Bài 1: Từ thành phố Anh hùng đến thành phố kết nối toàn cầu

Vượt qua nhiều khó khăn dịch bệnh, bão lũ, sự chống phá của những thế lực thù địch, đại hội của tất cả các cấp cơ sở, cấp trên trực tiếp cơ sở và 67/67 đảng bộ trực thuộc Trung ương đã thành công tốt đẹp. Đây là tiền đề rực rỡ tiến tới Đại hội XIII của Đảng, mở ra triển vọng lớn hiện thực hóa khát vọng sáng tạo phát triển, xây đựng đất nước Việt Nam thịnh vượng, hùng cường.

Khát vọng Đại hội XIII

Trong những ngày này, nhân dân cả nước đều hướng về Thủ đô Hà Nội, nơi diễn ra Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng với lòng tự hào và niềm tin sâu sắc. 91 năm lãnh đạo sự nghiệp cách mạng của dân tộc, Đảng Cộng sản Việt Nam trải qua mười hai kỳ đại hội. Mỗi kỳ đại hội là một sự kiện trọng đại, có ý nghĩa lịch sử, đánh dấu bước phát triển mới của đất nước.

leftcenterrightdel
Cả nước hướng về Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng. Ảnh: Trọng Hải

Một trong những điểm nổi bật của dự thảo các văn kiện trình Đại hội XIII là xác định tầm nhìn và định hướng phát triển trong 5 - 10 năm tới và tầm nhìn đến năm 2045. Dự thảo Báo cáo Chính trị xác định rõ mục tiêu: Nâng cao năng lực lãnh đạo, năng lực cầm quyền và sức chiến đấu của Đảng; xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh toàn diện; củng cố niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước, chế độ xã hội chủ nghĩa; khơi dậy khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc, phát huy ý chí và sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc kết hợp với sức mạnh thời đại; đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới, công nghiệp hoá, hiện đại hoá; bảo vệ vững chắc Tổ quốc, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định; phấn đấu để đến giữa thế kỷ XXI, nước ta trở thành nước phát triển, theo định hướng xã hội chủ nghĩa.

Đây không chỉ là mục tiêu mà trên hết là khát vọng của toàn Đảng, toàn dân tộc trong phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc.

Nếu làm tốt nội dung này chắc chắn chúng ta sẽ đạt được những thành tựu mới trong thời gian tới. Bởi khi những khát vọng, niềm tin của mọi người dân được khơi dậy sẽ kết thành sức mạnh đại đoàn kết của toàn dân tộc giúp chúng ta vượt qua mọi khó khăn, thử thách trong thời gian sắp tới để đưa đất nước phát triển và thật sự sánh vai với các cường quốc trong khu vực và trên thế giới.

Mục tiêu lần này cũng có điểm mới mang tính đột phá. Từ giai đoạn đổi mới đến nay, ta tiếp cận mục tiêu theo trình độ phát triển, theo thu nhập. Còn lần này dự thảo văn kiện đề ra mục tiêu cụ thể đến 2025, Việt Nam là một nước đang phát triển, vượt qua mức trung bình thấp; đến 2030 là nước đang phát triển, có thu nhập trung bình cao và đến 2045 là nước phát triển, có thu nhập cao.

leftcenterrightdel
Thủ đô Hà Nội ngày càng phát triển, đi lên. Ảnh: Trọng Hải

Theo PGS,TS Phan Xuân Biên, Ủy viên Hội đồng Lý luận Trung ương, Phó chủ tịch Hội Khoa học lịch sử Việt Nam, đây không phải là mộng mơ hão huyền mang tính chủ quan, duy ý chí, mà là khát vọng của cả dân tộc, bắt nguồn từ niềm tin được xây dựng từ thế và lực của đất nước sau 35 năm đổi mới (chính trị - xã hội ổn định; quy mô và tiềm lực kinh tế tăng lên; các lĩnh vực xã hội ngày càng tiến bộ; quốc phòng - an ninh được giữ vững; hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng…). Có niềm tin là có tất cả. Kiên định con đường Bác Hồ và Nhân dân ta đã chọn, với bản lĩnh và kinh nghiệm dày dạn đã có, cân nhắc kỹ lưỡng, tính toán phù hợp, không ngừng đổi mới, sáng tạo, nhạy bén chớp thời cơ, tạo nên vận hội mới cho đất nước, khát vọng của nhân dân ta, dân tộc ta được thể hiện trong văn kiện Đại hội XIII của Đảng (năm 2021) chắc chắn sẽ thành hiện thực

Hà Nội xác lập vị trí tiên phong

Để hiện thực hóa khát vọng này, Hà Nội như đầu tàu tiên phong, xác định các khâu đột phá chiến lược về thể chế, nguồn nhân lực và hệ thống kết cấu hạ tầng. Chung sức đồng lòng cùng với cả nước, Hà Nội nỗ lực thực hiện "mục tiêu kép" vừa quyết liệt "chống dịch như chống giặc" quyết tâm duy trì phục hồi sản xuất, phát triển kinh tế. Nhờ nội lực, tận dụng tốt các cơ hội và khả năng đa dạng hóa, thích ứng linh hoạt của nền kinh tế, Hà Nội đã góp phần tạo thêm năng lực, sức cạnh tranh và diện mạo mới cho đất nước.

Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ Thành phố Hà Nội vừa qua đã xác định mục tiêu, tầm nhìn của Thủ đô rất rõ ràng và mạnh mẽ, như một sự chủ động xác lập vị trí tiên phong hiện thực hóa khát vọng của Đại hội XIII khi nêu rõ mục tiêu, nhiệm vụ tổng quát đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 và tầm nhìn phát triển Thủ đô đến năm 2045 gồm:

 Mục tiêu tổng quát: Đến năm 2025, xây dựng Đảng bộ thành phố có năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu cao và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, tiêu biểu; phát triển nhanh và bền vững Thủ đô theo hướng đô thị xanh, thành phố thông minh, hiện đại, có sức cạnh tranh cao trong nước và khu vực; cơ bản hoàn thành mục tiêu công nghiệp hóa, GRDP/người đạt 8.300-8.500 USD.

Đến năm 2030, Hà Nội trở thành thành phố “xanh - thông minh - hiện đại”; phát triển năng động, hiệu quả, có sức cạnh tranh khu vực và quốc tế; hoàn thành công nghiệp hóa Thủ đô; GRDP/người đạt 12.000-13.000 USD.

Đến năm 2045, Hà Nội có chất lượng cuộc sống cao; kinh tế, văn hóa, xã hội phát triển toàn diện, bền vững; là thành phố kết nối toàn cầu, có sức cạnh tranh quốc tế, GRDP/người đạt trên 36.000 USD.

leftcenterrightdel
Một góc Hà Nội. Ảnh: Trọng Hải

Theo đồng chí Vương Đình Huệ, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Hà Nội, quá trình tham vấn trong nước và quốc tế từ năm 2018-2019 đã chỉ ra và nhấn mạnh những lợi thế về truyền thống, nguồn lực, động lực trong thiết kế sáng tạo của Hà Nội, cũng như bối cảnh phát triển năng động của Thủ đô và đất nước trong bối cảnh hội nhập quốc tế giai đoạn mới. Song song với việc xác định các nguồn nội lực, các đối tác cho rằng Hà Nội không thể bỏ qua việc xác lập vị trí tiên phong trong khu vực và các nền tảng có tính toàn cầu để định vị chiến lược phát triển của Thủ đô.

Thực hiện cam kết với UNESCO sau khi Hà Nội chính thức trở thành thành phố sáng tạo lĩnh vực thiết kế, cụ thể hóa bằng các chương trình và kế hoạch hành động dài hạn về tầm nhìn và kết nối các chính sách của thành phố.

Có thể thấy, phát triển bền vững thành phố cả về chiều sâu văn hóa, lịch sử, và cả về diện mạo mới hiện đại với đầy ắp những kế hoạch cho phát triển các đô thị vệ tinh, vùng kinh tế phía Nam thành phố, hay quy hoạch thành phố ven sông Hồng… từ lâu đã nằm trong dự liệu của lãnh đạo thành phố qua nhiều thời kỳ. Tuy nhiên do những lý do khác nhau, những dự liệu ấy chưa thể trở thành những quyết sách đột phá. Hà Nội đặt mục tiêu đi đầu trong việc hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa…; phấn đấu đạt mức tăng trưởng kinh tế bình quân hàng năm từ 7,5% - 8% trở lên. Đồng thời giải quyết hài hòa giữa tăng trưởng kinh tế với phát triển văn hóa.

Với quyết tâm tiếp nối truyền thống văn hiến, anh hùng, vì hòa bình, Hà Nội phát huy mạnh mẽ tiềm năng, nguồn lực sáng tạo được hun đúc từ hơn nghìn năm qua để khơi dậy ý chí, khát vọng vươn lên của Hà Nội, đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Hà Nội Vương Đình Huệ khẳng định: Mục tiêu chiến lược đang được hoạch định là đến năm 2025 phát triển thủ đô Hà Nội phát triển nhanh và bền vững theo hướng đô thị xanh, thành phố thông minh, hiện đại có sức cạnh tranh cao trong nước và khu vực ASEAN; cơ bản hoàn thành mục tiêu công nghiệp hóa, đến năm 2030 Hà Nội trở thành thành phố “xanh-thông minh-hiện đại”, phát triển năng động, hiệu quả, có sức cạnh tranh khu vực, quốc tế. Đến năm 2045, Hà Nội có chất lượng cuộc sống cao, kinh tế, văn hoá, xã hội phát triển toàn diện, bền vững; là thành phố kết nối toàn cầu, có sức cạnh tranh quốc tế.

leftcenterrightdel
 Đồng chí Nguyễn Văn Phong, Phó bí thư Thành ủy Hà Nội trình bày tham luận tại Đại hội XIII của Đảng. Ảnh: Trọng Hải.

 

Phát biểu tham luận tại Đại hội XIII của Đảng ngày hôm qua, đồng chí Nguyễn Văn Phong, Phó bí thư Thành ủy Hà Nội đã trình bày tham luận với chủ đề: “Xây dựng và phát triển Thủ đô Hà Nội văn minh hiện đại, xứng đáng là trung tâm chính trị - hành chính quốc gia, trung tâm lớn về văn hóa, khoa học, giáo dục, kinh tế và giao dịch quốc tế”. Theo đồng chí Nguyễn Văn Phong, Hà Nội là Thủ đô - trái tim của cả nước, là trung tâm đầu não chính trị - hành chính quốc gia, trung tâm lớn về văn hóa, khoa học, giáo dục, kinh tế và giao dịch quốc tế. Sau 35 năm tiến hành công cuộc đổi mới, 20 năm thực hiện Nghị quyết 15-NQ/TW và Nghị quyết 11-NQ/TW của Bộ Chính trị (khóa VIII và khóa XI) về phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thủ đô, 12 năm thực hiện Nghị quyết 15/2008/QH12 của Quốc hội về việc điều chỉnh địa giới hành chính TP Hà Nội và một số tỉnh có liên quan, dưới sự lãnh đạo của Đảng, Quốc hội, Chính phủ, sự phối hợp, giúp đỡ của các ban, bộ, ngành Trung ương; các tỉnh, thành phố trong nước và bạn bè quốc tế, với tinh thần chủ động, sáng tạo, đoàn kết, thống nhất cao, tranh thủ thuận lợi, thời cơ, quyết tâm vượt qua khó khăn, thách thức, Hà Nội đã có nhiều đổi thay nhanh chóng, kinh tế Thủ đô đã vượt qua suy thoái, liên tục tăng trưởng ở mức cao, cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tích cực, ngày càng khẳng định vai trò trung tâm lớn về kinh tế của cả nước. Trong nhiệm kỳ 2015-2020, Đảng bộ, chính quyền quân và dân Thủ đô đã triển khai kịp thời, thực hiện có hiệu quả 8 chương trình công tác lớn toàn khóa, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện 5 nhiệm vụ trọng tâm, 3 khâu đột phá, kết quả đạt được là quan trọng, khá toàn diện, có nhiều dấu ấn nổi bật. Trong đó, kinh tế Thủ đô tiếp tục được cơ cấu lại, nhất là trên các lĩnh vực trọng tâm, tăng trưởng khá, cao hơn bình quân chung cả nước; cơ cấu kinh tế chuyển dịch tích cực theo hướng hiện đại. Do đó, mặc dù chỉ chiếm 1% về diện tích, 8,5% về dân số nhưng Hà Nội đóng góp hơn 16% GDP, 18,5% thu ngân sách, 20% thu nội địa và 8,6% kim ngạch xuất, nhập khẩu của cả nước, ngày càng xứng đáng với vai trò là trung tâm lớn về kinh tế và giao dịch quốc tế, một động lực phát triển của vùng Đồng bằng sông Hồng và cả nước.

leftcenterrightdel
Thủ đô Hà Nội ngày nay tiếp tục vươn mình mạnh mẽ, phát triển về chiều sâu. Ảnh: Trọng Hải

Tiếp nối những trang sử vàng của Thủ đô anh hùng

Với bề dày nghìn năm văn hiến, anh hùng, kinh đô Thăng Long xưa và Thủ đô Hà Nội ngày nay tiếp tục vươn mình mạnh mẽ, phát triển về chiều sâu, không chỉ khẳng định là một trong 2 đầu tàu kinh tế của đất nước mà còn là đầu não chính trị - hành chính quốc gia, là nơi tiêu biểu về văn hóa Việt Nam, là bộ mặt, là niềm tự hào quốc gia. Với tiềm năng và thế mạnh của vùng đất địa linh nhân kiệt, thủ đô Hà Nội được kỳ vọng sẽ có bước phát triển mạnh mẽ và sâu sắc hơn nhờ vào chính bề dày lịch sử văn hóa của thành phố nghìn năm tuổi.

Phát huy tinh thần chủ động, sáng tạo, Ban Chấp hành Ðảng bộ thành phố đã cụ thể hóa các chủ trương, nghị quyết của Trung ương Ðảng để lãnh đạo xây dựng và phát triển Thủ đô. Kinh tế Thủ đô đạt mức tăng trưởng khá. Công tác xây dựng nông thôn mới đạt kết quả nổi bật. Sự nghiệp văn hóa xã hội, y tế, khoa học công nghệ tiếp tục phát triển và đạt nhiều thành quả quan trọng. Sự nghiệp giáo dục đào tạo luôn giữ vững lá cờ đầu cả nước về quy mô, chất lượng và đầu tư cơ sở vật chất. Quy hoạch, xây dựng, quản lý đô thị có tiến bộ. Quốc phòng, an ninh được tăng cường; trật tự an toàn xã hội được bảo đảm. Ðời sống vật chất, tinh thần của người dân không ngừng được cải thiện, an sinh xã hội được bảo đảm, phúc lợi xã hội ngày càng nâng cao.

Từ thành Cổ Loa của Nhà nước Văn Lang, rồi đến Thăng Long – Kinh đô Đại Việt, Thăng Long – Hà Nội triều Nguyễn và Thủ đô Hà Nội ngày nay, trải qua bao thăng trầm, đắp bồi của lịch sử, thành phố Hà Nội hôm nay đã mang một tầm vóc mới. Dù chỉ chiếm 1% diện tích, 8% dân số, nhưng Hà Nội đã đóng góp gần 17% GDP và 20% thu ngân sách của cả nước. Hà Nội đang có quan hệ hợp tác với hơn 100 thủ đô, thành phố lớn trên thế giới. 5 năm 2016-2020 thành phố thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài 25 tỷ đô la Mỹ, gấp gần 5 lần giai đoạn 2011-2015 dẫn đầu cả nước trong 2 năm liên tiếp 2018-2019.

Nhất trí với 3 khâu đột phá Đảng bộ thành phố đề ra về phát triển nhanh, đồng bộ kết cấu hạ tầng kinh tế, xã hội; nâng cao hiệu quả quản trị xã hội, quản lý đô thị và phát triển nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao, Giáo sư Sử học Lê Văn Lan mong muốn phát triển Thủ đô có chọn lọc, ngang tầm khu vực và thế giới.

Giáo sư Sử học Lê Văn Lan chia sẻ: “Mong muốn thì rất nhiều, một Thủ đô xứng tầm, đúng vị trí, đúng chức năng và có bản lĩnh đặc biệt là có những phẩm chất vừa kết tinh kế thừa từ những giá trị quá khứ vừa mang tính hiện đại, tiếp thu, hội nhập, nhưng đặc biệt phải tinh kết lại ở tầm thế giới thu hút về cho mình”.

Các nhà nghiên cứu cho rằng, Hà Nội là một trong không nhiều thành phố trên thế giới có hơn ngàn năm tuổi, lại là đất “địa linh, nhân kiệt”, nơi hội tụ nhân tài, trí tuệ tri thức, khoa học của cả nước. Bởi vậy, nếu Hà Nội tiếp cận và khai thác hợp lý nguồn tài nguyên này, sẽ từng bước giải quyết được những vấn đề đang đặt ra với thành phố. TS Nguyễn Viết Chức, nguyên Phó chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa – Giáo dục thanh thiếu niên nhi đồng của Quốc hội cho rằng: “Hà Nội phải lắng nghe nhiều hơn tiếng nói tinh hoa của giới trí thức, tinh hoa trong dân gian để từ đó tạo thành sức mạnh mềm trong giai đoạn phát triển tiếp theo. Tôi kỳ vọng một thực tế đó là Trung ương tính toán và bổ nhiệm mới những đồng chí lãnh đạo là những nhà khoa học, tôi tin rằng họ sẽ có cách tiếp cận mới, mở ra giai đoạn phát triển mới của Hà Nội”.

Nói như GS Nguyễn Lân Dũng, Ủy viên Hội đồng quốc gia giáo dục và phát triển nhân lực, giới trí thức thủ đô mong muốn được lắng nghe nhiều hơn trong những quyết sách phát triển của thành phố, từ những vấn đề lớn như quy hoạch, kiến trúc, hay tới những vấn đề dân sinh như ùn tắc giao thông hay xử lý môi trường...

leftcenterrightdel
Hà Nội mong muốn phát triển Thủ đô ngang tầm khu vực và thế giới. Ảnh: Trọng Hải

Nền tảng quan trọng để hiện thực hóa tầm nhìn Đại hội XIII

Trước những dấu ấn đặc biệt là về cơ sở hạ tầng, bộ mặt đô thị có nhiều đổi thay, khởi sắc, ông Nguyễn Hạnh Phúc, Tổng thư ký Quốc hội, cho rằng với các chỉ tiêu đều tăng và vượt xấp xỉ 2 lần về kinh tế, tỷ trọng xã hội hóa giáo dục và y tế của Hà Nội cao hơn hẳn các thành phố khác. Điều đó cho thấy Hà Nội đã đi đúng hướng với mong muồn và nghị quyết của Trung ương.

Trong tầm nhìn trên, có thể thấy rất rõ khát vọng, mong muốn xây dựng một thành phố “ba trong một”: Thành phố xanh, thành phố thông minh, thành phố hiện đại. Đi liền với đó không chỉ là mục tiêu hoàn thành công nghiệp hóa mà xa hơn phải có sức cạnh tranh quốc tế, là thành phố kết nối toàn cầu.

Thực tế cho thấy, công tác đối ngoại và hội nhập quốc tế của Thủ đô Hà Nội mang tính đặc thù, không chỉ là đối ngoại với tư cách một thành phố mà còn đóng góp tích cực cho việc thực hiện nhiệm vụ đối ngoại chung của cả nước, trong đó có công tác hội nhập quốc tế. Đối ngoại kinh tế được xác định là một trụ cột quan trọng trong công tác đối ngoại chung của thành phố. Ban Chấp hành Đảng bộ và UBND thành phố Hà Nội đã có nhiều chủ trương và cơ chế chính sách cụ thể để phát triển đối ngoại kinh tế. Đối ngoại kinh tế đã giúp phát huy nội lực và tranh thủ các nguồn lực bên ngoài phục vụ phát triển kinh tế theo hướng hiện đại và bền vững.

Ông Michael Croft, Trưởng đại diện UNESCO tại Việt Nam nhấn mạnh, hướng đến tương lai sau này, giờ đây Hà Nội đã trở thành thành viên của Mạng lưới Thành phố Sáng tạo của UNESCO trong lĩnh vực Thiết kế Sáng tạo. “Chúng tôi khuyến khích các ban quản lý di tích cùng tất cả các đơn vị liên quan đưa ra nhiều sáng kiến hơn nữa, khích lệ thế hệ thanh niên và những người tài năng của Việt Nam để tạo ra mối liên kết gắn bó với di tích, để truyền cảm hứng từ những tài sản giàu văn hóa mà cha ông đã để lại và để thể hiện đa dạng các biểu hiện văn hóa qua sự kết nối, cam kết và tình yêu đối với di sản và văn hóa Việt Nam”, ông Michael Croft nói.

Nói về quyết tâm xây dựng thành phố thông minh, các Nghị quyết của Chính phủ, của thành phố cho thấy một thông điệp rõ ràng về đầu tư, xây dựng thành phố thông minh. Đó là việc làm tất yếu, qua đó còn nhằm định hình năng lực, vị trí của Việt Nam trên bản đồ công nghệ thế giới.

10 năm cho một mục tiêu lớn là không hề dễ dàng, nếu không có một quyết tâm thật lớn từ cả hệ thống chính trị đến mỗi người dân, và một hệ thống giải pháp thật đồng bộ, linh hoạt, hiệu quả.

Như Giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông Nguyễn Thanh Liêm nhận định, tương tự các thành phố khác trên thế giới, Hà Nội cũng đã và sẽ gặp nhiều khó khăn, thách thức trong quá trình xây dựng thành phố thông minh. Tuy nhiên, qua những bài học kinh nghiệm từ các thành phố lớn trên thế giới cũng như trong khu vực và cả trong nước, với tiềm lực, lợi thế sẵn có của mình, Hà Nội chắc chắn sẽ khắc phục hiệu quả những khó khăn, biến thách thức thành cơ hội để xây dựng thành công một thành phố thông minh với bản sắc riêng, bền vững trong tương lai.

Với tầm nhìn rõ ràng như vậy đã không chỉ định rõ hướng đi cho Hà Nội những năm tới mà còn tạo ra nhiều định nghĩa mới. Nhắc đến Hà Nội giờ đây, không chỉ là những cụm từ quen thuộc như Thành phố Vì hòa bình, thủ đô ngàn năm văn hiến mà đã định vị những danh từ mới: Thành phố xanh, thành phố thông minh, thành phố sáng tạo, thành phố hiện đại…

Có thể thấy tầm nhìn Hà Nội chính là một cơ sở nền tảng quan trọng để hiện thực hóa tầm nhìn Đại hội XIII của Đảng. Như một lời hứa của toàn thể Đảng bộ và nhân dân Thủ đô trước Đại hội XIII của Đảng, trong bài tham luận tại Đại hội XIII của Đảng bộ Thành phố Hà Nội đã nhắc đến lời dặn dò thiêng liêng của Bác Hồ kính yêu: “Cả nước nhìn về Thủ đô ta. Thế giới trông vào Thủ đô ta. Tất cả chúng ta phải ra sức giữ gìn trật tự, an ninh, làm cho Thủ đô ta thành một Thủ đô bình yên tươi đẹp, mạnh khỏe cả về vật chất và tinh thần”, chúng ta tin rằng Hà Nội sẽ góp phần quan trọng cùng cả nước thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng".

NHÓM PHÓNG VIÊN BÁO QĐND ĐIỆN TỬ

Bài 2: Kinh tế số và đổi mới sáng tạo – chìa khóa phát triển