Máy bay B-52 được bảo vệ kỹ lưỡng bằng hệ thống nhiễu hỗn tạp, bao gồm nhiễu tích cực và tiêu cực, cùng hàng rào máy bay bảo vệ nhiều tầng, nhiều lớp. Tuy nhiên, qua trực tiếp chiến đấu, bộ đội ta đã khẳng định: Máy bay B-52 có nhiều điểm yếu, ta hoàn toàn có thể tiêu diệt B-52 bằng vũ khí trang bị hiện có.

leftcenterrightdel
Kíp chiến đấu tên lửa Tiểu đoàn 81 (Trung đoàn 238) trao đổi kinh nghiệm đánh máy bay B-52 Mỹ. Ảnh tư liệu

Căn cứ vào tính năng kỹ thuật, chiến thuật của máy bay B-52, có thể thấy, loại máy bay này bên cạnh những điểm mạnh, còn có những điểm yếu cố hữu mà ta có thể khoét sâu. Đó là máy bay B-52 nặng nề, khả năng cơ động kém; đường bay, tốc độ, tọa độ theo quy luật ổn định và luôn có “dải nhiễu đặc biệt” đi cùng; luôn bật đèn tín hiệu khi bay ban đêm... Để tập kích Hà Nội, máy bay B-52 bắt buộc phải bay ổn định qua vùng hỏa lực của ta, độ cao ném bom nằm trong tầm bắn hiệu quả của tên lửa phòng không SAM-2 (SA-75) và tầm hoạt động của máy bay Mig-21.

Đối với nhiễu điện tử của không quân Mỹ, mặc dù có cường độ rất mạnh, hỗn tạp, nhưng cũng có quy luật về thông số kỹ thuật, hoạt động trên các dải tần nhất định. Mặt khác, địch chỉ chú trọng phát nhiễu che chắn phía trước đội hình tiến công; rất sơ hở bên sườn, phía sau và phía dưới bụng máy bay khi ở trạng thái bay chếch, bay ngang, bay ra, hoặc lúc vào gần…

Trên cơ sở đó, các đơn vị phòng không-không quân ta từng bước điều chỉnh cách đánh và đội hình chiến dịch, chú trọng bố trí ở hướng địch có sơ hở, tận dụng khả năng mọi loại khí tài, tạo thế trận liên hoàn đánh cả phía trước, bên sườn, phía sau, đánh trúng các điểm yếu của địch. Nhờ nắm chắc quy luật của “dải nhiễu đặc biệt” và đặc điểm đường bay tiến công của máy bay B-52 kết hợp với các hình thức chiến thuật “kiểm tra” độc đáo, các trắc thủ radar nhiều lần phân biệt các tốp nghi binh giả máy bay B-52 của địch. Trận đánh ngày 20-12-1972, ta cơ động Tiểu đoàn 77 (Trung đoàn 257) chốt tại trận địa Chèm (Từ Liêm, Hà Nội), phục kích bên sườn đường bay tiến công trên hướng chủ yếu của B-52 từ phía tây bắc vào Hà Nội. Lúc 4 giờ 39 phút, radar phát sóng, bắt được tín hiệu B-52 gọn và rõ. Chớp thời cơ, đơn vị tổ chức đánh ở cự ly 36km, bắn rơi một chiếc máy bay B-52D trên cánh đồng xã Tam Hưng (Thanh Oai, Hà Nội). Đối với không quân, khi radar chỉ thị mục tiêu trên máy bay Mig-21 bị nhiễu nặng, lợi dụng việc B-52 bật đèn, đêm 26 rạng sáng 27-12-1972, phi công Phạm Tuân, Vũ Xuân Thiều nhanh chóng xác định và tiếp cận được mục tiêu, phóng tên lửa, bắn rơi 2 máy bay B-52...

DƯƠNG XUÂN HÀ