Cùng với cấp ủy, chính quyền các địa phương, Binh đoàn 15 đã và đang góp phần tạo sự đổi thay toàn diện ở nhiều vùng đất, nhiều vùng nông thôn, góp phần quan trọng giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn chiến lược trọng yếu.

Vành đai xanh biên giới

Trải rộng trên vùng biên giới 2 tỉnh Gia lai và Kon Tum dài hơn 200km, Binh đoàn 15 đứng chân trên địa bàn rừng núi, sông suối hiểm trở, dân cư thưa thớt, đất đai bạc màu. Bom mìn, vật nổ sót lại sau chiến tranh có ở khắp nơi; chất độc hóa học của địch rải xuống hủy diệt môi trường sinh thái, tiềm ẩn hiểm họa lớn. Lạc hậu, bệnh tật và đói khổ cứ bám riết lấy thân phận của bà con nơi đây. Đồng bào rất cần sự trợ giúp của Đảng, Nhà nước và Quân đội để họ bước qua sự nghèo nàn.

Tính đến nay, đã qua 35 năm kể từ khi Binh đoàn 15 chính thức được Quân ủy Trung ương - Bộ Quốc phòng giao thực hiện nhiệm vụ kinh tế - quốc phòng trên địa bàn chiến lược Tây Nguyên (20-2-1985- 20-2-2020). Trao đổi với chúng tôi, Đại tá Hoàng Văn Sỹ, Tư lệnh Binh đoàn 15 cho biết: Để thực hiện tốt nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, tạo động lực giúp bà con thoát nghèo, ngay từ đầu Binh đoàn đã chú trọng xây dựng, phát triển toàn diện từng địa bàn, đầu tư có trọng tâm, trọng điểm, vừa làm vừa học tập, rút kinh nghiệm, hoàn thiện dần, “lấy ngắn nuôi dài”, làm vườn, trồng rừng đến đâu, tổ chức cụm dân cư đến đó, thực hiện “binh đoàn gắn với tỉnh, huyện; công ty gắn với huyện, xã; đội sản xuất gắn với bản, làng”. Trên cơ sở bố trí lại dân cư theo quy hoạch sản xuất và mục tiêu lâu dài của nhiệm vụ quốc phòng-an ninh, Binh đoàn hình thành các cụm làng, xã, tạo vành đai biên giới trong thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân bảo vệ Tổ quốc...    

Cán bộ Binh đoàn 15 hướng dẫn bà con trồng lúa xen canh.

Cùng với xây dựng cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội các vùng dự án, Binh đoàn 15 khai thác tối đa tiềm năng đất đai, tiềm lực sẵn có, từng bước chuyển dần sang sản xuất hàng hóa với các loại cây công nghiệp, cây đặc sản có giá trị kinh tế cao như cao su tiểu điền, cà phê...; gắn chăn nuôi với trồng trọt và bảo vệ rừng. Đến nay Binh đoàn đã trồng, khai thác trên 44.000ha cao su, 300ha cà phê, 70ha lúa nước, thu hút và giải quyết việc làm cho trên 17.000 lao động (trong đó hơn 7.000 lao động là người dân tộc thiểu số tại chỗ), xây dựng 10 cụm, 266 điểm dân cư dọc biên giới với hàng vạn nhân khẩu. Ngoài ra, đơn vị còn đầu tư hàng trăm tỷ đồng để giúp đỡ địa phương phát triển cơ sở hạ tầng, như làm mới, nâng cấp 1.450km đường giao thông liên thôn, liên xã; trên 400km đường điện trung, hạ thế; xây dựng 97 cầu bê tông, hồ đập thủy lợi, hàng chục hệ thống nước sạch; 1 bệnh viện, 11 bệnh xá quân dân y kết hợp. “Điện, đường, trường, trạm” đã về đến những vùng sâu, xa nhất; cán bộ , chiến sĩ Binh đoàn 15 cùng cấp ủy, chính quyền địa phương tích cực xóa đói, giảm nghèo, tạo việc làm cho người dân địa phương. Tích cực hỗ trợ đồng bào các dân tộc thiểu số tổ chức một số lễ hội như bỏ mả, đâm trâu, mừng lúa mới...góp phần phục hồi, bảo tồn, phát triển văn hóa truyền thống, giúp bà con yên tâm lao động sản xuất, gắn bó với binh đoàn.

Qua tìm hiểu chúng được biết, người lao động tại các công ty của Binh đoàn 15 ngoài lương, họ còn được khuyến khích và hỗ trợ giống, phân bón, kỹ thuật trồng, cạo mủ…để phát triển kinh tế hộ gia đình. Hiện nhiều lao động có thu nhập bình quân mỗi năm hàng trăm triệu đồng như gia đình anh Brao (Công ty 75), Ksor Găn (Công ty 72), Kpui Deo (Công ty 74) và Rơ Châm Đinh (Công ty 715)...Ngoài ra, Binh đoàn đã đầu tư hàng trăm tỷ đồng sửa sang xây dựng 1 trường trung học cơ sở, 1 trường tiểu học nội trú, 10 trường mầm non với 132 điểm trường; nhà sinh hoạt cộng đồng; hỗ trợ hành trăm tấn gạo cho người dân vùng biên giới mùa giáp hạt; khám, cấp thuốc chữa bệnh miễn phí bà con đồng bào dân tộc thiểu số; phát động quyên góp ủng hộ quỹ “Trái tim cho em", “Ngày vì người nghèo”; “Hũ gạo gắn kết”; “Hỗ trợ bò giống sinh sản cho hộ nghèo”… thăm tặng sách vở, tặng sổ tiết kiệm cho các cháu học sinh nghèo vượt khó, các cháu bị bệnh hiểm nghèo... Thành quả của sự tiếp sức trên đã góp phần làm thay đổi hẳn diện mạo nông thôn, cải thiện đáng kể đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân; củng cố thêm lòng tin của dân với Đảng, Nhà nước, Quân đội và chính quyền địa phương.

Đổi thay những làng quê biên giới

Trở về từ một chuyến công tác kiểm tra đơn vị, Đại tá Hoàng Ngọc Thành- Bí thư Đảng ủy, Phó tư lệnh Binh đoàn 15 chia sẻ với chúng tôi: Thực hiện Nghị quyết TW7 Khóa 10 về nông nghiệp, nông dân và nông thôn, Đảng ủy, Bộ tư lệnh Binh đoàn 15 đã đề ra chương trình, nội dung, biện pháp sát đúng để thực hiện thắng lợi nhiệm vụ. Tiếp tục chỉ đạo mở rộng sản xuất, tăng năng suất, thu hút đầu tư và giải quyết việc làm cho người lao động. Chuyển dịch cơ cấu lao động nông thôn với phương châm “Ly nông- không ly hương” gắn liền với giảm nghèo, bảo đảm an sinh xã hội, tăng cường đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng ở nông thôn vùng biên giới nơi đơn vị đứng chân. Nhiều công nhân đã tự nguyện hiến đất để xây dựng các công trình công cộng, phục vụ sản xuất. Nhiều mô hình sản xuất chế biến cao su, cà phê…được triển khai, mang lại hiệu quả kinh tế cao.

Đến nay, qua 35 năm xây dựng và phát triển, cán bộ , chiến sĩ, công nhân, người lao động Binh đoàn 15 đã gắn bó với địa bàn dân cư nơi đơn vị đứng chân và đã góp phần không nhỏ tạo nên sắc diện mới cho vùng nông thôn trên cao nguyên vốn bao năm, bao đời đối diện với cảnh đói nghèo, dân trí lạc hậu. Thay vào đó là cuộc sống ngày càng ấm no, bình đẳng và hạnh phúc- điều mà trước đây chỉ là ước mơ với đồng bào dân tộc thiểu số trên các địa bàn Tây Nguyên.

Bác sĩ Bệnh viện quân y 15 khám  bệnh cấp thuốc miễn phí cho bà con địa phương. 

Gặp chúng tôi, già làng Chan (xã Ia Nan, huyện Đức Cơ, Gia Lai)- ông Rơlan Bơl cười vui: Làng công nhân biên giới của Binh đoàn 15 nói chung, Công ty 72 nói riêng làm nhiều việc “đúng cái bụng” của dân lắm, rất được dân ủng hộ. Trước năm 2000, dân làng Chan thiếu ăn, nghe lời xúi giục, lừa gạt của bọn FULRO, nhiều người đã vượt biên trái phép sang Campuchia, một số tụ tập gây rối, vi phạm pháp luật... Nhờ Binh đoàn 15, dân làng được vào làm công nhân, đời sống ổn định, hơn 270 hộ không còn cảnh đói nghèo, nhiều hộ làm giàu từ cây cao su. Người ốm được khám, điều trị miễn phí ở bệnh xá, bà con không phải nhờ thầy cúng, thầy mo nữa; trẻ em đến tuổi đều được đi học. Nhiều người dân sống tị nạn ở các trại tập trung bên kia biên giới, biết quê hương thực sự đổi thay, đã tự nguyện về quê, cùng bà con dân bản đoàn kết, làm ăn. Dân làng đã chọn đúng đường đi của mình rồi!

Đầu tư phát triển sản xuất, Binh đoàn còn quán triệt thực hiện tốt việc tổ chức lực lượng, xây dựng khu vực phòng thủ, huấn luyện SSCĐ. Chủ động phối hợp với lực lượng công an, Bộ đội Biên phòng, lực lượng vũ trang Quân khu 5 xây dựng và tổ chức huấn luyện thành thạo kế hoạch tác chiến, các phương án chiến đấu tại chỗ; phương án cứu hộ, cứu nạn; phòng, chống thiên tai, sẵn sàng xử trí các tình huống xảy ra để bảo vệ nhân dân, góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn biên giới. Bên cạnh đó, Binh đoàn 15 còn thực hiện tốt công tác đối ngoại quốc phòng, thực hiện có hiệu quả các dự án giúp bà con nhân dân hai nước bạn Lào và Campuchia phát triển kinh tế, củng cố quốc phòng an ninh, góp phần củng cố tình đoàn kết quân đội cũng như tình cảm nhân dân ba nước Việt Nam- Lào- Campuchia. 

Thăm và làm việc với Binh đoàn 15, đồng chí Dương Văn Trang, Ủy viên Ban chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Gia Lai đánh giá: Kết quả Binh đoàn đạt được trong những năm qua khẳng định chủ trương đúng đắn của Đảng, Nhà nước, quân đội trong phát triển kinh tế gắn với xây dựng cơ sở chính trị- xã hội, củng cố quốc phòng-an ninh. Đây có thể coi là hình mẫu về kết hợp xây dựng kinh tế-xã hội, gắn với củng cố quốc phòng-an ninh trên địa bàn biên giới... Hàng chục năm qua, cán bộ, chiến sĩ “Binh đoàn xanh” đã gắn bó, cùng nhân dân khai phá, phát triển những cánh rừng cao su, cà phê…; xóa đói giảm nghèo hiệu quả, xây dựng nông thôn mới. Đó là cơ sở quan trọng góp phần củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên vùng đất Tây Nguyên hùng vĩ, giàu truyền thống cách mạng… 

Với những thành tích đạt được, Binh đoàn được Đảng, Nhà nước tuyên dương danh hiệu cao quý Anh hùng LLVT nhân dân thời kỳ đổi mới. 

Trong chuyến thăm và làm việc tại Binh đoàn 15, Tổng Bí thư- Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã ghi vào sổ lưu bút: “Binh đoàn 15 được thành lập theo yêu cầu kinh tế kết hợp với quốc phòng an ninh trên địa bàn Tây Nguyên, luôn hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ , góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết của Bộ chính trị về xây dựng Tây Nguyên giàu mạnh, xứng đáng với danh hiệu: Anh hùng LLVT trong thời kỳ đổi mới…”

Bài và ảnh: LÊ QUANG HỒI