Bài 3: Tháo gỡ khó khăn, nâng cao hơn nữa đời sống bộ đội (Tiếp theo và hết)

Nhà ở-“bài toán” cần lời giải

Thượng tá Nguyễn Quang Lương, Chính trị viên Kho K866 đưa chúng tôi đến thăm khu nhà công vụ của Kho K866 và Xưởng X265 tại xóm 1, xã Nghĩa Thuận, thị xã Thái Hòa (Nghệ An), giới thiệu: “Được sự quan tâm của cấp trên, từ năm 2016, khu nhà công vụ của Kho K866 và Xưởng X265 được hoàn thành, đưa vào sử dụng, bộ đội rất phấn khởi. Tuy nhiên, khu nhà chỉ có 11 căn hộ, Kho K866 sử dụng 7 căn, 4 căn còn lại thuộc về Xưởng X265 nên chỉ đáp ứng được một phần nhỏ nhu cầu của cán bộ, nhân viên đơn vị”.

Gia đình Thượng úy QNCN Nguyễn Hoài Thương, nhân viên Kho K866 là một trong những hộ may mắn được ở nhà công vụ. Trong căn hộ khang trang, sạch sẽ, Thượng úy QNCN Nguyễn Hoài Thương chia sẻ: “Chồng tôi là bộ đội, công tác xa nhà, thời điểm xây dựng gia đình năm 2013, chúng tôi phải thuê nhà với giá 1 triệu đồng/tháng. Năm 2017, gia đình tôi được đơn vị tạo điều kiện cho mượn nhà công vụ. Ở nhà công vụ không những thuận lợi vì gần đơn vị, hàng xóm đều là đồng đội, luôn đoàn kết, giúp đỡ lẫn nhau mà chi phí tiền nhà còn giảm đáng kể, chỉ 170.000 đồng/tháng...”.

Bên cạnh việc xây nhà công vụ, nhằm chăm lo nhà ở cho bộ đội, một số đơn vị trong Cục Quân khí có quỹ đất, được sự quan tâm của cấp trên và chính quyền địa phương đã hoàn thành việc chuyển mục đích sử dụng đất, thủ tục cấp “sổ đỏ” để giao cho cán bộ, nhân viên xây nhà ở. Theo Trung tá Phạm Quang Lệ, Chính trị viên Kho K816, năm 2015, kho đã hoàn thành việc giao đất xây nhà cho 89 cán bộ, nhân viên. Tại Kho K812, đến năm 2015, đơn vị đã phối hợp với cơ quan chức năng địa phương chuyển mục đích sử dụng, bàn giao đất cho 91 trường hợp để xây nhà, hình thành khu gia đình quân nhân với hệ thống cơ sở hạ tầng đồng bộ...

Nhiều đối tượng ở các kho, xưởng quân khí được hưởng chế độ phụ cấp đặc thù quân sự, phụ cấp độc hại, góp phần cải thiện thu nhập. Trong ảnh: Bảo dưỡng vũ khí tại Kho K816.

Từ các nguồn kinh phí của cấp trên và quỹ vốn, thời gian qua, các đơn vị cũng đã đẩy mạnh việc hỗ trợ xây nhà đồng đội, nhà đại đoàn kết, nhà tình nghĩa, “Mái ấm công đoàn-nghĩa tình đồng đội”..., nhằm góp phần giải quyết khó khăn về nhà ở cho cán bộ, nhân viên. Thượng úy QNCN Lưu Thị Hiền, nhân viên đội bảo vệ Kho K866 là một trường hợp được hỗ trợ như vậy.

Chị Hiền có hoàn cảnh rất khó khăn, chồng thường xuyên đau ốm, bệnh tật, không có việc làm, hai con còn nhỏ, phải ở trong ngôi nhà đã xuống cấp nghiêm trọng. Năm 2021, gia đình chị Hiền được hỗ trợ 35 triệu đồng theo Chương trình “Mái ấm công đoàn-nghĩa tình đồng đội”, cùng số tiền tiết kiệm và vay mượn thêm, gia đình chị đã xây dựng được căn nhà mới... Cũng như Thượng úy QNCN Lưu Thị Hiền, từ năm 2013 đến nay, tại Xưởng X265 đã có 10 trường hợp được hỗ trợ xây nhà tình nghĩa, nhà đồng đội, “Mái ấm công đoàn-nghĩa tình đồng đội”, “Ngôi nhà 100 đồng”; giai đoạn 2011-2022, có 6 quân nhân của Kho K812 được hỗ trợ xây nhà tình nghĩa, nhà đồng đội với mức hỗ trợ từ 60 đến 80 triệu đồng...

Theo Đại tá Hoàng Viết Thuật, Bí thư Đảng ủy, Phó cục trưởng Cục Quân khí, được sự quan tâm của Bộ Quốc phòng, Tổng cục Kỹ thuật, thời gian qua, một số đơn vị của cục đã được xây dựng nhà công vụ, tính đến thời điểm hiện nay, đã có gần 1.920 hộ gia đình cán bộ, nhân viên Cục Quân khí được hỗ trợ về nhà ở, đất ở thông qua việc triển khai các dự án giao đất làm nhà, dự án nhà ở chính sách, nhà ở xã hội...

Mặc dù rất nỗ lực nhưng do nhiều nguyên nhân, việc giải quyết nhà ở cho cán bộ, nhân viên các đơn vị quân khí vẫn là “bài toán” khó, chỉ đáp ứng được một phần nhỏ nhu cầu. Hiện nay, nhiều đồng chí phải đi thuê nhà hoặc ở chung với bố mẹ, ở nhờ gia đình vợ... Đại úy Nguyễn Công Phúc, Trưởng ban Kỹ thuật Xưởng X265 là một ví dụ. Tốt nghiệp Học viện Kỹ thuật quân sự, từ quê hương Vĩnh Phúc, năm 2015, Nguyễn Công Phúc nhận công tác tại Xưởng X265 và quyết định lập nghiệp tại địa phương nơi đơn vị đóng quân. Do đơn vị thiếu nhà công vụ, gia đình không có điều kiện mua đất ở, nhiều năm qua, Đại úy Nguyễn Công Phúc phải đi thuê nhà.

“Vợ tôi không có việc làm ổn định, con còn nhỏ, cả gia đình chỉ trông chờ vào đồng lương của tôi. Mỗi tháng trừ các khoản, tôi nhận được khoảng 11 triệu đồng. Với mức thu nhập này, không biết bao giờ tôi mới có thể mua được đất, làm được nhà...”, Đại úy Nguyễn Công Phúc trăn trở. Không riêng Đại úy Nguyễn Công Phúc, ở các đơn vị chúng tôi có dịp khảo sát, còn nhiều quân nhân, trong đó có không ít sĩ quan trẻ cũng đang gặp khó khăn về nhà ở, phải đi thuê nhà vừa tốn kém, vừa bất tiện. Trong điều kiện hầu hết các đơn vị không còn quỹ đất, việc giao đất cho bộ đội làm nhà không khả thi thì được ở nhà công vụ hoặc có chính sách hỗ trợ nhà ở thiết thực là nguyện vọng, mong mỏi thiết tha, chính đáng của rất nhiều cán bộ, nhân viên quân khí.

Sớm giải quyết những bất cập  

Tìm hiểu thực tế chúng tôi nhận thấy, những năm qua, công tác chăm lo sức khỏe cho bộ đội đã được các đơn vị trong Cục Quân khí thực hiện khá nền nếp. Để làm tốt hơn nhiệm vụ này trong thời gian tới, bên cạnh việc tiếp tục đầu tư cải tạo, xây mới hệ thống kho, xưởng, cải thiện hơn nữa môi trường làm việc thì cần chú trọng, nâng cao chất lượng, hiệu quả việc khám sức khỏe định kỳ, khám bệnh nghề nghiệp cho bộ đội. Có một thực tế là ở một số đơn vị, hằng năm, bộ đội đều được khám sức khỏe định kỳ nhưng nội dung khám chưa đáp ứng được nhu cầu, bộ đội mong muốn mở rộng hơn danh mục khám, được làm xét nghiệm máu, chụp X-quang tim phổi... Bên cạnh đó, một số đơn vị đã nhiều năm chưa được quan trắc môi trường, khám bệnh nghề nghiệp, dẫn tới tình trạng tồn đọng. Bộ đội các đơn vị rất mong muốn những vấn đề nêu trên sớm được khắc phục.

Hiện nay, các chế độ phụ cấp áp dụng đối với bộ đội quân khí được nhiều đơn vị đánh giá cơ bản phù hợp với thực tiễn. Tùy từng đối tượng, vị trí làm việc, bộ đội được hưởng phụ cấp đặc thù quân sự từ 10 đến 20%; hưởng phụ cấp độc hại từ 0,1 đến 0,4 lần lương cơ sở. Ngoài ra, khi làm nhiệm vụ bảo quản, bảo dưỡng, sửa chữa vũ khí, sắp xếp, điều chuyển đạn... sẽ được hưởng chế độ bồi dưỡng trực tiếp... Nhìn chung, các chế độ phụ cấp đã góp phần cải thiện thu nhập, đời sống cho quân nhân, có tác dụng rất tích cực trong việc động viên, khuyến khích, nâng cao tinh thần trách nhiệm của mỗi quân nhân khi thực hiện nhiệm vụ có tính chất đặc thù. Tuy nhiên, quá trình thực hiện đã nảy sinh một số bất cập, cần sớm nghiên cứu giải quyết, khắc phục, điển hình như theo quy định hiện hành, phụ cấp đặc thù quân sự chỉ áp dụng với đối tượng lao động trực tiếp từ cấp tiểu đoàn trở xuống, không áp dụng với cán bộ gián tiếp. Thế nhưng, trên thực tế, do đặc thù nhiệm vụ nguy hiểm, vất vả, đồng thời thực hiện chức trách, nhiệm vụ nên đội ngũ cán bộ, nhất là cán bộ kỹ thuật, thậm chí cả lãnh đạo, chỉ huy đơn vị cũng hằng ngày phải bám nắm nhà kho, trạm, xưởng để kiểm tra, giám sát, hướng dẫn bộ đội làm việc.

Lãnh đạo Kho K866 thăm, động viên gia đình quân nhân được ở nhà công vụ.

Vì thế, các đơn vị đều kiến nghị cơ quan chức năng xem xét đưa đối tượng này vào diện được hưởng phụ cấp đặc thù quân sự. Chúng tôi cho rằng, kiến nghị này là có cơ sở, vì ngay từ năm 2014, đoàn công tác liên ngành (gồm đại diện Ban Tổ chức Trung ương, Văn phòng Quốc hội, Văn phòng Chính phủ, Bộ Quốc phòng, Bộ Nội vụ, Bộ Tư pháp, Bộ Tài chính, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội) đã khảo sát, đánh giá kết quả thực hiện chế độ phụ cấp lương (trong đó có phụ cấp đặc thù quân sự) tại nhiều loại hình đơn vị và cũng đã kết luận: Việc quy định chế độ phụ cấp đặc thù quân sự chỉ áp dụng với quân nhân biên chế từ cấp tiểu đoàn và tương đương trở xuống là chưa bao quát hết đối tượng trực tiếp làm nhiệm vụ có tính chất đặc thù quân sự. Công nhân viên quốc phòng cùng thực hiện nhiệm vụ có tính đặc thù như quân nhân nhưng không được hưởng phụ cấp đặc thù quân sự là chưa hợp lý. Còn nhiều đối tượng thực hiện công việc tương tự nhưng chưa được hưởng phụ cấp đặc thù quân sự...

Một vấn đề mà nhiều quân nhân cũng như lãnh đạo, chỉ huy các cấp trong Cục Quân khí còn băn khoăn là tuy nhu cầu cán bộ quân sự khá lớn, song do không có cấp tiểu đoàn nên cán bộ quân sự được đào tạo cơ bản về công tác tại các kho, xưởng chỉ có thể phát triển đến chức vụ đội trưởng đội vệ binh (đội trưởng đội bảo vệ) hoặc trợ lý tác chiến (trần quân hàm thiếu tá), tương đương cấp đại đội. Cũng do chức danh chỉ tương đương cấp đại đội nên cán bộ quân sự cũng không đủ điều kiện đi đào tạo cấp trung đoàn hoặc bổ nhiệm chức vụ phó chủ nhiệm kho về tác chiến (trần quân hàm thượng tá), điều này đã phần nào ảnh hưởng đến tâm tư, tình cảm của bộ đội.

Trao đổi với chúng tôi, Đại tá Hoàng Viết Thuật khẳng định, chăm lo nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho bộ đội là nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên được Đảng ủy, chỉ huy cục và các cơ quan, đơn vị đặc biệt quan tâm. Thời gian tới, Cục Quân khí sẽ có những chủ trương, giải pháp phù hợp, đồng thời tiếp tục kiến nghị cấp trên nhằm khắc phục khó khăn, bất cập, chăm lo tốt hơn đời sống mọi mặt của bộ đội. Riêng về chính sách nhà ở, hiện còn hàng nghìn cán bộ, nhân viên chưa được thụ hưởng, cục sẽ tiếp tục báo cáo, đề nghị cấp trên đầu tư phát triển hệ thống nhà công vụ theo từng cụm đơn vị, địa bàn; tăng chỉ tiêu mua nhà chính sách, nhà ở xã hội, đẩy mạnh việc hỗ trợ xây dựng nhà tình nghĩa, nhà đồng đội...

Bài và ảnh: TRUNG KIÊN - ĐỨC THỊNH