QĐND - Trong 30 năm tiến hành chiến tranh giải phóng dân tộc, quân dân tỉnh Bình Thuận đã tiến hành nhiều trận đánh nổi tiếng, lập nhiều chiến công, cùng đồng bào, chiến sĩ cả nước tiếp nối những trang sử vẻ vang, hào hùng của dân tộc. Chiến thắng Sông Mao là một điển hình của quân dân Bình Thuận trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước. Đây là chiến thắng của sự phối hợp chặt chẽ giữa bộ đội chủ lực với LLVT địa phương - một nội dung quan trọng trong nghệ thuật tiến hành chiến tranh nhân dân Việt Nam.

Sông Mao là một căn cứ quân sự rất quan trọng của địch ở cực Nam Trung Bộ, là một khu vực phòng thủ mạnh và khá hoàn chỉnh của địch ở Bình Thuận.

Tiêu diệt căn cứ Sông Mao không chỉ tạo điều kiện thuận lợi cho các chiến trường trên địa bàn tỉnh, mà còn tạo thế cho các chiến trường khác trên địa bàn của Quân khu VI. Thực hiện quyết tâm tiêu diệt căn cứ Sông Mao, chỉ trong thời gian từ 25-11-1968 đến 24-8-1971, ta đã tổ chức tiến công địch 8 lần vào căn cứ này, với sự phối hợp chặt chẽ giữa các LLVT địa phương với bộ đội chủ lực của quân khu.

Ngay từ trận tập kích đầu tiên (25-11-1968), lực lượng của Quân khu VI phối hợp chặt chẽ với lực lượng của địa phương và các đội công tác đánh theo cách đánh đặc công có sự phối hợp của pháo binh đã giành thắng lợi với hiệu suất chiến đấu cao, làm cho địch hoảng sợ, lệnh dừng ngay các cuộc hành quân càn quét và phải co cụm lại để phòng thủ, đối phó. Đây là điều kiện thuận lợi cho quân dân huyện Bắc Bình (Bình Thuận) tiếp tục đẩy mạnh tiến công địch, phát triển chiến tranh nhân dân địa phương.

Tiếp theo đó, năm 1969 ta liên tục tổ chức 3 trận tiến công địch đẩy chúng vào thế lúng túng, bị động chống đỡ. Để giữ căn cứ địch đã tăng cường chỉ huy của Sư đoàn 23 vào đứng chân tại căn cứ Sông Mao, đẩy mạnh bình định và đánh phá ác liệt các căn cứ cách mạng. Bằng lối đánh của chiến tranh du kích, các LLVT địa phương trên đất Bắc Bình đã liên tục tiến công địch trên địa bàn, đồng thời, phối hợp chặt chẽ với bộ đội chủ lực của Quân khu liên tục tập kích vào căn cứ Sông Mao, tiêu hao lớn sinh lực địch. Tám lần tiến công căn cứ Sông Mao giành thắng lợi, ta đã loại khỏi vòng chiến đấu hàng nghìn tên địch, bắn cháy, phá hủy hàng trăm xe tăng, xe bọc thép và nhiều máy bay cùng các phương tiện chiến tranh khác. Đó là thắng lợi của sự kết hợp chặt chẽ giữa các LLVT địa phương với bộ đội chủ lực của Quân khu, là thắng lợi của chiến tranh nhân dân Việt Nam.

TS. Nguyễn Văn Bạo