(Ghi chép của phóng viên Báo Quân đội nhân dân từ Tô-ki-ô)

Tô-ki-ô vàng một màu lá

Khi đoàn đại biểu Việt Nam do Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng dẫn đầu đi dự hội nghị cấp cao kỷ niệm 40 năm Quan hệ Đối thoại ASEAN-Nhật Bản, hội nghị cấp cao Mê Công - Nhật Bản lần thứ 5 và thăm chính thức Nhật Bản, đặt chân xuống sân bay quốc tế Ha-nê-đa vào đêm 12-12, Thủ đô Tô-ki-ô của Nhật Bản co ro trong gió lạnh. Đang là mùa đông. Chỉ có ánh đèn rực rỡ từ những cao ốc hắt xuống Vịnh Tô-ki-ô khiến cho bầu không khí bớt đi vẻ giá lạnh phần nào. Không khí Giáng sinh đã tràn ngập khắp mọi ngõ ngách của thành phố.

Trên đường từ sân bay quốc tế Ha-nê-đa về trung tâm Tô-ki-ô, ô tô đưa đoàn qua cây Cầu Vồng dài ngút, với những sợi cáp to khoẻ tạo dáng như dây của cây đàn hạc cong cong diễm lệ trong ánh đèn hắt sáng từ dưới lên. Người Nhật nổi tiếng thế giới với kỹ thuật xây cầu thượng thặng. Họ có cây cầu treo dài nhất thế giới Akashi Kaikyo (Trân Châu), dài tới 1.991 mét, mất 10 năm xây mới xong và tiêu tốn cỡ 3,5 tỷ USD.

Thủ tướng Nhật Bản Sin-dô A-bê đón Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đến dự hội nghị tại Tô-ki-ô. Ảnh: TTXVN.

Sáng hôm sau, bước ra phố, bất chợt thấy Tô-ki-ô trở nên ấm áp hơn nhiều bởi ngay gần khách sạn Imperial, nơi đoàn Việt Nam ở trong thời gian diễn ra các hội nghị và chuyến thăm của Thủ tướng, một hàng cây vàng rực trong nắng như được dát vàng khiến không gian lung linh hẳn lên. Không phải mùa hoa sakura trắng hồng đỏ, cũng đã qua mùa lá phong momiji đỏ rực, lúc này, thủ đô Tô-ki-ô vàng một màu của lá cây mang tên ginkgo, tiếng Việt gọi là ngân hạnh. Loài lá này có khả năng biến đổi màu rất đẹp. Vào dịp tháng 10, nó còn xanh mướt nhưng khi vào đông, lá chuyển sang màu vàng rực trước khi ngả thành màu đỏ vào cuối đông. Chính vẻ đẹp nhiều màu sắc của lá ngân hạnh đã khiến cho nó - từ tháng 6-1989 - được chọn làm loài cây biểu tượng chính thức cho thủ đô Tô-ki-ô của đất nước Mặt trời mọc, tượng trưng cho vẻ đẹp Phù tang, sự thanh bình và sức sống trường tồn.

Cũng vì là cây biểu tượng nên dễ hiểu khi ngân hạnh được trồng rất nhiều ở Tô-ki-ô, ở các đại lộ, cả trên những con đường hẹp lát đá dễ thương của thành phố. Bởi thế nên khách có thể dễ dàng bị sững sờ khi bước ra khỏi một góc phố và bất chợt thấy bị chìm trong màu vàng lộng lẫy của lá ngân hạnh…

Cho một ngày xanh thắm…

Tô-ki-ô là một đô thành lớn đến mức mà mỗi một sự kiện phải trọng đại thế nào thì mới có thể gây được sự chú ý của dư luận tại đây. Hội nghị cấp cao kỷ niệm 40 năm Quan hệ Đối thoại ASEAN-Nhật Bản diễn ra vào buổi sáng 14-12 và hội nghị cấp cao Mê Công - Nhật Bản lần thứ 5 diễn ra chiều cùng ngày tại Nhà khách quốc gia Nhật Bản chính là những sự kiện như vậy.

Quan hệ đối thoại ASEAN - Nhật Bản được thiết lập từ năm 1973. Tại Cấp cao kỷ niệm 30 năm quan hệ ASEAN - Nhật Bản ở Tô-ki-ô tháng 12-2003 đã ra “Tuyên bố Tô-ki-ô về Quan hệ đối tác ASEAN - Nhật Bản năng động và lâu dài”, xác lập khuôn khổ quan hệ đối tác chiến lược ASEAN - Nhật Bản.

Tại hội nghị Cấp cao ASEAN 12 ở Phi-líp-pin tháng 1-2007, Nhật Bản đưa ra Chương trình quan hệ đối tác Nhật Bản - Mê Công, tập trung vào ba lĩnh vực ưu tiên là Hội nhập kinh tế tiểu vùng (cải thiện kết cấu hạ tầng, tăng cường liên kết khu vực); mở rộng thương mại đầu tư giữa Nhật Bản với khu vực Mê Công; theo đuổi các giá trị phổ cập và mục tiêu chung của khu vực (xoá đói giảm nghèo, mục tiêu phát triển thiên niên kỷ, kiểm soát dịch bệnh, bảo vệ môi trường).

Tháng 4-2012, tại hội nghị cấp cao Mê Công - Nhật Bản lần thứ tư ở Tô-ki-ô, các nhà lãnh đạo đã thông qua “Chiến lược Tô-ki-ô”, theo đó xác định ba trụ cột hợp tác trong giai đoạn 2013-2015 là tăng cường kết nối trong khu vực Mê Công và giữa Mê Công với các nước bên ngoài; thúc đẩy hợp tác kinh tế, thương mại giữa Nhật Bản với các nước Mê Công; hợp tác về môi trường và an ninh con người.

Phát biểu trong hội nghị Cấp cao kỷ niệm 40 năm quan hệ đối thoại ASEAN-Nhật Bản, Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Tấn Dũng khẳng định: “Nhìn lại 40 năm qua, Nhật Bản là một trong những đối tác đối thoại lâu đời nhất và quan trọng nhất của ASEAN. Nhật Bản là một trong những quốc gia đầu tiên thiết lập quan hệ đối thoại với ASEAN vào năm 1973, tham gia Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác ở Đông Nam Á (TAC) và xác lập khuôn khổ quan hệ đối tác chiến lược với ASEAN 2003. Đến 2011, hai bên đã ra Tuyên bố chung nhằm tăng cường Quan hệ Đối tác chiến lược ASEAN-Nhật Bản. Nhật Bản luôn là một trong những đối tác kinh tế thương mại quan trọng nhất của ASEAN, đồng thời là một trong những nguồn đầu tư trực tiếp nước ngoài và cung cấp viện trợ ODA lớn nhất cho ASEAN. Bất chấp những tác động tiêu cực của khủng hoảng kinh tế, năm 2012, Nhật Bản là đối tác thương mại lớn thứ 2 của ASEAN với tổng kim ngạch thương mại đạt 262,4 tỷ USD và là quốc gia đầu tư trực tiếp nước ngoài lớn thứ 2 của ASEAN”...

Trong cả hai kỳ họp sáng và chiều 14-12, các trưởng đoàn ASEAN và Nhật Bản cũng như các nước Mê Công đã bàn bạc thấu đáo để cùng đi tới một nhận thức chung là Hợp tác Nhật Bản - ASEAN cũng như Mê Công - Nhật Bản cần và phải được tiếp tục duy trì do hai bên cùng có lợi ích chiến lược ở khu vực và có tính bổ trợ lẫn nhau. Như lời của một bài hát về tình yêu giữa hai người: “Vì ta cần nhau. Cho một ngày xanh thắm nơi thiên đường xa”!

“Hiệp sức” tạo nên sức mạnh

Cái quan niệm “cần nhau” ấy càng đúng hơn với quan hệ Việt Nam - Nhật Bản!

Đất nước Nhật Bản nổi tiếng với những kiếm sĩ Samurai có tinh thần không khoan nhượng nơi chiến địa, nhưng cũng là nơi xuất phát của môn võ lừng danh Hiệp khí đạo, môn võ của hòa bình và tinh thần hòa hợp. Đại sư Koichi Tohei, đệ thập đẳng huyền đai Hiệp khí đạo từng nói: Khi “hiệp sức” với nhau, người ta có thể làm được tất cả! Giữa Việt Nam và Nhật Bản, sự “hiệp sức” đã diễn ra trong 4 thập niên qua, mang lại những lợi ích to lớn cho cả đôi bên.

Trong suốt nhiều năm qua, Nhật Bản luôn là “quán quân” trong đầu tư vào Việt Nam cũng như viện trợ phát triển chính thức ODA cho Việt Nam. Bất chấp tình hình khủng hoảng chung trên thế giới, các cam kết viện trợ của Nhật Bản vẫn luôn đáng tin cậy. Sự giúp đỡ của Nhật Bản là một trong những nhân tố giúp cho kinh tế Việt Nam tiếp tục có những bước phát triển bền vững. Kinh tế vĩ mô ổn định, dự kiến GDP năm 2013 đạt 5,4%; lạm phát đã giảm, dự kiến năm 2013 chỉ khoảng 7%; dự trữ ngoại tệ tăng trên 12 tuần nhập khẩu; tỷ giá được giữ khá ổn định. Xuất khẩu tiếp tục tăng trưởng mạnh (trong đó Việt Nam trở lại là nước xuất siêu sang thị trường Nhật Bản), là động lực quan trọng cho tăng trưởng kinh tế.

Trong khi đó, chương trình "Ba mũi tên" (nới lỏng tín dụng mạnh mẽ; chính sách tài chính chủ động; chiến lược kinh tế mới) hay còn gọi là chính sách Abenomics kích thích kinh tế của Thủ tướng Nhật Bản Sin-dô A-bê (Shinzo Abe) đang giúp thúc đẩy tăng trưởng nền kinh tế Nhật Bản. Nhật Bản không chỉ đã vượt qua thảm họa động đất sóng thần kinh hoàng năm 2011 mà cũng vượt qua được những con “sóng thần” trên đại dương khủng hoảng thế giới.

Một khía cạnh không thể thiếu trong quan hệ giữa hai nước chính là mối quan hệ giao lưu nhân dân đã mang lại những sắc màu thật cảm động. Mấy năm trước, người dân Việt Nam đã chia sẻ với các bạn Nhật nỗi đau thương do thảm họa động đất sóng thần gây ra. Mới đây, những nạn nhân của siêu báo Haiyan của Việt Nam lại nhận được sự hỗ trợ quý báu từ những người bạn Nhật vô tư. Chúng ta cần nhau trong những thời khắc khó khăn như thế...

Trong chuyến thăm chính thức Nhật Bản, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng có cuộc hội đàm với Thủ tướng Sin-dô A-bê, gặp gỡ với đại diện các giới trong xã hội Nhật Bản để bàn về các biện pháp nhằm tăng cường hơn nữa quan hệ hợp tác toàn diện Việt Nam-Nhật Bản, đặc biệt trong việc triển khai các dự án hợp tác quan trọng cũng như thúc đẩy hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư, phát triển nguồn nhân lực. Các thỏa thuận đạt được trong chuyến thăm là cơ sở để tạo đà cho sự phát triển mối quan hệ Việt - Nhật những năm trước mắt.

Năm Hữu nghị Việt Nam-Nhật Bản - 2013 mở đầu với chuyến thăm Việt Nam, cũng là chuyến công du nước ngoài đầu tiên của Ngài Thủ tướng Sin-dô A-bê. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã khép lại năm Hữu nghị 2013 bằng chuyến thăm chính thức Nhật Bản trong những ngày cuối năm. Một cái kết đẹp cho mối quan hệ đối tác chiến lược, vì hòa bình và phồn vinh ở châu Á cũng như ở mỗi nước Việt Nam - Nhật Bản.

VĂN YÊN (từ Tô-ki-ô)