QĐND - Con trai ép mẹ đẻ cùng khởi kiện em gái ra tòa nhằm chiếm đoạt quyền sử dụng đất. Thế rồi, trước khi qua đời, người mẹ đã để lại di chúc nói lên toàn bộ sự thật. Thế nhưng, bản di chúc có giá trị pháp lý và đạo lý này lại đang bị tòa án bỏ qua.

Ngày 8-12-1986, bà Nguyễn Kim Y và chồng là ông Phạm Văn Tân có mua mảnh đất rộng 867,8m² (số 279, khu vực Yên Hạ, phường Lê Bình, quận Cái Răng) của ông Trần Văn Liệt, với giá 10 nghìn đồng. Việc mua bán này có sự chứng thực của chính quyền địa phương. Sau khi làm nhà, năm 1990 bà Nguyễn Kim Y đón cha mẹ (cụ Nguyễn Văn Sù và cụ Ngô Thị Dung, sống ở xã Phú Hữu, huyện Châu Thành, Hậu Giang) về ở chung với bà. Do bận công việc làm ăn, thường đi công tác xa nên bà Y để cho cha là ông Sù đứng tên và được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tạm thời.

Toàn bộ mặt tiền khu đất mà ông Nguyễn Việt Triều khởi kiện tranh chấp với em gái.

Sau đó, bà Nguyễn Kim Y có đồng ý cho anh trai là ông Nguyễn Việt Triều về cùng sinh sống. Năm 2005, cụ Nguyễn Văn Sù làm thủ tục trả phần đất này cho con gái, thể hiện bằng thủ tục tặng bà Nguyễn Kim Y. Ngày 8-3-2005, UBND quận Cái Răng cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) số H00086 cho bà Nguyễn Kim Y.

Ngày 24-2-2005, ông Nguyễn Việt Triều cũng có đơn gửi UBND phường Lê Bình với nội dung: “Nay tôi làm đơn này xin từ chối nhận thừa kế, ủy quyền QSDĐ do cha tôi là ông Nguyễn Văn Sù để lại và đồng ý cho em gái tôi là Nguyễn Kim Y được toàn quyền sử dụng”. Đến năm 2010, bà Y thế chấp sổ đỏ cho ngân hàng để vay tiền sửa chữa và xây dựng nhà, mở quán cà phê cho gia đình sinh sống trên phần đất của mình.

Sau khi cụ Sù qua đời, năm 2011, bất ngờ ông Nguyễn Việt Triều và mẹ đẻ là cụ Ngô Thị Dung có đơn khởi kiện tranh chấp thừa kế quyền sử dụng đất đối với bà Y. Nguyên đơn cho rằng, phần đất trên là do vợ chồng cụ Sù mua lại của ông Trần Văn Liệt từ năm 1990 và cũng năm này, cụ Sù được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tạm thời. Đến khi phân chia tài sản thừa kế mới biết bà Y mạo chữ ký để làm thủ tục sang tên đất và được cấp sổ đỏ?

Tuy nhiên, ngày 9-6-2014, ông Trần Văn Liệt khẳng định: “Từ trước đến giờ tôi chỉ có chuyển nhượng quyền sử dụng đất cho vợ chồng bà Y và ông Tân, chứ không có chuyển nhượng cho ai khác”.

Tại Bản án dân sự sơ thẩm số 07, ngày 12-4-2012, TAND quận Cái Răng đã căn cứ vào diện tích đất thực tế là 1.074,6m² (vượt diện tích đất mà bà Nguyễn Kim Y mua trước đây) ra quyết định: Công nhận diện tích 537,3m² là tài sản riêng của bà Dung. Phần diện tích 537,3m² còn lại (của ông Sù, đã mất), được chia cho ông Triều 221,4m² và bà Y 222,8m², còn lại chia cho cụ Dung. Sau án sơ thẩm, cả bà Y và ông Triều đều có đơn kháng cáo.

Sau đó, cụ Dung có tường trình gửi đến Tòa để bổ sung hồ sơ và tố giác ông Triều có hành vi ngược đãi, ép buộc cụ khởi kiện con gái, chứ bản thân bà không mong muốn. Nội dung bản tường trình có đoạn: “Sau khi suy nghĩ tôi thấy tôi làm vậy là không đúng, tôi đã làm thủ tục gửi TAND TP Cần Thơ tự nguyện trả lại phần đất trên cho con gái tôi Nguyễn Kim Y vì thực tế đất này là của con gái tôi mua và làm chủ sở hữu”.

Ngày 26-2-2013, cụ Dung lập di chúc (chính quyền địa phương chứng nhận), nói rõ về nguồn gốc đất là do bà Y nhận chuyển nhượng từ ông Liệt, sau đó xây dựng nhà, rước hai vợ chồng cụ về ở cùng và nhờ cha đứng tên để kê khai làm thủ tục về đất đai. Cụ Dung nêu: “Phần đất này bị tranh chấp bởi con trai của tôi là Nguyễn Việt Triều và tôi, là do sự gian dối của con trai tôi buộc tôi phải tham gia tranh chấp. Vì vậy, tâm nguyện cuối đời là mong muốn trả đất lại đúng với chủ sở hữu ban đầu là con gái tôi”. Đến ngày 13-5-2013, cụ Dung xin rút đơn khởi kiện con gái trước đây.

Ngày 13-7-2013, cụ Dung qua đời. Ngày 28-8-2013, TAND TP Cần Thơ đưa vụ tranh chấp ra xử phúc thẩm, nhận định: Cần phải hủy án giao về cấp sơ thẩm xét xử lại và khi xét xử lại, cấp sơ thẩm sẽ xem xét di chúc của bà Dung. Vì vậy, Bản án phúc thẩm tuyên hủy án sơ thẩm. Vụ tranh chấp được TAND quận Cái Răng đưa ra xét xử lại vào ngày 8-5-2014. Thế nhưng bản án lại cho rằng, nội dung bản di chúc là không có giá trị pháp luật; tuyên ông Triều và bà Y, mỗi người được hưởng 50% phần đất thừa kế.

Dư luận mong muốn các cơ quan chức năng của TP Cần Thơ khẩn trương xem xét lại vụ án để bảo vệ quyền lợi chính đáng của công dân và tâm nguyện của cụ Ngô Thị Dung.

Bài và ảnh: SONG NGUYỄN