Tại buổi kiểm tra bắn đạn thật súng CKC bài 2 trên biển của dân quân, tự vệ biển thành phố Hạ Long năm 2007, cả trường bắn không khỏi ngạc nhiên khi thấy người bắn giỏi đầu tiên là một ông lão đã 63 tuổi. Hỏi ra mới biết ông là Nguyễn Tài Lộc, trung đội trưởng dân quân biển làng chài Cửa Vạn, phường Hùng Thắng.

Xuất thân từ một gia đình ngư dân, nên ông sống trên biển nhiều hơn đất liền. Có lẽ, nhờ cái “gien” sông nước từ thuở lọt lòng nên không chỉ thông thuộc từng luồng lạch, con nước mà ông còn có những khả năng rất đặc biệt về biển, nhất là về những diễn biến bất thường của thời tiết. Vì vậy, trong kháng chiến chống Mỹ, ông được chọn làm thủy thủ trên đoàn tàu không số huyền thoại.

Trở về đời thường sau những năm tháng chiến tranh, cũng như bao người lính khác ông không có tài sản gì ngoài chiếc ba lô với vài bộ quân phục cũ. Phẩm chất cần cù, dũng cảm của người lính cũng không đủ để ông trở nên giàu có với cái nghề sông nước vốn đầy rẫy rủi ro. Cả gia đình ông bây giờ vẫn chưa có nổi tấc đất cắm dùi mà chỉ với chiếc thuyền nhỏ lênh đênh trên biển cùng nghề đánh cá ven bờ. Gần đây, ông được Quân chủng Hải quân hỗ trợ một triệu đồng để nuôi cá lồng bè. Nhờ vậy, gia đình ông cũng bớt khó khăn hơn đôi chút. Tuy nhiên, ở tuổi 63, cái tuổi đáng lẽ được nghỉ ngơi sau những năm tháng lao động vất vả của đời người, ông vẫn còn mải miết chèo thuyền đi đánh cá khắp nơi kiếm sống. Hơn nữa, ông rất nhiệt tình, hăng hái tham gia các hoạt động xã hội, nhất là xây dựng, huấn luyện dân quân tự vệ. Khi thành phố lập làng chài trên biển, ông được bà con tín nhiệm bầu làm trung đội trưởng dân quân biển. Không chỉ vui vẻ nhận lời, ông còn động viên cả hai người con trai của mình là Nguyễn Văn Bảo và Nguyễn Văn Thành cùng tham gia. ông tâm sự: “Cả đời gắn bó với sông nước, biển khơi, lại được trải qua quân đội nên mình muốn truyền thụ cho con cháu những kinh nghiệm giữ gìn, bảo vệ biển”. Được biết, lực lượng dân quân biển do ông chỉ huy năm nào cũng được cấp trên khen thưởng về thành tích huấn luyện, SSCĐ, tham gia công tác tìm kiếm, cứu nạn, phòng, chống bão. Anh Nguyễn Văn Hùng ở phường Bạch Đằng cho biết: “Năm 2006, bè nuôi cá lồng của anh bị gió hất lật tung, chính ông đã huy động 20 dân quân tham gia cứu nạn kịp thời nên không gây thiệt hại lớn. Ngoài ra, ông đã nhiều lần trực tiếp chỉ huy dân quân biển làng chài phối hợp chặt chẽ với các lực lượng Công an, Kiểm ngư, Quản lý vịnh Hạ Long… tổ chức tuần tra trên biển, kịp thời phát hiện, ngăn chặn hàng chục vụ vi phạm pháp luật như: tổ chức cờ bạc, đánh bắt hải sản bằng xung điện, chất nổ… bắt giữ hơn 100 đối tượng, trong đó có vụ buôn bán thuốc nổ liên tỉnh với khối l­ượng lớn, thu hàng nghìn ki-lô-gam thuốc nổ và 500 kíp mìn đ­ược Bộ tư lệnh Quân khu 3 tặng bằng khen.

LÊ ĐỨC QUÝ