Phóng viên Báo Quân đội nhân dân đã trao đổi với Đại tá Nguyễn Thành Long, Phó cục trưởng Cục Quân lực (Bộ Tổng Tham mưu) về các giải pháp bảo đảm chất lượng tuyển quân và tổ chức giao, nhận quân trong điều kiện dịch Covid-19 diễn biến phức tạp.
Phóng viên (PV): Thưa đồng chí, từ đầu năm 2020 đến nay, dịch Covid-19 tác động đến nhiều mặt của đời sống xã hội. Trong bối cảnh đó, công tác tuyển quân gặp những khó khăn gì?
Đại tá Nguyễn Thành Long: Dịch Covid-19 gây nhiều khó khăn cho công tác tuyển quân, nhưng khó khăn lớn nhất là dịch này diễn biến phức tạp từ cận Tết Nguyên đán Tân Sửu đến nay. Trong thời gian này, lưu lượng người đi lại giữa các địa phương rất lớn. Vì thế, tại một số vùng có dịch, không loại trừ công dân trúng tuyển nghĩa vụ quân sự (NVQS) nhưng có thể nhiễm SARS-CoV-2 hoặc thuộc diện F1, F2.
Đến thời điểm này, các địa phương, đơn vị đã hoàn thành việc chốt quân số, phát lệnh gọi nhập ngũ, sẵn sàng các phương án và chuẩn bị chu đáo cho công tác giao, nhận quân. Song, trước diễn biến phức tạp của dịch Covid-19, áp lực bảo đảm chỉ tiêu, tuyệt đối không để sót lọt trường hợp nhiễm Covid-19 vào đơn vị là những khó khăn rất lớn, đòi hỏi các địa phương phải quyết liệt, bằng nhiều biện pháp triệt để thực hiện tốt các khâu, các bước trong quy trình tuyển quân và giao, nhận quân.
PV: Cục Quân lực đã có giải pháp gì để bảo đảm chất lượng tuyển quân trong điều kiện khó khăn đó, thưa đồng chí?
Đại tá Nguyễn Thành Long: Ngay từ khi triển khai thực hiện công tác tuyển quân (quý IV-2020), đúc rút kinh nghiệm từ những năm trước, Cục Quân lực đã nghiên cứu kỹ tình hình, dự báo các tình huống và phương án tuyển quân khi dịch Covid-19 diễn biến phức tạp để tham mưu, đề xuất với trên, chỉ đạo, hướng dẫn các địa phương, đơn vị thực hiện công tác tuyển quân theo đúng kế hoạch, yêu cầu đề ra, không để bị động, bất ngờ trước mọi tình huống.
Để bảo đảm giao quân an toàn, không để lây lan dịch bệnh vào đơn vị, Cục Quân lực đã đề xuất thủ trưởng Bộ Tổng Tham mưu ban hành công điện hướng dẫn các địa phương, đơn vị tổ chức thực hiện khoa học, chặt chẽ. Theo đó, tùy diễn biến của dịch, các địa phương chủ động nghiên cứu, đề xuất phương án giao quân phù hợp. Cơ quan quân sự địa phương, nhất là cấp xã, cấp huyện nắm chắc số lượng, chất lượng công dân sẵn sàng nhập ngũ và diễn biến dịch Covid-19, đặc biệt là liên quan đến dịch tễ của công dân nhập ngũ để kịp thời báo cáo, giải quyết. Chuẩn bị nguồn dự phòng, bảo đảm giao quân đủ chỉ tiêu, tốt về chất lượng theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ và Bộ trưởng Bộ Quốc phòng giao.
PV: Thưa đồng chí, đến nay chất lượng công dân nhập ngũ và công tác chuẩn bị lễ giao, nhận quân được triển khai như thế nào?
Đại tá Nguyễn Thành Long: Đến nay, các địa phương cơ bản hoàn tất công tác tuyển chọn theo quy trình, kế hoạch đề ra. Báo cáo nhanh của các địa phương cho thấy, 100% công dân mà cơ quan quân sự phát lệnh gọi nhập ngũ đều đủ tiêu chuẩn nhập ngũ theo quy định; tỷ lệ sức khỏe loại 1 và loại 2 đạt trên 60,5%. Các địa phương sẵn sàng cho lễ giao, nhận quân (từ ngày 27-2 đến 3-3-2021). Nơi có dịch phải sẵn sàng phương án xét nghiệm sàng lọc, cách ly những trường hợp F1, F2; gọi khám bổ sung và tăng lượng dự phòng. Các đơn vị nhận quân làm tốt công tác chuẩn bị về mọi mặt, sẵn sàng đón nhận, huấn luyện chiến sĩ mới. Thời gian đầu, đơn vị biên chế quân số theo từng địa phương, bố trí khu vực ăn ở, ngủ nghỉ riêng, nhất là chiến sĩ nhập ngũ từ vùng có dịch.
Trước diễn biến phức tạp của dịch Covid-19, các địa phương đã lên phương án bảo đảm lễ giao, nhận quân diễn ra nhanh gọn, an toàn. Đối với địa phương không có dịch, tổ chức giao, nhận quân theo kế hoạch; chương trình, thành phần dự lễ thực hiện nhanh, gọn với thời gian không quá 20 phút; không tổ chức các hoạt động văn nghệ, hội trại. Đối với các địa phương có dịch đang phải phong tỏa toàn huyện hoặc toàn tỉnh thì báo cáo thủ trưởng Bộ Tổng Tham mưu xem xét, quyết định lùi thời điểm giao, nhận quân theo đầu mối huyện hoặc tỉnh để bảo đảm an toàn.
Các địa phương có dịch nhưng chưa đến mức phải phong tỏa toàn huyện hoặc toàn tỉnh (chỉ phong tỏa một số thôn, bản hoặc cấp xã, phường); địa phương hết dịch nhưng chưa qua 14 ngày (tính từ ngày phát sinh ca nhiễm cuối cùng) và các địa phương giáp ranh (cấp xã, huyện, tỉnh) căn cứ tình hình thực tế, cấp huyện nghiên cứu đề xuất, báo cáo cấp tỉnh xem xét, xác định tiếp tục thực hiện hoặc lùi thời điểm giao, nhận quân; báo cáo theo phân cấp về Bộ Tổng Tham mưu xem xét, quyết định.
Đối với các đơn vị đóng quân trên địa bàn có dịch đang phải phong tỏa mà nhận quân tại các địa phương khác không có dịch thì căn cứ tình hình dịch bệnh tại địa phương đóng quân, xây dựng kế hoạch tỉ mỉ, chuẩn bị chu đáo mọi mặt, tổ chức tiếp nhận và hành quân về đơn vị bảo đảm an toàn tuyệt đối. Trường hợp không thể tiếp nhận, giao chỉ huy đơn vị cấp trực thuộc Bộ Quốc phòng chỉ đạo đơn vị thuộc quyền tiếp nhận, vận chuyển về đơn vị khác bảo đảm chặt chẽ, an toàn. Nếu chưa thể tiếp nhận, đơn vị phải hiệp đồng cụ thể với địa phương giao quân (theo phân cấp) về thời gian, địa điểm tiếp nhận sau (trường hợp này, công dân vẫn ở tại gia đình quản lý; tuổi quân được tính từ khi địa phương và đơn vị tiến hành giao, nhận quân). Ngoài ra, các cơ quan, đơn vị phối hợp tuyên truyền, vận động nhân dân hạn chế thấp nhất người thân tiễn con, em lên đường nhập ngũ và đến thăm trong thời gian có dịch Covid-19.
PV: Các trường hợp tạm hoãn thực hiện NVQS năm nay và trường hợp công dân có lệnh gọi nhập ngũ nhưng thuộc diện F1, F2 giải quyết như thế nào, thưa đồng chí?
Đại tá Nguyễn Thành Long: Các trường hợp tạm hoãn gọi nhập ngũ thực hiện theo quy định tại Điều 41, Luật NVQS năm 2015. Năm 2021, một số địa phương thuộc Quân khu 4, Quân khu 5 và các địa phương có dịch Covid-19, trường hợp công dân thuộc diện gọi nhập ngũ nhưng gia đình bị ảnh hưởng nặng nề của thiên tai, dịch bệnh sẽ được hội đồng NVQS các cấp xem xét tạm hoãn gọi nhập ngũ. Danh sách tạm hoãn gọi nhập ngũ được niêm yết công khai theo quy định.
Riêng những trường hợp F1, F2 thực hiện theo quy định của cơ quan y tế địa phương, hướng dẫn của Cục Quân y, trực tiếp là hội đồng khám sức khỏe cấp huyện; kể cả những trường hợp không phải là F1, F2 nhưng có biểu hiện ho, sốt đều được kiểm tra sức khỏe, xét nghiệm và cách ly tại địa phương. Sau 14 ngày kiểm tra, nếu đủ điều kiện vẫn được gọi nhập ngũ.
PV: Trân trọng cảm ơn đồng chí!
NGUYỄN TIẾN ĐẠT (thực hiện)