QĐND - Trước yêu cầu tiến lên xây dựng chính quy, hiện đại của quân đội, việc nâng cao chất lượng giáo dục-đào tạo trong các nhà trường đặt ra yêu cầu cao đối với đội ngũ nhà giáo về trình độ, năng lực. Thời gian qua, với sự nỗ lực của đội ngũ nhà giáo, chất lượng dạy học trong các nhà trường từng bước “đi trước đơn vị”, hướng vào các nội dung mới, khí tài trang bị mới…

Làm chủ nội dung mới

Vừa hoàn thành giới thiệu cho 2 sư đoàn bộ binh, 1 lữ đoàn hải quân (mỗi đơn vị 1 trung đội) và lớp tập huấn toàn quân về một loại trang bị mới trở về, Trung tá Đỗ Vinh Quang, giảng viên Bộ môn Bộ binh 1 (Trường Đại học Trần Quốc Tuấn) cho biết: “Trong 6 tháng, với 10 lần giảng dạy 5 bài bắn ban ngày và ban đêm cho 40 lượt chiến sĩ, kết quả kiểm tra có 30 lượt giỏi, 5 lượt khá, 3 lượt đạt yêu cầu và 2 lượt không đạt. Còn trong lớp tập huấn, các chiến sĩ Trung đoàn 165 (Sư đoàn 312) bắn 5 quả đạn đều trúng mục tiêu. Qua đó khẳng định giáo trình, nội dung, phương pháp huấn luyện của giảng viên bảo đảm tốt theo yêu cầu giảng dạy…”. Để có được kết quả trên, các giảng viên đã trải qua quá trình nghiên cứu, tìm tòi, sáng tạo thời gian dài, từ nghiên cứu tài liệu, vũ khí thật để chuẩn bị giáo trình, bài giảng, tiến hành thông qua hàng chục lần trước khi huấn luyện và rút kinh nghiệm thường xuyên. Đây là một trong nhiều nội dung mới mà đội ngũ nhà giáo Trường Đại học Trần Quốc Tuấn được đảm nhiệm, góp phần đổi mới nội dung đào tạo.

Các giảng viên Bộ môn Tác chiến Điện tử (Học viện Kỹ thuật Quân sự) thường xuyên trao đổi thống nhất nội dung, phương pháp nâng cao chất lượng bài giảng.

Với các trường kỹ thuật chuyên ngành, binh chủng việc đổi mới càng mạnh mẽ hơn. Thiếu tướng Trần Tấn Hùng, Chính ủy Học viện Kỹ thuật quân sự tâm sự: Chúng tôi chủ trương “mỗi nhà giáo là một nhà khoa học” và đặt ra yêu cầu cụ thể về chỉ tiêu, kết quả. Ví dụ, giảng viên trình độ tiến sĩ mỗi năm phải có ít nhất một bài báo khoa học. Năm học vừa qua, học viện đã có 300 bài báo đăng trên các tạp chí trong nước và quốc tế, 20 đề tài cấp nhà nước, bộ ngành, cùng hàng chục sáng kiến, cải tiến kỹ thuật hướng vào làm chủ khí tài trang bị mới…”. Quán triệt tinh thần đó, đội ngũ nhà giáo đều rất nỗ lực, cố gắng. Đại úy Nguyễn Quốc Định, giảng viên Khoa Vô tuyến Điện tử- Học viện Kỹ thuật Quân sự, trong năm học làm chủ nhiệm 2 đề tài khoa học, tham gia 2 đề tài khác, viết 10 bài báo khoa học, hướng dẫn cho 5 nghiên cứu sinh, cao học và 7 học viên nghiên cứu khoa học, tham gia giảng dạy 688 tiết, vượt định mức hơn 100%... Trao đổi với chúng tôi, Đại úy Nguyễn Quốc Định cho rằng: Ngày nay, “mỗi nhà giáo là một nhà khoa học” vẫn chưa đủ mà còn phải là một nhà tổ chức khoa học...

Cùng với đổi mới về nội dung giảng dạy, nghiên cứu khoa học, đội ngũ nhà giáo còn tích cực đổi mới phương pháp dạy học. Tham quan giảng đường, phòng học chuyên dùng của các học viện: Quân y, Kỹ thuật Quân sự, Phòng không-Không quân,… chúng tôi thấy cùng với hệ thống màn hình, đèn chiếu được lắp đặt gần như 100%, nhiều trang thiết bị thật, thiết bị mô phỏng đã được đưa vào phục vụ công tác giảng dạy…

Tiếp tục chuẩn hóa trình độ và chức danh

Đổi mới chất lượng giáo dục-đào tạo, ở bất kỳ cứ nội dung nào cũng đòi hỏi đội ngũ nhà giáo phải chủ động nghiên cứu “làm mới” mình, nhất là giảng dạy các khí tài trang bị mới, hiện đại của quân đội. Đại tá Nguyễn Văn Hiến, Phó chủ nhiệm Khoa Bắn súng-Trường Đại học Trần Quốc Tuấn bày tỏ: "Chúng tôi mong cấp trên quan tâm cho tiếp cận sớm với các trang bị mới để giảng dạy. Nhà trường không  thể bị “lạc hậu” mà phải “đi trước” đơn vị...".

Nhiều loại trang bị mới, hiện đại do số lượng ít, đắt tiền không thể cấp về các trường. Cùng với việc ứng dụng công nghệ thông tin, công nghệ mô phỏng, biện pháp khắc phục thiếu hụt này là các trường chủ động phối hợp với đơn vị để đưa giảng viên đi thực tế, thực tập để nghiên cứu, tìm hiểu. Hiện tại, Học viện Kỹ thuật Quân sự đang tổ chức cho giảng viên đi thực tế đơn vị từ 6 tháng đến 1 năm và thực tập ở nước ngoài từ 1 đến 3 tháng để tìm hiểu trang bị kỹ thuật mới, tiếp cận công nghệ mới, bước đầu mang lại hiệu quả thiết thực.

Chất lượng đội ngũ nhà giáo còn có khoảng cách so với chuẩn quốc gia và thực tiễn phát triển giáo dục-đào tạo của quân đội. Trong khi đó, theo mục tiêu “Chiến lược phát triển giáo dục và đào tạo trong quân đội giai đoạn 2011-2020” đến năm 2020 sẽ phải có 100% giảng viên các học viện, trường đại học có trình độ đại học, trong đó hơn 60% trình độ sau đại học (25% tiến sĩ); 100% giảng viên giảng dạy đại học có trình độ sau đại học… Với các học viện lớn, chỉ tiêu đó không khó đạt được vì hiện tại đều có khoảng 90% giảng viên có trình độ sau đại học. Còn với các trường đào tạo sĩ quan cấp phân đội, binh chủng, để đạt được mục tiêu trên là khó khăn. Biện pháp giải quyết là phải ưu tiên chỉ tiêu đào tạo, trẻ hóa đầu vào đối tượng đào tạo, phát huy tinh thần tự học và có chính sách hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi để giảng viên học tập nâng cao trình độ.

Cùng với chuẩn về trình độ là yêu cầu chuẩn học hàm. Hiện số giảng viên có học hàm giáo sư, phó giáo sư đang có sự chênh lệch giữa các trường. Nếu các học viện có vài chục, đến hơn 100 giáo sư, phó giáo sư như Học viện Quân y (132) Học viện Kỹ thuật Quân sự (73) thì các trường đào tạo sĩ quan cấp phân đội chỉ có khoảng trên dưới 10 người. Giải pháp tổng thể được đưa ra mới đây là Hội đồng Khoa học Nghệ thuật quân sự Bộ Quốc phòng nghiệm thu đề tài: “Nghiên cứu các giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ giáo sư, phó giáo sư ngành khoa học quân sự trong thời kỳ mới” với những giải pháp thiết thực. Còn cách làm của Học viện Kỹ thuật Quân sự, yêu cầu từng giảng viên xây dựng kế hoạch phấn đấu trở thành giáo sư, phó giáo sư và giao cho các cơ quan theo dõi, hướng dẫn, giúp đỡ để giảng viên bổ sung, hoàn thiện các tiêu chí đạt chuẩn giáo sư, phó giáo sư được xem là kinh nghiệm tốt, các trường có thể tham khảo, học tập…

Bài và ảnh: VŨ XUÂN DÂN

Bài 1: Xây dựng đội ngũ nhà giáo theo hướng “chuẩn hóa”

Bài 3: Bồi dưỡng nhân cách và đạo đức