Nghĩa tình đồng đội

 Trở về sau ngày chiến thắng, những chiến sĩ QTC tiếp tục đóng góp công sức vào công cuộc dựng xây đất nước. “Khi cuộc sống dần ổn định, tuổi đời không còn trẻ nữa, đại đa số anh em bắt đầu hoài niệm, nhớ bạn đồng ngũ, đồng chí từng đồng cam cộng khổ, nhất là những đồng đội đã hy sinh tại các chiến trường. Từ đó mọi người tìm lại nhau, dần quy tụ trong đại gia đình Hội Cựu QTC như hiện nay”, cựu chiến binh (CCB) Nguyễn Thăng Cường, Phó trưởng ban Thường trực Ban liên lạc Hội Cựu QTC cho biết.

leftcenterrightdel
Ban liên lạc Hội Cựu Quân tăng cường Thủ đô Hà Nội thăm hỏi gia đình thương binh Nguyễn Duy Mọc ở Phúc Tiến (Kỳ Sơn, Hòa Bình), tháng 7-2019.

Có một câu chuyện mà những CCB Hội Cựu QTC vẫn còn nhớ mãi. Đó là những năm cuối thập niên 90 của thế kỷ trước, dù đời sống vẫn còn muôn vàn khó khăn thì các CCB đã nghĩ đến việc đi tìm đồng đội. “Năm 1996, anh em Tiểu đoàn 38 QTC bắt đầu có ý tưởng tập hợp nhau lại để chia sẻ những vui buồn của cuộc sống. Năm 1998, mọi người đề xuất đi tìm những đồng đội đã nằm lại ở chiến trường Quảng Trị về. Chúng tôi chia nhau đóng góp, người ít thì vài chục đồng, người nhiều thì ủng hộ cả tiền đô la tiết kiệm của gia đình với quyết tâm đưa 5 liệt sĩ của tiểu đoàn gồm: Nguyễn Văn Duyền, Hoàng Văn Huê, Ngô Đức Quang, Nguyễn Văn Thân, Dương Văn Thức về an táng tại nghĩa trang liệt sĩ quê nhà”, CCB Vương Xuân Đề, nguyên chiến sĩ Tiểu đoàn 38 nhớ lại. Sau một tuần hành quân, những người lính trên đầu đã hai thứ tóc đưa được những người đồng đội “mãi mãi tuổi hai mươi” về trong niềm xúc động khôn nguôi của thân nhân các liệt sĩ.

Thông qua các hoạt động, hội đã thực sự trở thành nhịp cầu gắn kết tình cảm và giúp đỡ nhau trong cuộc sống. Như chuyện giúp đồng đội của CCB, thương binh Phạm Văn Thảo, nguyên chiến sĩ Tiểu đoàn 38. Trở về với nửa vai trái không còn nguyên vẹn, CCB Phạm Văn Thảo đã phấn đấu học tập rồi về công tác ở Sở Lao động-Thương binh và Xã hội TP Hà Nội. Chính công việc được tiếp cận thường xuyên với người có công khiến ông luôn trăn trở tìm cách giúp đỡ họ. Từ năm 1980 đến 1986, ông Thảo đã làm hồ sơ, đề nghị giải quyết thủ tục cho hàng trăm em mồ côi, con thương binh, liệt sĩ ra nước ngoài lao động. Năm 1996, cũng là lúc những người lính Tiểu đoàn 38 tìm gặp lại nhau mới biết, nhiều đồng đội gia cảnh khó khăn, bản thân thương tật, con cái thì không có việc làm. Ông Thảo đã nghĩ đến việc giúp đỡ đồng đội bằng cách “cho họ cần câu-một công việc” để thoát đói nghèo. Nghĩ là làm, ông kết hợp với một số CCB thành lập vài công ty chuyên về thức ăn cho gia súc, rồi công ty hoạt động trong lĩnh vực dịch vụ, với chuỗi nhà hàng ăn uống, cafe, trông xe trên địa bàn Hà Nội... để tạo việc làm cho con em đồng đội. Hiện tại, Công ty Cổ phần Thương binh An Hoàng Phúc của ông và đồng đội đang có 23 thương binh, làm việc với mức lương trung bình 5 triệu đồng/tháng. Hơn 10 năm qua, ông Thảo đã tạo việc làm cho hàng trăm thương binh, cưu mang, dựng vợ, gả chồng cho nhiều con em của liệt sĩ, thương binh khó khăn.

Gặp lại nhau, chứng kiến những người đồng đội năm xưa có hoàn cảnh khó khăn, những CCB QTC đã họp lại, kêu gọi đóng góp để ủng hộ cả tinh thần và vật chất cho nhau. Như trường hợp gia đình CCB Nguyễn Hữu Kiền, thương binh hạng 1/4, bị chấn thương sọ não, ở Đội Cấn (Ba Đình, Hà Nội). “Anh em đến thăm nhà hỏi: “Kiền còn nhớ đồng đội không” mà anh hướng đôi mắt ngây dại lên nhìn gật rồi lắc, chúng tôi không cầm được nước mắt... Nhìn nơi anh ở quá tồi tàn với gian nhà cấp bốn xiêu vẹo. Vợ anh bảo, đồng lương giáo viên cấp 2 tằn tiện lắm mới đủ ăn và tiền thuốc cho anh, chúng tôi thật không đành lòng!”, CCB Phạm Quang Tuấn, nguyên chiến sĩ Tiểu đoàn 38 kể. Các CCB đã ngồi lại với nhau vạch kế hoạch để giúp đỡ đồng đội. Hơn nửa năm sau, căn nhà tình nghĩa khang trang đã thay thế căn nhà tồi tàn của CCB Nguyễn Hữu Kiền được chính những người đồng đội năm xưa giúp công xây dựng và vận động các doanh nghiệp, nhà hảo tâm hỗ trợ.

Chia sẻ với chúng tôi, CCB Vũ Đình Quý, Phó ban liên lạc Hội Cựu QTC trải lòng: “Với chúng tôi, việc được sống trở về đã là một “đặc ân” mà đồng đội-gần một vạn liệt sĩ QTC nằm lại khắp các chiến trường đã nhường lại. Vì thế, từ khi tụ họp với nhau, chúng tôi đã coi việc giúp đỡ đồng đội là “mệnh lệnh trái tim”. Hàng chục ngôi nhà tình nghĩa đã được xây dựng, hàng trăm con em thương binh, liệt sĩ đã có việc làm… là việc làm thiết thực của các CCB Hội Cựu QTC hôm nay".

Ước vọng tri ân

Những ngày tháng 7, có mặt trong đoàn đại biểu đại diện Hội Cựu QTC tới thăm bà con xã Phúc Tiến (Kỳ Sơn, Hòa Bình), chúng tôi cảm nhận không khí ấm nồng của những người con về lại thăm mái nhà xưa. CCB Nguyễn Đắc Đường, nguyên chiến sĩ Tiểu đoàn 48, QTC cho biết: “Ngày ấy, chúng tôi vừa rời ghế nhà trường phổ thông, nhiều người chưa phải làm việc nặng, chưa biết làm ruộng như thế nào. Khi về huấn luyện ở đây, bà con đã cưu mang, đùm bọc, nhường cho bộ đội từ củ sắn lùi đến củ măng rừng, chỉ dạy chúng tôi từ việc chặt nứa làm lán thế nào để không làm mình bị thương, đến những công việc của nhà nông, rồi nhường cả chỗ ở cho chiến sĩ. Bây giờ, thi thoảng chúng tôi lại về thăm bà con, như người con lâu ngày về thăm nhà, khi gói bánh, lúc đồng quà, trao cho bà con tấm lòng của mình...”. Vừa qua, hội đã vận động các tổ chức từ thiện xin được hai chiếc xe lăn gửi tặng bà con xã Phúc Tiến. CCB Nguyễn Duy Mọc 67 tuổi, ở xã Phúc Tiến, đã mất bên chân phải khi chiến đấu tại chiến trường miền Nam, là một trong hai người của xã được tặng xe lăn không giấu được xúc động khi trò chuyện với CCB Nguyễn Đắc Đường: “Ngày trước phải bò lết mới đi được, từ khi có xe, cuộc sống của tôi đã khác hẳn. Tôi có thể đi lại trong nhà, ngoài xóm, giúp đỡ vợ con nhiều việc trong gia đình. Không biết nói sao để cảm ơn các anh!”.

Những năm qua, Hội Cựu QTC quy tụ gần đủ những tiểu ban liên lạc của các tiểu đoàn, với hơn 2.600 hội viên thường xuyên sinh hoạt. Hội đã có các hoạt động thiết thực với mong muốn lưu lại những câu chuyện về một thời hoa lửa của thanh niên Hà Nội. Các CCB đã đến các nhà trường phổ thông, đại học, cao đẳng trên địa bàn Hà Nội và vùng lân cận để nói chuyện truyền thống. Những chuyện chiến đấu một mất một còn với quân địch, những tấm gương hy sinh anh dũng của đồng đội được chính các CCB của hội kể lại cho thế hệ trẻ, truyền thêm cho các em tình yêu với những trang sử nước nhà. “Sẽ chẳng có niềm hạnh phúc nào hơn khi sau những bài nói chuyện, chúng tôi thấy những giọt nước mắt lăn dài của các em. Một thế hệ mới đang trưởng thành ở Thủ đô, không được và không nên quên quá khứ hào hùng của cha anh khiến chúng tôi có thể hăng say nói chuyện hàng giờ không biết mệt mỏi”, CCB Vũ Đình Quý chia sẻ. Bên cạnh đó, hội đã tổ chức vận động hội viên ghi lại kỷ niệm chiến đấu thông qua 4 tập sách Ký ức chiến tranh. Đã có hàng nghìn bản in của các tập sách này đến với Trường Sa, các đơn vị bộ đội, những nhà trường phổ thông... được độc giả hoan nghênh, trân trọng.

Những ngày này, các CCB đang tất bật với các công việc kỷ niệm 52 năm Ngày truyền thống QTC (1-8-1967 / 1-8-2019). “Ước vọng lớn nhất của chúng tôi là có thể xây dựng được tượng đài và khu lưu niệm dành cho gần một vạn QTC cùng hàng vạn anh hùng liệt sĩ của Đoàn quân Nam Tiến, Tây Tiến thời kháng chiến chống Pháp và Hà Tây (trước đây) trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước. Chiến công của những thanh niên Hà Nội hào hoa cần được ghi nhận và vinh danh xứng đáng”, CCB Nguyễn Tính, Trưởng ban liên lạc Hội Cựu QTC chia sẻ.

Bài và ảnh:  THU THỦY - PHẠM KIÊN