Phối hợp hiệp đồng giữa các lực lượng

QĐND - Được sự giúp đỡ của Cục Khoa học - Công nghệ - Môi trường (KH-CN-MT), Bộ Quốc phòng, Cục Cứu hộ - Cứu nạn (CH-CN), Bộ Tổng tham mưu và Binh chủng Hóa học, một cuộc diễn tập ứng phó sự cố phóng xạ do Bộ tư lệnh Quân khu 1 phối hợp với UBND tỉnh Thái Nguyên chỉ đạo vừa được tiến hành. Thành công của cuộc diễn tập không chỉ phản ánh trình độ huấn luyện và sự phối hợp hiệp đồng giữa các lực lượng, mà còn rút ra nhiều kinh nghiệm trong lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức lực lượng và triển khai ứng phó sự cố phóng xạ.

Sát hạch trình độ hiệp đồng giữa các lực lượng

9 giờ sáng ngày N. Trực ban tác chiến Bộ tư lệnh Quân khu 1 nhận được yêu cầu khẩn cấp từ UBND tỉnh Thái Nguyên đề nghị Quân khu tổ chức lực lượng chuyên môn và phương tiện đặc chủng để xử lý khắc phục hậu quả sự cố tai nạn giao thông diễn ra tại khu vực X. thuộc huyện Đồng Hỷ, cách Thành phố Thái Nguyên 4,5km. Vụ tai nạn đã làm một xe y tế chở các thùng chứa dược chất phóng xạ Ga-li 67 và I-ốt 131 đổ ra đường gây phát tán xạ. Lái xe và cán bộ áp tải đã báo cáo tình hình sự cố với cơ quan chức năng và Cảnh sát giao thông, Cảnh sát môi trường, Sở KH và CN tỉnh Thái Nguyên. Cảnh sát giao thông huyện Đồng Hỷ và các cơ quan chức năng đã khoanh vùng khu vực xảy ra sự cố, ngăn chặn các phương tiện lưu thông trên đường, sơ tán nhân dân ra khỏi khu vực nguy hiểm.

Cán bộ, chiến sĩ Phân đội Hóa học 23 thực hành thu gom các thùng chứa dược chất phóng xạ.

Đại tá Bùi Tiến Sinh, Phó tham mưu trưởng Quân khu 1, sau khi nhận được báo cáo từ cơ quan tác chiến đã báo cáo Tư lệnh Quân khu, chỉ đạo Phòng KH-CN-MT, Ban CH-CN và Phân đội Phòng hóa 23 phối hợp chặt chẽ với Ban Chỉ đạo khắc phục sự cố phóng xạ ở địa phương. Tư lệnh Quân khu 1 giao Thiếu tướng Nguyễn Văn Trình, Phó tư lệnh trực tiếp chỉ đạo và điều hành lực lượng. Do được huấn luyện chu đáo và thường xuyên luyện tập từng phương án xử trí các tình huống, nhất là sự cố phóng xạ, hóa học và sinh học, nên các cơ quan chức năng quân khu và Phân đội 23 nhanh chóng tổ chức lực lượng nắm tình hình, trinh sát thực địa, xây dựng phương án ứng phó. Đại úy Đinh Công Vũ, Chỉ huy trưởng Trạm Quan trắc phóng xạ Quân khu 1 cho biết: "Ngay sau khi nhận được nhiệm vụ trên giao, trạm đã điều động lực lượng gồm 10 đồng chí mang theo các khí tài chuyên dụng như máy đo phóng xạ Inpecter, ĐP-5V, khí tài AB-5, CB-2C… đến khu vực xảy ra sự cố để trinh sát, khoanh vùng, đánh dấu vùng bị tác động phóng xạ, lấy mẫu phân tích để đánh giá và đề xuất phương án, biện pháp xử lý. Được huấn luyện thường xuyên nên lực lượng chuyên môn của trạm nắm chắc nội dung công việc, vận hành máy móc thuần thục. Kết quả báo cáo về trung tâm sở chỉ huy cập nhật thường xuyên, khẩn trương với tinh thần hệt như bước vào một trận chiến đấu".

Quan sát Đại úy Nguyễn Văn Hiển, Đại đội trưởng Đại đội 1, Phân đội Phòng hóa 23 chỉ huy lực lượng thu gom các hòm hộp chứa chất phóng xạ vào vị trí an toàn, đưa người, xe bị nhiễm xạ về khu vực kiểm tra và tiêu tẩy xạ... chúng tôi hiểu Phân đội 23 đã chuẩn bị rất chu đáo cho cuộc diễn tập, đặc biệt là tình trạng kỹ thuật của các loại xe trinh sát, xe tiêu tẩy xạ APC-14, xe tắm DDA-66, xe ô-tô GAZ-53, GAZ-66 và một số xe phục vụ khác. Cán bộ, chiến sĩ nhân viên chuyên môn của phân đội phối hợp nhịp nhàng thực hành tẩy xạ bằng xe tẩy xạ APC-14 với dung dịch CF-2Y; thu gom đất nhiễm xạ vào thùng chứa chuyên dụng; thu hồi các dung dịch sau tẩy xạ vận chuyển về nơi chôn lấp theo quy định. Quá trình thực hành đều có sự giám sát của cơ quan chức năng Quân khu, Sở Tài nguyên và Môi trường, Cảnh sát môi trường Công an tỉnh

Cuộc diễn tập chia làm ba giai đoạn với 4 vấn đề diễn tập đã diễn ra khẩn trương, thuần thục, an toàn tuyệt đối về người và trang bị. Các vấn đề diễn tập thực hành ứng phó sự cố phóng xạ bảo đảm đúng quy trình, tiêu chuẩn về an toàn phóng xạ, phù hợp với Luật Năng lượng nguyên tử Việt Nam. Từng giai đoạn, vấn đề diễn tập được tổ chức, điều hành nhịp nhàng, phối hợp hiệp đồng chặt chẽ giữa các LLVT, quân đội, công an và cơ quan chức năng địa phương, góp phần bảo đảm cho cuộc diễn tập thành công. Đồng chí Nguyễn Hồng Bắc, Phó chủ tịch UBND tỉnh Thái Nguyên cùng tham gia chỉ đạo, theo dõi cuộc diễn tập đánh giá cao ý nghĩa, kết quả cuộc diễn tập.  

Tiếp tục nghiên cứu để chủ động ứng phó trong tương lai

Thái Nguyên là vùng tập trung nhiều cơ sở công nghiệp, y tế, là điểm nút giao thông của nhiều tuyến đường bộ, đường sắt, đường sông. Cục KH-CN-MT (Bộ Quốc phòng), Cục CH-CN (Bộ Tổng tham mưu), Binh chủng Hóa học chọn Quân khu 1 chỉ đạo, tổ chức thực hành diễn tập ứng phó sự cố phóng xạ tại đây là hợp lý. Diễn tập nhằm đánh giá thực chất trình độ huấn luyện, khả năng hiệp đồng giữa quân đội, công an, cơ quan địa phương và năng lực xử lý tình huống của các lực lượng trên địa bàn. Thông qua diễn tập, Bộ tư lệnh Quân khu đã kiểm tra toàn bộ hiện trạng, chất lượng trang thiết bị khí tài, phương tiện chuyên dụng, phương tiện cơ động hiện có.

Đại tá Phạm Lê Văn, Trưởng phòng KH-CN-MT Quân khu 1 nhận xét: "Cuộc diễn tập mang tính nghiên cứu, giả định, để hoàn thiện các phương án xử lý sự cố phóng xạ. Kết quả cuộc diễn tập đã đánh giá trình độ hiệp đồng giữa các lực lượng quân đội, công an, cơ quan chức năng địa phương. Quân đội đã thể hiện rõ vai trò lực lượng nòng cốt trong ứng phó, xử trí tình huống sự cố phóng xạ. Các bước từ xây dựng kế hoạch, kịch bản đến thực hành diễn tập, các cơ quan đơn vị thuộc Bộ Tham mưu Quân khu 1 đều có sự chỉ đạo của Bộ tư lệnh Quân khu, sự giúp đỡ của cơ quan chức năng Bộ Quốc phòng, Cục An toàn Bức xạ (Bộ KH-CN), lãnh đạo UBND tỉnh, các ban, ngành và địa phương nơi tổ chức diễn tập".

Cuộc diễn tập ứng phó sự cố phóng xạ do Bộ tư lệnh Quân khu 1 chỉ đạo, tổ chức thực hiện đã góp thêm kinh nghiệm để quân và dân trên địa bàn chủ động ứng phó sự cố trong tương lai. Những vấn đề đặt ra qua cuộc diễn tập sẽ được tập trung nghiên cứu giải quyết như:  bảo đảm tính kịp thời, nhịp nhàng; xác định các khu vực xử lý nhằm bảo đảm an toàn tính mạng và tài sản nhân dân; bảo đảm an ninh khu vực. Là diễn tập thực nghiệm, kiểm chứng sự phối hợp hiệp đồng giữa các lực lượng, song thành phần tham gia diễn tập chủ yếu là các cơ quan, đơn vị thuộc Quân khu 1. Trong nghiên cứu phương án xử lý, cấp cứu nhiễm xạ chưa huy động các cơ quan chuyên môn của quân đội như Viện Hóa học-Môi trường quân sự (Binh chủng Hóa học), Viện Hóa học-Vật liệu (Viện KH và CN Quân sự), Viện Y học phóng xạ và U bướu Quân đội (Tổng cục Hậu cần)… Đây là những cơ quan chuyên môn mạnh, đầu ngành của quân đội, nếu được tham gia sẽ giúp cuộc diễn tập đầy đủ và chuyên sâu hơn. Diễn tập trong điều kiện bộ đội mặc quần áo phòng hộ chuyên dụng dưới thời tiết nắng nóng, nên có một số nội dung diễn tập phải rút gọn, chủ yếu mang tính trình diễn, mô phỏng, ảnh hưởng phần nào đến việc nghiên cứu, đưa ra mô hình, giải pháp xử lý sự cố phóng xạ phù hợp, hiệu quả nếu xảy ra.

 Bài và ảnh: Đình Xuân