Sau đó, hộ bà Hồ Thị Bạch Tuyết còn nhận chuyển nhượng quyền sử dụng 500m² đất từ hộ gia đình ông Nguyễn Văn Bảy vào ngày 14-3-1996 (diện tích đất này đã được xã Rô Men đồng ý giao đất ngày 14-8-1995). 

Sau khi xã Rô Men tách thành hai xã Rô Men và Đạ Rsal, năm 1998, chính quyền địa phương thu hồi khu đất mà trước đó xã Rô Men đã giao cho 3 hộ để xây dựng trụ sở UBND và nhà văn hóa xã Đạ Rsal, nhưng không thông báo cho các gia đình biết và cũng không có quyết định thu hồi đất. Chính vì vậy, các hộ đã làm đơn khiếu nại lên cấp có thẩm quyền tại địa phương.

Nhà văn hóa cộng đồng xã Đạ Rsal được xây dựng trên khu đất đang có tranh chấp

Ngày 20-2-2009, UBND huyện Đam Rông ban hành Quyết định số 72/QĐ-UBND (gọi tắt là Quyết định 72) về việc giải quyết đơn khiếu nại của 3 hộ dân. Nội dung quyết định này ghi rõ: “Khi tiến hành xây dựng khuôn viên trụ sở làm việc UBND xã Đạ Rsal và nhà văn hóa cộng đồng, UBND xã chưa thực hiện công tác giải phóng mặt bằng, đền bù cho các hộ dân có đất bị thu hồi”. Cùng với đó, quyết định còn giao Trung tâm Khai thác công trình công cộng huyện Đam Rông phối hợp với UBND xã Đạ Rsal kiểm tra, lập phương án đề bù, hỗ trợ.

Tuy nhiên, sau khi ban hành quyết định, UBND huyện Đam Rông lại không chỉ đạo các cơ quan triển khai các biện pháp thực hiện. Vì vậy, 3 hộ dân tiếp tục có đơn kiến nghị gửi UBND tỉnh Lâm Đồng. Tại văn bản số 583/UBND-TD, ngày 30-1-2013 do ông Trương Văn Thu, Phó chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng ký, chỉ rõ: "Phê bình UBND huyện Đam Rông về việc chậm tổ chức thực hiện quyết định giải quyết khiếu nại đã có hiệu lực pháp luật đối với các hộ. UBND tỉnh đã có nhiều văn bản chỉ đạo UBND huyện Đam Rông tổ chức thực hiện và báo cáo kết quả, nhưng đến nay UBND huyện Đam Rông vẫn chưa báo cáo, để công dân liên tục có đơn khiếu nại. UBND huyện Đam Rông phải khẩn trương tổ chức thực hiện Quyết định số 72/QĐ-UBND ngày 20-2-2009. Báo cáo UBND tỉnh kết quả thực hiện trước ngày 15-3-2013".

Trước đó, ngày 14-3-2012, Thanh tra huyện Đam Rông đã có văn bản phúc tra Quyết định 72, đồng thời kết luận Quyết định 72 là đúng quy định pháp luật. Mặc dù UBND tỉnh có văn bản đôn đốc và Sở Tài chính có hướng dẫn cụ thể, nhưng trong một thời gian dài UBND huyện Đam Rông vẫn không thực hiện việc bồi thường cho các hộ dân theo quy định của pháp luật.

Điều đáng nói là không những không thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh, năm 2016, UBND huyện Đam Rông lại ban hành quyết định thu hồi Quyết định 72 và thay vào đó là 3 quyết định mới với nội dung không chấp nhận đơn khiếu nại của 3 hộ gia đình và chỉ đồng ý mức hỗ trợ 50 triệu đồng/hộ. Lý giải về sự thay đổi này, ông Trần Đức Tâm, Phó chủ tịch UBND huyện Đam Rông cho rằng: "Việc giao đất của UBND xã Rô Men trước đây là trái thẩm quyền, không phù hợp với quy định của Luật Đất đai 1993, ngoài địa giới hành chính của xã, vì khu vực đất này trước đó thuộc địa phận của xã Liêng Srol chứ không phải của xã Rô Men. Từ khi giao đất năm 1996 đến khi Nhà nước thu hồi, các gia đình không sản xuất, sử dụng. Do đó, chúng tôi buộc phải hủy các quyết định trên để giải quyết lại theo trình tự, thủ tục từ đầu". 

Không đồng tình với lý giải của UBND huyện Đam Rông, ông Lương Duy Thao cho rằng: "Từ năm 1996 các gia đình đã có đơn đề nghị UBND xã thực hiện thủ tục giao đất và UBND xã đồng ý bằng văn bản. Đáng lý sau khi thực hiện việc giao đất, UBND xã phải có trách nhiệm báo cáo với với UBND huyện và hướng dẫn chúng tôi hoàn tất thủ tục xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Thế nhưng, trong một thời gian dài, UBND xã không thực hiện, rồi sau đó lại thu hồi đất để xây dựng trụ sở, nên chúng tôi không thể tiến hành các thủ tục xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Việc UBND dân huyện Đam Rông viện lý do các hộ nhận đất nhưng bỏ hoang trong nhiều năm cũng không đúng bởi sau khi nhận đất, chúng tôi đều san ủi tạo mặt bằng, dựng nhà và trồng hoa màu, có sự xác nhận của các hộ xung quanh". 

Có thể thấy, việc UBND huyện Đam Rông chậm trễ trong xử lý vụ việc, không thực hiện nghiêm chỉ đạo của UBND tỉnh Lâm Đồng là nguyên nhân khiến các hộ dân khiếu nại kéo dài. Từ chỗ công nhận quyền và lợi ích hợp pháp của người dân, UBND huyện lại ban hành các văn bản bác bỏ toàn bộ các quyết định trước đó đang gây bức xúc cho dư luận. Được biết, hiện tại UBND tỉnh Lâm Đồng đã chỉ đạo cơ quan chức năng tiến hành điều tra, xác minh làm rõ vụ việc. Hy vọng, vụ việc đã kéo dài hơn 20 năm sẽ sớm được giải quyết thấu đáo, đúng quy định pháp luật và quyền lợi chính đáng của người dân được bảo đảm.

Bài và ảnh: VŨ ĐÌNH ĐÔNG