QĐND - Ngày 2-4, tại TP Nha Trang (Khánh Hòa), Bộ tư lệnh Quân khu 5 tổ chức Hội nghị tổng kết công tác phòng, chống, giảm nhẹ thiên tai (PCGNTT), tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn (TKCHCN), phòng chống cháy nổ, cháy rừng, cứu sập năm 2012 và triển khai nhiệm vụ năm 2013.

Tại hội nghị này, các đại biểu đã thảo luận, đề xuất nhiều giải pháp thiết thực nhằm nâng cao hiệu quả PCGNTT, TKCHCN. Trong đó, nhấn mạnh tầm quan trọng và tính cấp thiết phải đẩy mạnh bồi dưỡng, đào tạo nguồn nhân lực tại chỗ đủ mạnh, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.

“Lá chắn” bảo vệ dân 

Tham dự và phát biểu tại hội nghị, Trung tướng Trần Quang Khuê, Phó tổng Tham mưu trưởng, Phó chủ tịch Thường trực Ủy ban Quốc gia Tìm kiếm cứu nạn, khẳng định: "Năm 2012, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, LLVT nói chung, Quân khu 5 và các đơn vị đóng quân trên địa bàn miền Trung - Tây Nguyên nói riêng đã hoàn thành tốt chức năng đội quân công tác, tham gia PCGNTT, TKCHCN có hiệu quả; xứng đáng là lực lượng nòng cốt, tiên phong trong phòng, chống, khắc phục thiên tai, sự cố".

Diễn tập phòng chống bão lụt, TKCHCN tại TP Phan Rang (Ninh Thuận) năm 2012. Ảnh: Văn Miên

Năm qua, địa bàn miền Trung - Tây Nguyên xảy ra 89 vụ thiên tai, tai nạn, cháy nổ, cháy rừng; 9 cơn bão và áp thấp nhiệt đới ảnh hưởng trực tiếp tới Biển Đông. Tuy vậy, với nỗ lực cao, các đơn vị quân đội đã chủ động phối hợp với ban chỉ đạo các ngành, địa phương tham mưu cho Đảng ủy, Bộ tư lệnh Quân khu xây dựng chiến lược, chương trình, kế hoạch và các phương án PCGNTT, TKCHCN sâu sát, hiệu quả. Toàn quân khu đã quán triệt và chấp hành nghiêm các chỉ thị, mệnh lệnh của Bộ Quốc phòng, Bộ Tổng tham mưu, Bộ tư lệnh Quân khu, chủ động xây dựng kế hoạch, dự kiến các phương án, chuẩn bị lực lượng, phương tiện, sẵn sàng nhận và hoàn thành nhiệm vụ trong mọi tình huống.

Khi xảy ra thiên tai, sự cố, các đơn vị quân đội đã nắm chắc tình hình, triển khai lực lượng, phương tiện tích cực tham gia giúp dân khắc phục hậu quả sau thiên tai. Năm 2012, Quân khu 5 và các đơn vị đóng quân trên địa bàn đã huy động hơn 4000 lượt cán bộ, chiến sĩ cùng hơn 18.000 lượt dân quân tự vệ, 119 lượt phương tiện các loại, kết hợp mọi nguồn lực, tập trung khắc phục hậu quả, hỗ trợ dân sinh, khắc phục cơ sở hạ tầng hư hỏng, cải tạo vệ sinh môi trường sau thiên tai, sự cố… Nhiều cán bộ, chiến sĩ đã không quản khó khăn, sẵn sàng hy sinh để bảo vệ tính mạng, tài sản nhân dân, khắc họa sinh động hình ảnh Bộ đội Cụ Hồ trong thời đại mới. Các đồng chí lãnh đạo địa phương dự hội nghị đều khẳng định: LLVT đóng quân trên địa bàn xứng đáng là “tấm lá chắn” bảo vệ dân. Chính quyền và nhân dân miền Trung-Tây Nguyên đặt niềm tin ở cán bộ, chiến sĩ quân đội...

Chăm lo nguồn nhân lực tại chỗ

Theo Thiếu tướng Nguyễn Quy Nhơn, Phó tư lệnh Quân khu 5, sở dĩ hoạt động PCGNTT, TKCHCN trong năm 2012 có chất lượng, hiệu quả cao hơn năm trước là vì Đảng ủy, Bộ tư lệnh Quân khu đã quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo toàn diện, triển khai nhiều nội dung, giải pháp sát trúng, trong đó, công tác xây dựng nguồn nhân lực có bước tiến mới.

- Bài học được chúng tôi đúc rút từ thực tiễn PCGNTT, TKCHCN là phải thực hiện tốt phương châm “4 tại chỗ”. Trong đó phát huy nguồn nhân lực tại chỗ là giải pháp quyết định hiệu quả mặt công tác này. Do vậy, trong năm qua, hàng loạt cuộc diễn tập được tiến hành, hàng chục lớp bồi dưỡng, tập huấn được tổ chức - Thiếu tướng Nguyễn Quy Nhơn cho biết.

Điều được Hội nghị ghi nhận và rút ra là, Quân khu đã chỉ đạo Bộ CHQS các tỉnh Quảng Ngãi và Ninh Thuận tham mưu cho Tỉnh ủy, UBND tỉnh chỉ đạo diễn tập ứng phó động đất, sóng thần ở huyện Mộ Đức (Quảng Ngãi), diễn tập phòng chống lụt bão, TKCHCN tại TP Phan Rang (Ninh Thuận) đạt chất lượng tốt. Ngoài ra, các tỉnh, Bộ CHQS các tỉnh cũng chủ động tổ chức hàng chục cuộc diễn tập phòng, chống thiên tai, sự cố cấp xã, phường, thị trấn… góp phần thiết thực nâng cao khả năng ứng phó, phòng chống, khắc phục thiên tai, sự cố của lực lượng tại chỗ. Số lượng, chất lượng các hoạt động tập huấn, bồi dưỡng cán bộ chuyên trách đều tăng lên đáng kể... Trên cơ sở đánh giá cao những kết quả đạt được, hội nghị cũng thẳng thắn chỉ rõ, những khó khăn, hạn chế của các đơn vị quân đội khi tham gia PCGNTT, TKCHCN. Trong đó, các vấn đề liên quan đến việc chăm lo, xây dựng nguồn nhân lực được nhiều đại biểu quan tâm, thảo luận, kiến nghị với Bộ Quốc phòng và cơ quan chức năng.

LLVT tỉnh Khánh Hòa giúp dân trên địa bàn sơ tán khỏi vùng ngập lụt. Ảnh: Văn Điệp

Cần huấn luyện đồng bộ, chuyên sâu

Có hai vấn đề được Hội nghị bàn thảo nhiều liên quan đến việc chăm lo, xây dựng nguồn nhân lực PCGNTT, TKCHCN trên địa bàn Quân khu 5. Thứ nhất: Cán bộ, chiến sĩ chỉ được bồi dưỡng, tập huấn chứ chưa được đào tạo, huấn luyện cơ bản, chuyên sâu. Thứ hai: Thành phần nòng cốt trong phòng, chống khắc phục thiên tai, sự cố chủ yếu là lực lượng chiến đấu, bộ phận kiêm nhiệm chứ chưa có lực lượng chuyên trách. Thiếu tướng Nguyễn Quy Nhơn nói:

- Khi có thiên tai, sự cố xảy ra, quân khu phải huy động LLVT, bộ đội đóng quân trên địa bàn đó khẩn trương thực hiện nhiệm vụ, chứ chưa có lực lượng chuyên nghiệp, chuyên trách. Hơn nữa, trình độ kiến thức và năng lực thực hành của bộ đội có mặt còn hạn chế do chưa được trang bị kiến thức đồng bộ, hệ thống. Như vậy, vấn đề đặt ra là phải chú trọng nâng cao hơn nữa năng lực của chủ thể thực hiện nhiệm vụ này.

Nhất trí cao với quan điểm đó, đại diện các nhà trường quân đội trên địa bàn kiến nghị với Bộ Quốc phòng, Bộ Tổng tham mưu cần quan tâm nghiên cứu, tổng kết, rút ra những bài học kinh nghiệm từ thực tiễn phòng, chống khắc phục thiên tai, sự cố. Trên cơ sở đó biên soạn hệ thống tài liệu cơ bản, thống nhất nhằm trang bị kiến thức toàn diện và hướng dẫn bộ đội thực hành sát với thực tiễn địa bàn. Nên đưa nội dung này vào chương trình huấn luyện thường xuyên của một số lực lượng, đơn vị đóng quân trên địa bàn hay xảy ra thiên tai, sự cố... Trong đó cần quan tâm trang bị kiến thức, huấn luyện cơ bản cho từng cá nhân trong xử lý tình huống với từng loại hình thiên tai, sự cố; nhất là kỹ thuật vận động, cấp cứu, mang vác, cứu thương; kỹ thuật điều khiển các loại phương tiện, trang thiết bị,... Với phân đội, cần hướng dẫn cụ thể hành động của tổ, nhóm, tiểu đội, trung đội, đại đội… liên quan đến các nội dung giúp dân sơ tán, hiệp đồng với đơn vị bạn và địa phương, giữa bộ phận chủ lực, chuyên nghiệp với các lực lượng phối thuộc, tăng cường…

Liên quan đến tăng cường nguồn nhân lực, trước mắt, Quân khu 5 kiến nghị Bộ Quốc phòng tăng biên chế cho Bộ CHQS các tỉnh, thành phố (1 đồng chí trợ lý làm công tác TKCHCN), giúp người chỉ huy điều hành có hiệu quả mặt công tác này. Về lâu dài, nhiều đại biểu mong muốn sớm thành thành lập các đơn vị, bộ phận chuyên nghiệp hoạt động trong lĩnh vực này.

- Thành lập bộ phận chuyên trách, được huấn luyện, đào tạo tinh nhuệ, có trang bị, phương tiện hiện đại…, kết hợp với việc phát huy “4 tại chỗ” là phần việc hết sức quan trọng, cần kíp nhằm nâng cao chất lượng hoạt động PCGNTT, TKCHCN trong điều kiện thiên tai, sự cố diễn biến phức tạp như hiện nay - Thiếu tướng Nguyễn Quy Nhơn khẳng định.

Ngoài ra, nhiều đề xuất nên đưa vào hệ thống nhà trường quân đội những đơn vị kiến thức liên quan đến PCGNTT, TKCHCN nhằm đào tạo ra những cán bộ quân đội không chỉ giỏi về chuyên môn, nghiệp vụ mà còn có trình độ, năng lực lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện có hiệu quả. Một số ý kiến mạnh dạn đề xuất nên thành lập cơ sở đào tạo chuyên sâu các nội dung về PCGNTT, TKCHCN. Xem đó là giải pháp nhằm xây dựng được đội ngũ những nhà khoa học quân sự có tầm nhìn vĩ mô, góp phần hoạch định nên chiến lược, sách lược cho một đất nước “sống chung” với thiên tai.

NGUYỄN TẤN TUÂN