QĐND -  Hàng chục trang trại của người dân ở xã Nhật Tân, huyện Kim Bảng, tỉnh Hà Nam đang đứng trước nguy cơ bị những người cho thuê, đổi đất trước đây đòi lại đất. Tình trạng này đã và đang đẩy công tác dồn điền, đổi thửa tại xã Nhật Tân rơi vào bế tắc và gây mất an ninh trật tự trên địa bàn.

Năm 2003, UBND tỉnh Hà Nam ban hành Nghị quyết 03 cho phép các địa phương chuyển đổi diện tích cây lúa kém hiệu quả sang phát triển trang trại. Theo đó, các hộ có điều kiện thì tự dồn đổi, đào đắp, lập trang trại với diện tích 0,5ha trở lên.

Xã Nhật Tân, huyện Kim Bảng là một trong những địa phương triển khai thực hiện Nghị quyết 03 của UBND tỉnh một cách hiệu quả. Cách đây khoảng một năm, xã Nhật Tân được xem là mô hình điểm của huyện Kim Bảng vì có nhiều hộ làm VAC, thu nhập hàng trăm triệu đồng/năm. Một trong những mô hình tiêu biểu là hộ gia đình anh Trần Thế Toàn đã dồn đổi được 1,2 mẫu đất từ ruộng của 6 hộ dân thuộc xóm 10. Việc dồn đổi đất với người dân đều tự thỏa thuận với mức giá quy ước là 200kg thóc/sào/năm, mà không có giấy tờ gì. Sau đó, gia đình anh Toàn đã đầu tư hơn 1 tỷ đồng để đào lấp, xây dựng chuồng trại, mua con giống. Trang trại này liên tiếp làm ăn có lãi, mỗi năm thu nhập hàng trăm triệu đồng. Anh Toàn đã được Hội Nông dân tỉnh Hà Nam tặng danh hiệu “Nông dân điển hình tiên tiến xuất sắc”, “Hộ kinh doanh giỏi, giúp nhau xóa đói, giảm nghèo”.

Anh Trần Thế Toàn đang giới thiệu phần trang trại của gia đình đang bị người dân đòi lại đất.

Thế nhưng, cuối năm 2013, khi xã Nhật Tân triển khai đề án dồn điền đổi thửa theo hướng dẫn của huyện Kim Bảng thì đồng loạt hàng chục hộ dân tiến hành đòi lại phần đất đã cho thuê, đổi trước đây. Bà Vũ Thị Bông là người dân địa phương, cho biết: “Chúng tôi, những nông dân chân lấm tay bùn, sống nhờ vào đồng ruộng, bây giờ thuế má đóng ngày một cao, cuộc sống khó khăn nên phải đòi lại đất trồng lúa”. Còn theo ông Vũ Văn Bình, một người dân khác: “Tôi cho thuê 1,3 sào từ năm 2004 với mức giá 700 nghìn đồng/sào/năm, có giấy tờ viết tay. Khi dồn điền, đổi thửa, được biết giữ nguyên mô hình trang trại nên nhà tôi và 5 hộ gia đình cho thuê khác thống nhất đòi lại đất để làm trang trại, mỗi hộ sẽ quản lý 5 năm, theo hình thức xoay vòng”.

Sự việc căng thẳng xảy ra khi các hộ dân đồng loạt kéo đến các trang trại phá phách, xây tường chắn ngang cổng trang trại, tạo sức ép để đòi lại phần đất đã cho thuê, đổi trước đây. Ông Trần Thế Toàn, chủ trang trại nhớ lại: "Đã hai lần người dân kéo đến phá bỏ hàng rào thép gai, tường cổng trang trại của gia đình tôi. Họ còn mang cả bê tông ra chắn ngang cổng, ngăn cản tôi vào cho gia súc ăn. Sau đó, họ còn ép tôi phải ký nhận với nội dung: Đến ngày 31-12-2014 tháo dỡ trang trại, trả lại diện tích ruộng cho họ”.

Ông Toàn cho biết thêm: "Để khắc phục tình trạng trên, gia đình tôi đã thỏa thuận với những hộ dân này theo phương án để họ sử dụng phần ruộng của mình ở ô khác, đầu tư hệ thống công trình tưới tiêu, hoặc sẽ mua, thuê lại với mức giá thỏa thuận. Một vài hộ đã đồng ý, nhưng lại đưa ra mức giá 360 triệu đồng/sào. Chúng tôi là những người lao động lấy công làm lãi lấy đâu ra số tiền lớn trả cho họ. Hiện giờ gia đình tôi sống trong nỗi lo sợ, không biết hết năm nay sẽ ra sao ?”

Còn ông Khoa, một chủ trang trại khác thì bị một số người đến căng bạt, đóng cọc, xây cổng tạm chắn không cho vào trang trại, một vài người còn mang theo cả dao vào đe dọa. Riêng trang trại của ông Tình ở xóm 1, toàn bộ ao cá phải bỏ hoang vì người dân kéo lưới che chắn ngang ao không cho nuôi nữa.

Được biết, ở huyện Kim Bảng chỉ có xã Nhật Tân xảy ra tình trạng người dân đòi lại đất đã cho các chủ trang trại thuê, đổi trước đây. Một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là trong đề án dồn điền, đổi thửa của UBND xã có phần ghi: “Vùng sản xuất đa canh, vùng chăn nuôi tập trung trước kia các hộ đã dồn đổi cho nhau thì giữ nguyên hiện trạng và giao cho chủ hiện tại tính vào tiêu chuẩn đất của chủ hộ, phần thừa ra thì vận động anh em người nhà nhận vào hoặc cho phép chủ trang trại thuê đất của ai thì vẫn thực hiện theo hợp đồng đối với hộ đó”. Thế nhưng trong hướng dẫn của huyện Kim Bảng gửi xuống lại không có nội dung trên.

Ông Nguyễn Quang Tình, Chủ tịch UBND xã Nhật Tân, cho biết: “Dồn điền, đổi thửa là chủ trương lớn của Nhà nước, xã chúng tôi đồng tình, nhưng khi triển khai thực hiện thì đã xảy ra những bất cập, mâu thuẫn gần như không thể giải quyết được nếu như không có một văn bản chỉ đạo của tỉnh và huyện về vấn đề này. Các hộ dân đang đòi lại đất thuộc quyền sử dụng của họ trước đây là hợp lý. Nhưng xét về tình, thì việc đòi đất này cũng nên có lộ trình hợp lý, bởi vì từ những mảnh đất hoang hóa, chiêm trũng, các hộ làm trang trại đã bỏ công sức, tiền của hàng tỷ đồng ra để gây dựng, nay đến ngày thu hoạch nếu bị thu lại ngay, thì thiệt hại là khó tránh khỏi, thậm chí phá sản, vỡ nợ vì lãi suất ngân hàng”.

Được biết, do các hộ dân đòi lại đất quyết liệt, trong khi các chủ trang trại chưa trả lại, nên đã xảy ra mất an ninh trật tự trên địa bàn. Chính quyền và cơ quan chức năng của xã đã triệu tập một số đối tượng gây rối lên xã để tuyên truyền vận động người dân hãy bình tĩnh, từng bước cùng tháo gỡ...

Có thể nói, việc đòi lại đất cho thuê của một số hộ dân với các chủ trang trại trên địa bàn đã và đang gây cản trở tới chủ trương dồn điền, đổi thửa ở địa phương. Để bảo vệ lợi ích chính đáng của các bên, chính quyền địa phương cần đẩy mạnh tuyên truyền, vận động nhân dân bình tĩnh giải quyết vấn đề theo hướng thỏa thuận đôi bên cùng có lợi. Đồng thời, có những biện pháp xử lý thấu tình, đạt lý, tránh gây mất an ninh trật tự trên địa bàn./.

Bài và ảnh: PHẠM KIÊN - HỒNG HẢI