Thành phố Đồng Hới-Quảng Bình có một quả đồi nhỏ, gọi là đồi Giao tế. Ở đây có khu nhà khách đã trở thành Di tích lịch sử quốc gia, bởi hồi trước là trung tâm đón tiếp khách đặc biệt. Tại đây, Bác Hồ đã nghỉ lại khi Người vào thăm Quảng Bình năm 1957; là nơi đã đón tiếp nhiều nguyên thủ nước ngoài, như: Chủ tịch Phi-đen Ca-xtơ-rô, Quốc trưởng Nô-rô-đôm Xi-ha-nuc, Chủ tịch Xu-pha-nu-vông… Nhiều cán bộ cấp cao của Đảng và quân đội ta, như Tổng bí thư Lê Duẩn, Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Đại tướng Nguyễn Chí Thanh, Bộ trưởng Nguyễn Thị Bình, Chủ tịch Nguyễn Hữu Thọ… trong các chuyến công tác vào, ra chiến trường miền Nam cũng đã nghỉ chân và làm việc tại khu Giao tế. Trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước, nơi đây còn là địa điểm tổ chức nhiều hội nghị các Binh trạm đầu mối của Đoàn 559...
Những nhân viên phục vụ nhà khách hồi đó được tuyển chọn rất kĩ càng về lý lịch gia đình, đạo đức phẩm chất và cả… hình thức nữa, nhất là bộ phận nữ tiếp tân. Chẳng thế mà hồi đó ở Quảng Bình có câu “xinh như gái Giao tế”. Nhiều anh bộ đội hành quân qua đây, mệt mỏi mấy mà nhìn thấy các em Giao tế là... tỉnh như sáo. Các anh pháo thủ đóng gần đồi Đức Ninh thì tận dụng thời gian huấn luyện quân sự cho các cô để… tán tỉnh. Nhưng kỷ luật của Giao tế còn nghiêm hơn cả bộ đội, vì thế nên các chàng đành chịu!
 |
|
Xuân 2010, các cựu nữ nhân viên Giao tế trong ngày hội ngộ.
|
Sau năm 1975, Quảng Bình bắt tay vào xây dựng quê hương từ chiến tranh đổ nát, nhiều nước cử chuyên gia đến Đồng Hới giúp đỡ. Cu-ba làm bệnh viện, Liên Xô làm nhà máy nhiệt điện, Trung Quốc xây dựng nông trường cao su… Khu Giao tế tấp nập khách khứa. Riêng đội lái xe phục vụ chuyên gia được ưu tiên tuyển các anh “lính xế Trường Sơn”, vừa là những tay lái giỏi, vừa là những nhân tố “tin cậy”. Nhưng lính xế chuyển ngành, anh nào cũng lém. Hết giờ cầm vô lăng, các chàng lân la xuống bếp nhặt rau... giúp chị em, vừa làm vừa kể chuyện chiến trường. Với đa số các cô hồi ấy thì thần tượng của mình là những “người hùng Trường Sơn”, đã đội bom qua hàng vạn cây số. Rất nhiều đám cưới “gái Giao tế, xế Trường Sơn” đã được tổ chức và đến nay họ đều là những gia đình rất hạnh phúc…
Một ngày đầu Xuân Canh Dần vừa qua, tại khu đồi Giao tế cũ đã diễn ra cuộc hội ngộ của những cán bộ, nhân viên sau gần 30 năm cơ quan giải thể. Hơn bốn chục cô gái xinh tươi ngày nào, bây giờ đều đã là những bà nội, bà ngoại trên dưới 60 tuổi và bà nào cũng rất “đẹp lão”. Năm tháng qua đi nhưng dung nhan một thời vẫn còn đọng mãi. Lại say sưa nhớ về những ngày đầu bước chân vào khu Giao tế, các cô được huấn luyện kĩ về cách phục vụ. Nhớ mãi bài học nhập môn: “Lúc đứng ngồi, khi dạ thưa, chân thành mà vui vẻ, kín đáo mà tế nhị, lễ phép mà chặt chẽ, cởi mở mà bí mật”. Có lẽ nhờ được rèn luyện “công, dung, ngôn, hạnh” như thế nên cho đến bây giờ, các cựu nữ nhân viên giao tế vẫn là những quý bà trông rất… đáng yêu!
Bài và ảnh: Xuân Vui