QĐND - Vụ việc UBND tỉnh Yên Bái và các cơ quan chức năng thiếu trách nhiệm khi ra quyết định bắt buộc giết mổ 1.689 con trâu, bò giống đã để lại nhiều hậu quả nghiêm trọng. Số liệu từ các cơ quan chức năng cho thấy: Không chỉ người dân bị thiệt hại hơn 8,7 tỷ đồng mà còn nhiều tỷ đồng của Nhà nước bị chiếm đoạt từ hành vi lập khống chứng từ kiểm dịch, chứng từ vay vốn của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Trấn Yên (tỉnh Yên Bái). Tuy nhiên, 5 năm trôi qua, vẫn chưa có ai phải chịu trách nhiệm về những sai phạm này.

Tùy tiện làm trái quy định phòng, chống dịch

Theo đơn thư phản ánh của vợ chồng bà Trần Thị Hường, Giám đốc Công ty TNHH Thẩm Hường (viết tắt là Công ty Thẩm Hường), chúng tôi tìm về  thị trấn Cổ Phúc, huyện Trấn Yên, nơi trước đây từng là cơ sở nhân giống trâu, bò lớn nhất vùng. Các khu chuồng trại một thời có hàng nghìn con trâu, bò giống nay chỉ còn mấy dãy chuồng xơ xác, cỏ dại mọc đầy. Bà Hường buồn bã trình bày: “5 năm trước, thực hiện chủ trương phát triển đàn gia súc của tỉnh, gia đình tôi vay mượn đầu tư hình thành cơ sở trâu, bò giống cung cấp cho các dự án của tỉnh. Tính đến ngày 24-9-2009, khu vực trại giống của gia đình tôi có hơn 2.300 con trâu, bò giống, trị giá hơn 21,5 tỷ đồng”.

Đúng lúc này, xảy ra dịch lở mồm long móng tại huyện Văn Chấn (cách huyện Trấn Yên hơn 100km), nên việc bàn giao trâu, bò giống cho các dự án theo hợp đồng bị dừng lại. Để phòng, chống dịch, Quyết định số 38/2006/QĐ-BNN ngày 16-5-2006 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về quy định phòng, chống dịch lở mồm long móng gia súc ghi rõ: “Số trâu, bò được nuôi nhốt cách ly ở địa bàn có khoảng cách tới vùng dịch từ 100km trở lên thì được phép nuôi giữ và giám sát theo dõi”.

Thế nhưng, không hiểu căn cứ vào đâu, ngày 21-9-2009, UBND tỉnh Yên Bái ra Văn bản số 1795/UBND-NLN do Phó chủ tịch UBND tỉnh ký ban hành về việc tăng cường các biện pháp, tổ chức dập dịch lở mồm long móng trâu, bò trên địa bàn huyện Văn Chấn. Điều khó hiểu là trong khi UBND tỉnh Yên Bái cho phép người dân tiếp tục nuôi giữ và theo dõi số trâu, bò chưa bị bệnh trong vùng dịch của huyện Văn Chấn thì lại yêu cầu Công ty Thẩm Hường phải giết mổ bắt buộc và bán thải loại tại chỗ toàn bộ số trâu, bò đang nuôi nhốt tại các khu cách ly của công ty ở huyện Trấn Yên cách vùng dịch hơn 100km, trong khi số trâu, bò này chưa hề được kiểm nghiệm, xác minh xem có bị dịch hay không.

Trâu, bò giống của Công ty Thẩm Hường trước khi bị buộc giết mổ. Ảnh do công ty cung cấp.

Văn bản có xác nhận của Phó chủ tịch UBND tỉnh Yên Bái về việc tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp nhưng không được thực hiện.

Căn cứ vào văn bản trên, Chi cục Thú y tỉnh Yên Bái đã ban hành văn bản không số yêu cầu Công ty Thẩm Hường giết mổ số trâu, bò giống, nếu không tự giác thực hiện thì sẽ bị cưỡng chế, cho dù trước đó doanh nghiệp đã nhiều lần đề nghị kiểm dịch, xét nghiệm toàn bộ số trâu, bò của công ty. Dưới sự giám sát của Trạm thú y huyện Trấn Yên, chỉ trong 28 ngày, doanh nghiệp đã phải giết mổ bắt buộc và bán thải loại 1.689 con trâu, bò giống. Chỉ đến khi còn lại 63 con, công ty mới đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo Chi cục Thú y tỉnh tiến hành lấy mẫu bệnh phẩm gửi Trung tâm chẩn đoán thú y Trung ương làm xét nghiệm. Kết quả xét nghiệm số 719/TTCĐ/XN ngày 9-11-2009 của Trung tâm chẩn đoán thú y Trung ương về 63 mẫu bệnh phẩm, thật bất ngờ đều âm tính với kháng thể lở mồm long móng, đủ điều kiện để được tiếp tục nuôi giữ.

Tuy nhiên, chờ được vạ thì má đã sưng, doanh nghiệp lâm vào tình cảnh hết sức bi đát, tiền vốn cạn kiệt, mọi hoạt động sản xuất, kinh doanh bị đình trệ, gần 100 cán bộ, nhân viên bị mất việc làm, không có thu nhập. Ngày 31-12-2009, Chi cục Thú y tỉnh Yên Bái đã có xác nhận thiệt hại của Công ty Thẩm Hường khi phải giết mổ trâu, bò theo chỉ đạo của UBND tỉnh Yên Bái là 8,755 tỷ  đồng. Chi cục Thú y tỉnh Yên Bái cũng cam kết với công ty là sẽ có văn bản trình Sở NN&PTNT và UBND tỉnh Yên Bái xem xét đền bù, hỗ trợ thiệt hại cho Công ty Thẩm Hường.

Lời hứa gió bay?

Ngày 28-9-2010, UBND tỉnh Yên Bái đã có cuộc làm việc với Công ty Thẩm Hường để giải quyết vụ việc. Theo biên bản buổi làm việc có chữ ký của Phó chủ tịch UBND tỉnh Yên Bái Nguyễn Văn Bình nêu rõ: “Tổng số tiền thiệt hại cho công ty là 8,755 tỷ đồng dẫn đến công ty gặp phải khó khăn, kiệt quệ không sản xuất kinh doanh được”. Kết luận buổi làm việc, UBND tỉnh đưa ra cách giải quyết: Cho phép Công ty Thẩm Hường thành lập một công ty khác, UBND tỉnh sẽ tạo điều kiện cho công ty phát triển kinh doanh trên địa bàn; UBND tỉnh cho công ty mượn quỹ đất giáp nhà thi đấu thể thao trong khi chưa xây dựng nhà hát ngoài trời để trưng bày hoa, cây cảnh; tạo điều kiện cho công ty khảo sát trồng rừng tại huyện Văn Chấn với số lượng quỹ đất 5000ha; UBND tỉnh đề nghị các ngân hàng khoanh nợ, giãn nợ cho công ty...

Thế nhưng, sau khi Công ty Thẩm Hường đầu tư nhiều tỷ đồng dọn mặt bằng sạch để trưng bày chậu hoa, cây cảnh thì đến ngày 4-11-2011, UBND tỉnh Yên Bái lại yêu cầu công ty phải thu dọn, bàn giao mặt bằng cho tỉnh, sau đó nơi này biến thành các quán cà phê, giải khát... do nhiều cá nhân khác thuê.

Không dừng lại ở đó, theo phản ánh của công ty, còn xảy ra việc cán bộ kiểm dịch tiếp tay cho hai nhân viên của công ty kê khai khống hồ sơ kiểm dịch. Những cán bộ, nhân viên này còn tạo ra nhiều hồ sơ, chứng từ giả của ngân hàng để chiếm đoạt tiền từ tài khoản tiền gửi của công ty, gây thiệt hại hàng chục tỷ đồng. Tại biên bản làm việc ngày 10-8-2012 giữa Công ty Thẩm Hường và Agribank Trấn Yên, ban lãnh đạo ngân hàng đã phải thừa nhận việc cán bộ tín dụng tự lập hồ sơ vay vốn giải ngân khống một số lần để thu tiền hỗ trợ lãi suất theo Quyết định 131/QĐ-TTg của Chính phủ (Báo Quân đội nhân dân sẽ tiếp tục làm rõ thông tin trong các số báo sau).

Làm việc với báo chí, Phó chủ tịch UBND tỉnh Yên Bái Tạ Văn Long khẳng định: “Đối với vụ việc nêu trên, quan điểm của tỉnh mang tính cầu thị, sai đâu, sửa đấy, số trâu, bò giết mổ theo quy định sẽ được xem xét hỗ trợ... Cái gì thiếu sót thì UBND tỉnh sẽ xin lỗi trước dân, trước doanh nghiệp. Tỉnh Yên Bái sẽ xem lại hồ sơ vụ việc và xem xét xử lý trách nhiệm của chuyên viên UBND tỉnh tham mưu văn bản”.

Bài và ảnh: CÔNG MINH