Ngọn đuốc soi đường để Quân đội ta bách chiến, bách thắng

Chủ tịch Hồ Chí Minh - vị lãnh tụ tối cao của dân tộc, người trực tiếp sáng lập, tổ chức, giáo dục và rèn luyện Quân đội ta. Ánh sáng Tư tưởng của Người luôn soi rọi từng bước phát triển của Quân đội nhân dân Việt Nam, trở thành điều kiện, tiền đề để quân đội ta bách chiến, bách thắng, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ. Hội thảo “Chủ tịch Hồ Chí Minh với sự nghiệp xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam” do Bộ Quốc phòng tổ chức ngày 15-5 tại Hà Nội, một lần nữa khẳng định tính khoa học-sáng tạo-độc đáo trong Tư tưởng của Người về xây dựng quân đội cách mạng.

Tư tưởng Hồ Chí Minh-Tiền đề ra đời quân đội cách mạng

Chưa đến giờ quy định của Ban tổ chức, nhưng trong Hội trường lớn của Bộ Quốc phòng đã chật kín các đại biểu. Dường như ai cũng muốn thể hiện lòng thành kính của mình trước anh linh vị lãnh tụ tối cao của dân tộc-Chủ tịch Hồ Chí Minh. Tầm quan trọng của cuộc hội thảo đã thu hút sự quan tâm của các đồng chí lãnh đạo các cơ quan, ban, ngành của Đảng, Nhà nước, các tướng lĩnh, sĩ quan cao cấp của Bộ Quốc phòng, các nhà khoa học có uy tín trong và ngoài quân đội như: Thượng tướng Phan Trung Kiên, Ủy viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng; Trung tướng Phạm Hồng Thanh, Phó chủ nhiệm Tổng cục Chính trị; Đại tướng Nguyễn Quyết; Đại tướng Phạm Văn Trà; Thượng tướng Phạm Thanh Ngân; Thượng tướng-Giáo sư Hoàng Minh Thảo; Thượng tướng Nguyễn Trọng Xuyên; Giáo sư-Viện sĩ Nguyễn Duy Quý; Phó giáo sư-Tiến sĩ Trần Đức Cường, Phó chủ tịch Viện khoa học xã hội Việt Nam v.v..

Lãnh đạo Bộ Quốc phòng cùng một số đại biểu tham dự hội thảo. (Ảnh: Quang Thái)

Trong lời khai mạc hội thảo, Thượng tướng Phan Trung Kiên đã nêu rõ: “Quân đội nhân dân Việt Nam rất vinh dự, tự hào được Chủ tịch Hồ Chí Minh-người chiến sĩ cộng sản lỗi lạc, Anh hùng giải phóng dân tộc, danh nhân văn hóa thế giới, sáng lập, giáo dục và rèn luyện. Lý tưởng, đạo đức, tác phong cao đẹp của Người đã thấm đậm trong các thế hệ cán bộ, chiến sĩ quân đội ta… Cuộc hội thảo lần này nhằm tiếp tục khẳng định và làm sáng tỏ các vấn đề như: Tư tưởng Hồ Chí Minh và một số quan điểm chỉ đạo của Người về xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam; Sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh là nhân tố quyết định sự trưởng thành, lớn mạnh, hoàn thành thắng lợi mọi nhiệm vụ trong các giai đoạn cách mạng của quân đội ta; Tiếp tục vận dụng Tư tưởng Hồ Chí Minh vào sự nghiệp xây dựng quân đội ngày nay; Kế thừa, phát huy bản chất, truyền thống tốt đẹp của Bộ đội Cụ Hồ, những bài học kinh nghiệm về xây dựng quân đội trong giai đoạn cách mạng mới...”.

Ngược dòng lịch sử cho thấy, sau khi tiếp nhận một cách sáng tạo lý luận chủ nghĩa Mác - Lê-nin, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã xác định “Con đường cách mạng vô sản là con đường duy nhất đúng” để giải phóng dân tộc Việt Nam nói riêng và giải phóng các nước thuộc địa khỏi sự áp bức bóc lột của chủ nghĩa đế quốc nói chung. Bác khẳng định, chỉ có sử dụng bạo lực cách mạng để đập tan bạo lực phản cách mạng thì mới có thể giành được độc lập dân tộc. Từ nhận thức này, Người đã tiến hành thành lập Đảng, thành lập Đội Việt Nam Tuyên truyền giải phóng quân, tiền thân của Quân đội nhân dân Việt Nam ngày nay. Được Người trực tiếp tổ chức, giáo dục, rèn luyện, Đội Việt Nam Tuyên truyền giải phóng quân từ chỗ chỉ có 34 chiến sĩ, đã phát triển thành một đội quân hùng mạnh, khiến nhiều đế quốc to lớn phải khiếp sợ.

Trong bản tham luận của mình, Trung tướng Nguyễn Khắc Nghiên, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng tham mưu trưởng, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng đã viết: “Sinh ra và lớn lên trong cuộc đấu tranh sống còn của dân tộc, nhằm đập tan xiềng xích nô lệ và lật nhào ách thống trị của chủ nghĩa thực dân-phong kiến, giành độc lập, tự do cho dân tộc, xây dựng cuộc sống hòa bình, ấm no, hạnh phúc cho nhân dân, mầm mống đầu tiên của Quân đội nhân dân Việt Nam được hình thành từ phong trào Xô-viết Nghệ Tĩnh với các tên gọi như Đội tự vệ Đỏ, Đội tự vệ Công nông. Tiếp đến là thời kỳ chuẩn bị cho khởi nghĩa vũ trang với những đội du kích Bắc Sơn, Quân du kích Nam Kỳ, Cứu quốc quân… để bảo vệ nhân dân và phong trào cách mạng. Để đưa cách mạng tiến tới, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ thị thành lập Đội Việt Nam Tuyên truyền giải phóng quân và đã ngày càng lớn mạnh trở thành đội quân “đàn anh”, làm nòng cốt cho toàn dân tiến hành cuộc cách mạng giải phóng dân tộc…”.

Thượng tướng-Giáo sư Hoàng Minh Thảo tại Hội nghị (ảnh Quang Thái)

Thượng tướng-Giáo sư Hoàng Minh Thảo, mặc dù tuổi đã cao, nhưng cũng đã rất cố gắng đến dự hội thảo. Ông khẳng định: “Tư tưởng quân sự cũng như các tư tưởng khác của Hồ Chí Minh là lấy dân làm gốc. Có dân mới có tất cả. Dân là sức mạnh vĩ đại nhất. Từ đó, Người nêu cuộc chiến tranh của dân tộc ta là chiến tranh nhân dân chính nghĩa, với ba thứ quân, để chống xâm lược. Thực hiện tư tưởng bạo lực cách mạng theo nguyên lý chủ nghĩa Mác-Lê-nin, Người đã tổ chức, xây dựng lực lượng vũ trang, lấy chính trị trọng hơn quân sự. Trong quá trình vận động cách mạng, dưới sự chỉ đạo của Người, Đội Việt Nam Tuyên truyền giải phóng quân đã cùng các Đội cứu quốc quân hoạt động xây dựng cơ sở cách mạng, dần hình thành lực lượng vũ trang nhân dân lớn mạnh…”.

Tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân, Quân đội nhân dân được thảo luận sôi nổi không những trên diễn đàn mà ngay cả trong giờ nghỉ giải lao, bên ngoài hội trường. Tiến sĩ Nguyễn Mạnh Hà, Phó viện trưởng Viện Lịch sử Quân sự cho chúng tôi biết: “Nghiên cứu về Tư tưởng Hồ Chí Minh trong việc thành lập tổ chức đội vũ trang chính quy đầu tiên, chúng tôi thấy, Người xác định tư tưởng chiến lược về xây dựng lực lượng vũ trang và đấu tranh vũ trang như sau: “Vì cuộc kháng chiến của ta là cuộc kháng chiến của toàn dân, cần phải động viên toàn dân, vũ trang toàn dân. Trong việc tổ chức xây dựng, Người huấn thị Đội Việt Nam Tuyên truyền giải phóng quân: “Muốn hành động có kết quả thì về quân sự, nguyên tắc chính là nguyên tắc tập trung lực lượng… Trong khi tập trung lực lượng để lập một đội quân đầu tiên, cần phải duy trì lực lượng trong các địa phương cùng phối hợp hành động và giúp đỡ về mọi phương diện…”. Tư tưởng chỉ đạo về phương thức hoạt động của đội quân đầu tiên của Người sau này, chính là kim chỉ nam cho hoạt động và tổ chức quân đội ta suốt hơn 60 năm qua…”.

Tư tưởng Hồ Chí Minh-Ánh sáng soi rọi bước phát triển của quân đội

Cùng với việc tổ chức ra đội quân đầu tiên, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đặc biệt chú trọng giáo dục, rèn luyện để đội quân này thực sự là một công cụ bạo lực sắc bén của cách mạng Việt Nam. Thượng tướng-Giáo sư Hoàng Minh Thảo khẳng định: “Trong kháng chiến chống Pháp, Người luôn khuyến khích động viên bộ đội và đồng thời tích cực dự các hội nghị tổng kết các chiến dịch. Người đặc biệt chú trọng đến tác chiến du kích theo quan điểm tiến từ “du kích chiến” đến “vận động chiến”. Cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp được Người chia làm ba giai đoạn: Giai đoạn đầu là giữ gìn lực lượng và phát triển chủ lực, giai đoạn hai là tích cực cầm cự và chuẩn bị tổng phản công, giai đoạn ba là tổng phản công. Điều này hợp lô-gíc, biện chứng và rất phù hợp với lực lượng vũ trang và cuộc chiến tranh của nhân dân ta. Đây cũng là thể hiện sự kế thừa có chọn lọc truyền thống đánh giặc giữ nước của cha ông ta từ ngàn xưa, đó là “lấy ít địch nhiều”, đồng thời thể hiện sự vận động, phát triển tự nhiên của sự vật…”. Các đại biểu dự hội thảo rất xúc động khi thấy Trung tướng-Giáo sư Lê Xuân Lựu, mặc dù đang yếu mệt phải nằm điều trị tại bệnh viện, nhưng cũng đã cố gắng đến dự hội thảo. Trong bản tham luận của ông đọc tại hội thảo, nêu rõ: “… Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, từ xây dựng lực lượng vũ trang phân tán ở các địa phương Người đã chỉ đạo tiến lên xây dựng đơn vị tập trung. Về cách đánh thì tiến từ du kích chiến, lên vận động chiến. Vấn đề xây dựng một quân đội chính quy và tinh nhuệ cũng đã sớm được Hồ Chủ tịch và Đảng ta đặt ra để định hướng ngay từ đầu công cuộc xây dựng quân đội…”.

Sau khi đánh thắng thực dân Pháp, đế quốc Mỹ lập tức nhảy vào miền Nam. Vấn đề xây dựng một quân đội có đầy đủ phẩm chất và năng lực để tiến hành cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước thắng lợi được đặt ra một cách cấp thiết. Một lần nữa phương châm xây dựng quân đội trong tình hình mới lại được Chủ tịch Hồ Chí Minh và Bộ Chính trị Trung ương Đảng đặt ra trong các hội nghị bàn về xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân, xây dựng nền quốc phòng toàn dân. Người đã chỉ ra rằng phẩm chất cách mạng của quân đội chỉ được tạo ra từ sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản và sự lãnh đạo đó phải thực hiện đúng nguyên tắc: Tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt. Người xác định phải thành lập chế độ Công tác Đảng, Công tác chính trị trong quân đội và coi việc tiến hành Công tác Đảng, Công tác chính trị là nguyên tắc cơ bản trong xây dựng quân đội”. Việc xây dựng đội quân tinh nhuệ được Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ: Một trong những chức năng chủ yếu của quân đội là chiến đấu tiêu diệt quân thù. Quân đội chỉ có thể làm tốt chức năng đó một khi được xây dựng thật tinh nhuệ. Người dạy chúng ta phải luôn lấy những biến đổi của tình hình, những thực tiễn mới nảy sinh để làm cơ sở cho tư duy khoa học khi giải quyết các vấn đề của cách mạng cũng như phương thức tiến hành chiến tranh, cách đánh chiến lược, nghệ thuật chiến dịch và chiến thuật…

Gắn liền với việc tổ chức, xây dựng, rèn luyện, Người đã đặc biệt chú trọng giáo dục quân đội ta trở thành một đội quân trung thành nhất, có kỷ luật nhất. Bản tham luận của Đại tá-Phó giáo sư-Tiến sĩ Đinh Hùng Tuấn, Viện KHXH và NV quân sự nêu rõ: “… Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhiều lần nhắc nhở: Phải đề cao tinh thần kỷ luật. Tinh thần kỷ luật theo Người chính là ý thức tự giác hành động theo đúng những yêu cầu của kỷ luật. Để đạt được sự tự giác đó, trước hết bộ đội phải có ý thức chính trị tốt. Ý thức giác ngộ của cán bộ, chiến sĩ biểu hiện ở sự hiểu biết sâu sắc, sự nhất trí và lòng tin tưởng hoàn toàn vào đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và Chính phủ. Tháng 10-1947, tại lễ bế mạc lớp bổ túc cán bộ trung cấp, Chủ tịch Hồ Chí Minh nói: “Đoàn kết và kỷ luật làm cho bộ đội mạnh, đoàn thể mạnh. Nếu ta không tôn trọng kỷ luật thì ta làm cho bộ đội yếu đi, đoàn thể yếu đi” (Hồ Chí Minh, Toàn tập, Tập 5, tr 224). Người đã ví quá trình tu dưỡng, rèn luyện ý chí giống như giã gạo, mài ngọc, luyện vàng. Người coi việc lấy sự thống nhất về ý chí và hành động làm tiêu chuẩn để đánh giá tinh thần kỷ luật. Người thường xuyên căn dặn cán bộ, chiến sĩ phải hết lòng tôn trọng tập thể, tuyệt đối không được độc đoán, cá nhân, tự đặt mình cao hơn tổ chức, tự cho mình đứng ngoài kỷ luật. Đi đôi với lời dạy, Người đã nghiêm khắc rèn mình và trở thành một tấm gương mẫu mực cho các thế hệ noi theo...”.

Xây dựng quân đội trong giai đoạn mới theo Tư tưởng Hồ Chí Minh

Các đại biểu tham dự Hội nghị (ảnh Quang Thái)

Các bản tham luận trong hội thảo cũng đã tập trung khẳng định việc tiếp tục xây dựng quân đội ta “Cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại” trong giai đoạn cách mạng mới theo ý nguyện của Chủ tịch Hồ Chí Minh là một nhiệm vụ hàng đầu. Đây là điều kiện, tiền đề để bảo đảm cho quân đội ta có đủ khả năng đánh bại mọi kẻ thù xâm lược, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Theo Thượng tướng-Giáo sư Hoàng Minh Thảo thì việc xây dựng quân đội ta hiện nay tiếp tục phải lấy Tư tưởng Hồ Chí Minh làm kim chỉ nam cho mọi hoạt động. Đi cùng với việc củng cố kiện toàn về tổ chức lực lượng, quân đội cần được trang bị hiện đại, có thể đáp ứng được mọi điều kiện của hình thức chiến tranh công nghệ cao. Đội ngũ cán bộ, chiến sĩ cũng phải không ngừng được rèn luyện để có trình độ khoa học kỹ thuật cao, làm chủ được những vũ khí trang bị hiện đại. Một quân đội hiện đại, đòi hỏi phải có một nền quốc phòng hiện đại. Đây là một nhiệm vụ đặc biệt quan trọng bởi nó tạo cơ sở để xây dựng một nền quốc phòng toàn dân vững mạnh.

Công tác giáo dục, rèn luyện bộ đội để không ngừng nâng cao bản lĩnh chính trị, ý thức tự giác chấp hành kỷ luật cho mọi cán bộ, chiến sĩ cần được các đơn vị tiếp tục coi trọng thực hiện một cách có hiệu quả. Cần phải khẳng định rằng việc tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với quân đội là một việc làm cần thiết, điều đó càng bảo đảm cho quân đội ta giữ vững bản chất cách mạng trước những thử thách mới. Công tác Đảng, Công tác chính trị phải được cụ thể hóa và được tiến hành phong phú, sâu rộng trong đời sống cán bộ, chiến sĩ, đấy là những điều kiện cực kỳ cần thiết để tạo nhận thức và tính tự giác cho bộ đội trong chấp hành kỷ luật.

Trong bản tham luận của mình, Trung tướng Trương Quang Khánh, Chủ nhiệm Tổng cục Kỹ thuật, viết: “Trong các cuộc chiến tranh giải phóng, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đặc biệt coi trọng đến việc trang bị cho lực lượng vũ trang. Ngay sau Cách mạng Tháng Tám, để có vũ khí trang bị cho bộ đội chủ lực, Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng ta đã dựa vào nhân dân, phát động toàn dân đóng góp tiền của để mua sắm vũ khí, trang bị. Việc phát động phong trào lấy vũ khí của địch để trang bị cho mình cũng được đẩy mạnh trong toàn quốc. Sự nỗ lực phi thường của quân và dân ta thể hiện ý chí tự lực, tự cường đó là đã tự thành lập hàng trăm xưởng chế tạo, sản xuất vũ khí để đánh địch... Ngày nay, việc xây dựng và phát triển kỹ thuật quân sự trong thời kỳ công nghiệp hóa-hiện đại hóa đất nước, đòi hỏi phải có nhận thức đầy đủ về chiến tranh hiện đại. Các nhà khoa học trong và ngoài quân đội, các nhà chỉ huy quân sự cần phải suy nghĩ, tìm tòi các biện pháp tối ưu để sẵn sàng đối phó với cuộc chiến tranh ấy. Bác đã dạy chúng ta rằng, phải gắn liền con người với vũ khí trang bị, trong quá trình phát triển, xây dựng quân đội, tuyệt đối không được coi nhẹ mặt nào. Vì thế việc bảo đảm vũ khí, trang bị kỹ thuật luôn phải phù hợp với yêu cầu nghệ thuật quân sự, yêu cầu tác chiến và tiềm lực của đất nước…”.

Giáo dục, rèn luyện quân đội ta theo Tư tưởng Hồ Chí Minh chính là điều kiện, tiền đề để quân đội ta có đủ sức mạnh chiến thắng kẻ thù ngay từ trận đầu, ngày đầu trong chiến tranh bảo vệ Tổ quốc. Hội thảo khoa học “Chủ tịch Hồ Chí Minh với sự nghiệp xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam” với những tham luận đầy tâm huyết của các vị tướng lĩnh, các nhà khoa học… đã đem lại nhiều kinh nghiệm quý để chúng ta có thể vận dụng vào nhiệm vụ xây dựng quân đội trong thời kỳ mới. Hội thảo là một dấu ấn tiếp tục khẳng định niềm tin son sắt của mọi thế hệ cán bộ, chiến sĩ đối với Bác Hồ-người Cha thân yêu của lực lượng vũ trang. Trong cả hiện tại và tương lai, Tư tưởng của Người vẫn là niềm tin, là ngọn đèn soi rọi từng bước trưởng thành của Quân đội nhân dân Việt Nam.

TRẦN ANH TUẤN và LÊ NGỌC LONG (tổng thuật)