thắng lợi của Bộ đội Công binh. Những kinh nghiệm và bài học trong việc bảo đảm cầu cảng, bến bãi cho tuyến đường Hồ Chí Minh tiếp tục được Bộ đội Công binh nghiên cứu, vận dụng và phát huy trong điều kiện mới của Quân đội ta hiện nay.

Đại tá Phan Đức Tuấn - Phó tư lệnh Binh chủng Công binh