|
Đường từ quốc lộ 32A vào xã rộng 3m được đổ bê tông phẳng lỳ, hai bên đường san sát các quầy hàng dịch vụ mua bán trao đổi hàng hóa nông sản xen lẫn các cơ sở dịch vụ cơ khí, chế biến gỗ… Dừng xe trước cổng UBND, được biết các đồng chí trong Đảng ủy, chính quyền phối hợp với Ủy ban MTTQ tổ chức hội nghị điểm chỉ đạo triển khai thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở. |
Ông Nguyễn Ngọc Trụ, người thôn Chiền, năm nay tròn 77 tuổi, dáng người cao đậm, mái đầu đã bạc trắng, ngồi trên chiếc sập gụ giữa ngôi nhà 5 gian được xây cất công phu. Ông kể: “Giữa năm 1945, khi đó tôi mới 15 tuổi, được tổ chức giác ngộ, tôi tham gia hoạt động cách mạng trong tổ chức thiếu nhi cứu quốc của xã, nhiệm vụ của đội lúc này là theo từng nhóm 5-7 người đi đến từng nhà dân hô khẩu hiệu: “Ủng hộ cách mạng”; “Cách mạng Việt Nam muôn năm”, “Chủ tịch Hồ Chí Minh muôn năm”. Buổi chiều hằng ngày, chúng tôi ra sân đình tập đánh trận giả, sau chúng tôi được kết nạp vào tổ chức thanh niên. Nhiệm vụ của thanh niên lúc này là đi phá nhà, phá cầu, theo chỉ đạo của cấp trên là thực hiện phong trào “tiêu thổ kháng chiến”. Cuối năm 1946, đầu năm 1947, đội thanh niên xung phong của xã chủ yếu là nam giới với hơn 100 người, do đồng chí Nguyễn Huy Hoài tự vệ được trên cử về phụ trách. Theo lệnh kháng chiến, đội kéo lên Hà Đông phá nhà máy nước, Tòa Thị Chính và trại lính Pháp ở Hà Đông.
Sau đợt này chúng tôi được chuyển về đội thông tin tuyên truyền và năm 1948 chuyển sang đội du kích thôn Chiền, một số đồng chí khác tham gia vào đội “cảm tử quân” hoạt động trong nội thành Hà Nội, nhiệm vụ của đội du kích lúc này là ngày luyện tập vũ trang, đêm đến tổ chức quấy rối địch đóng ở bốt Phùng (Đan Phượng), bốt Lai Xá (Hoài Đức), du kích bò vào hàng rào kẽm gai buộc ống bơ rồi ròng ra ngoài để kéo, số nữ du kích thì làm nhiệm vụ cứu thương…”.
Tháng 5-1948, địch ở bốt Phùng kéo quân về càn và vây làng, trong trận càn, ông là một trong 44 đồng chí du kích của xã (gồm 40 nam, 4 nữ), bị địch bắt, chúng dùng đủ ngón đòn tra tấn rất dã man, rồi đưa đi giam ở nhà Tiền (Hà Nội). Tháng 3-1950, do không có chứng cứ buộc tội, chúng phải thả ông. Ra tù trở về, ông tiếp tục hoạt động, sau đó vào bộ đội chủ lực thuộc trung đoàn Thủ Đô, tham gia chiến đấu ở hầu hết các chiến dịch Việt Bắc rồi Tây Bắc. Chiến dịch Điện Biên Phủ toàn thắng, ông cùng đoàn quân về tiếp quản Thủ đô. Ông cho biết, vợ ông, bà Nguyễn Thị Hồng kém ông một tuổi, hai ông bà lấy nhau năm 1948. Những năm đầu kháng chiến, bà mới gần 20 tuổi, vừa lo việc nhà, bà đã cùng chị em dân quân du kích của xã tham gia vận động nhân dân hưởng ứng phong trào “tiêu thổ kháng chiến”; “hũ gạo nuôi quân”, tham gia cùng dân quân du kích đào hào, đắp ụ chống càn.
9 năm trường kỳ kháng chiến ấy, Đức Thượng có hơn 70 thanh niên xung phong vào bộ đội chủ lực, 44 người đã anh dũng hy sinh trên khắp các chiến trường, hàng trăm thanh niên tham gia vào lực lượng dân quân du kích chiến đấu ngay trong lòng địch, 50 đồng chí đã anh dũng hy sinh. Đặc biệt xã được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân vì đã có thành tích xuất sắc trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp.Trong hai cuộc kháng chiến, Đức Thượng có nhiều người con quê hương trưởng thành, trong đó có Cố Thượng tướng-Nguyên Phó tổng tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam Lê Ngọc Hiền (tức Nguyễn Ngọc Thiện) là người con của quê hương.
Trải qua 60 năm, cùng với cuộc trường chinh vĩ đại của dân tộc, dưới sự lãnh đạo của Đảng, xã Đức Thượng đã đạt được những thành tựu đáng khích lệ trên các mặt kinh tế-xã hội và không ngừng lớn mạnh. Lực lượng an ninh hơn 20 năm liền đạt danh hiệu đơn vị quyết thắng, năng suất lúa đạt 11,5 tấn/ha. Thu nhập bình quân đầu người đạt 420kg khóc và 4 triệu đồng/người/năm. Hệ thống trường học, trạm y tế, giao thông nông thôn, hệ thống thủy lợi phục vụ sản xuất về cơ bản được kiên cố hóa; các phong trào văn hóa văn nghệ, hoạt động đền ơn đáp nghĩa, từ thiện, khuyến học của xã hoạt động hiệu quả và nền nếp.
Phát huy truyền thống cách mạng, Đức Thượng sẽ vươn lên giàu mạnh trong thời kỳ đổi mới công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn.
TRẦN CHÍ HÒA