Bài 1: Cam go, quyết liệt trong cuộc chiến chống buôn lậu

Cao Bằng là một trong những tỉnh biên giới phía Bắc có vùng trồng nguyên liệu thuốc lá phát triển, tuy nhiên tình trạng buôn lậu nguyên liệu thuốc lá còn nhiều diễn biến phức tạp. Thực trạng này đã tồn tại một thời gian dài, các cơ quan chức năng cũng đã nắm rõ thủ đoạn của các đối tượng buôn lậu nhưng chưa thể ngăn chặn triệt để.

Thủ đoạn tinh vi, hành động liều lĩnh

Một ngày tuần tra của các cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Ngọc Côn (BĐBP tỉnh Cao Bằng) trải dài trên hơn 20km đường rừng, phải vượt qua nhiều đoạn đồi núi dốc đứng. Đặc biệt, các đối tượng buôn lậu thường lợi dụng đêm tối để hoạt động nên công tác đấu tranh càng gặp nhiều khó khăn. Đêm 13-7, chúng tôi có chuyến đi thực tế, tham gia tuần tra cùng cán bộ, chiến sĩ nơi đây. Chỉ tay về phía đầu nguồn sông Quây Sơn đang chảy xiết, Thiếu tá QNCN Nguyễn Phú Hùng, Chốt trưởng chốt số 2, Đồn Biên phòng Ngọc Côn chia sẻ: “Sông Quây Sơn là một trong những tuyến đường vận chuyển chính của các đối tượng buôn lậu. Vào những ngày nước lên, lợi dụng đêm tối hoặc khi lực lượng tuần tra không có mặt, các đối tượng phía bên kia biên giới thả hàng chục bao nguyên liệu thuốc lá được bọc kín xuống sông để đồng phạm phía trong nước đón sẵn rồi vớt lên. Việc liên lạc, giao dịch giữa các đối tượng đều qua mạng xã hội nên rất khó phát hiện, điều tra, xử lý”.

Rạng sáng 14-7, lực lượng của Đồn Biên phòng Ngọc Côn chia làm hai tổ công tác thực hiện nhiệm vụ phòng, chống buôn lậu nguyên liệu thuốc lá. Một tổ tiến hành mật phục, bắt giữ được hơn 50 bao nguyên liệu thuốc lá đang được người dân thồ, cõng thả từ trên đỉnh núi xuống. Tổ công tác còn lại phối hợp cùng Chi cục Hải quan Cửa khẩu Pò Peo (Cục Hải quan Cao Bằng), Công an huyện Trùng Khánh, Công an huyện Quảng Hòa truy đuổi và bắt giữ một xe tải đang vận chuyển 50 bao nguyên liệu thuốc lá với khối lượng khoảng 1.300kg đưa vào nội địa tiêu thụ. Thượng tá Nguyễn Xuân Hồng, Đồn trưởng Đồn Biên phòng Ngọc Côn cho biết: “Đã một thời gian dài, cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Ngọc Côn ít có được giấc ngủ ngon do tình trạng buôn lậu nguyên liệu thuốc lá đang diễn ra rất phức tạp. Chúng tôi phải căng mình bố trí lực lượng trực 24/24 giờ tại các "điểm nóng". Thủ đoạn của các đầu nậu là thuê đất hoặc nhà của đồng bào dân tộc thiểu số nằm sát biên giới để làm kho và thuê cư dân biên giới vận chuyển tập kết nguyên liệu. Trên thực tế, tìm ra đối tượng chủ mưu cũng như đấu tranh với các đối tượng này để đưa vào diện xử lý hình sự là không đơn giản. Bên cạnh đó, những người vận chuyển thuê thường vứt hàng bỏ chạy khi bị phát hiện. Trường hợp thấy lực lượng chức năng mỏng, các đối tượng sẵn sàng chống trả, cướp lại hàng”.

 Cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Ngọc Côn thu giữ nguyên liệu thuốc lá lậu được thả trên sông Quây Sơn.

Trà trộn với nguyên liệu thuốc lá của địa phương

Một trong những nguyên nhân khiến nhiều người dân bất chấp luật pháp, tiếp tay cho hành vi buôn lậu là do lợi nhuận lớn. Được biết, trung bình 1kg nguyên liệu thuốc lá phía bên kia biên giới chỉ có giá khoảng 15.000 đồng, nhưng khi đưa vào Việt Nam, giá lên đến hơn 50.000 đồng. Tính từ đầu năm 2021 đến ngày 10-7, Đồn Biên phòng Ngọc Côn đã bắt giữ, xử lý 106 vụ/13 đối tượng, tang vật thu giữ gồm 60.878kg nguyên liệu thuốc lá và 8 ô tô, 3 xe máy... Thượng tá Nông Văn Tiều, Chính trị viên Đồn Biên phòng Ngọc Côn cho biết: “Cây thuốc lá cho chất lượng lá tốt nhất từ lá thứ 4 đến lá thứ 7. Lá ở ngọn và gốc thì chất lượng kém hơn. Người trồng nguyên liệu thuốc lá nước ngoài đã sơ chế và bán nguyên liệu kém chất lượng này cho đầu nậu Việt Nam để trà trộn với nguyên liệu nội địa, đưa về các tỉnh miền xuôi tiêu thụ. Bên cạnh đó, cuộc sống của đồng bào các dân tộc thiểu số khu vực biên giới còn nhiều khó khăn, nhận thức về pháp luật còn hạn chế nên không ít người đã bị các đối tượng buôn lậu lợi dụng để thuê vận chuyển, tập kết nguyên liệu thuốc lá”.

Khi nguyên liệu thuốc lá được vận chuyển trót lọt vào nội địa sẽ được các đối tượng trộn lẫn với hàng trong nước và dần dần được "hợp pháp hóa" nguồn gốc. Vào khoảng 2 giờ 30 phút ngày 2-7, tại đoạn đường liên xã Ngọc Đào-Mã Ba, huyện Hà Quảng, tổ công tác Cảnh sát giao thông Công an huyện Hà Quảng đã phát hiện và bắt giữ 74 bao nguyên liệu thuốc lá với tổng trọng lượng 3.500kg. Tại thời điểm kiểm tra, các đối tượng vận chuyển không xuất trình được giấy tờ mua bán, hóa đơn, các giấy tờ khác chứng minh nguồn gốc, xuất xứ của số nguyên liệu thuốc lá trên. Các đối tượng khai nhận toàn bộ số nguyên liệu thuốc lá được mua tại khu vực xã Cao Chương, huyện Trùng Khánh và không có giấy tờ chứng minh nguồn gốc. Trao đổi với chúng tôi, Trung tá Nông Thế Anh, Đội trưởng Đội Điều tra tổng hợp, Công an huyện Hà Quảng cho biết: “Nếu các lực lượng ở biên giới không phát hiện và bắt giữ, để nguyên liệu thuốc lá nhập lậu tuồn vào sâu trong nội địa, sẽ được hợp pháp hóa bằng cách trộn lẫn với nguyên liệu thuốc lá trong nước. Qua đây có thể thấy việc ngăn chặn hàng lậu ngay từ biên giới là rất quan trọng. Lực lượng công an xác định thời gian tới sẽ phối hợp chặt chẽ hơn nữa với các lực lượng: Bộ đội Biên phòng, hải quan, quản lý thị trường... để quyết liệt đấu tranh với tình trạng buôn lậu”.

(còn nữa)

Bài và ảnh: HUYỀN TRANG - DƯƠNG SAO