Ứng phó với tình trạng biển xâm thực ở tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu: Người dân chủ quan, chính quyền thiếu chủ động

Trước tác động của biến đổi khí hậu, từ năm 2012 đến nay, tại một số xã, phường ven biển của tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu, tốc độ biển xâm thực ngày càng nhanh, diện tích sạt lở lớn. Thế nhưng, những người dân sống dọc bờ biển vẫn chủ quan, coi thường, để rồi khi sự cố xảy ra thì đã muộn....

QĐND - Trước tác động của biến đổi khí hậu, từ năm 2012 đến nay, tại một số xã, phường ven biển của tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu, tốc độ biển xâm thực ngày càng nhanh, diện tích sạt lở lớn. Thế nhưng, những người dân sống dọc bờ biển vẫn chủ quan, coi thường, để rồi khi sự cố xảy ra thì đã muộn.

Báo động tốc độ xâm thực

Vào mùa mưa bão ở các tỉnh phía Nam, tại bãi biển thị trấn Long Hải (huyện Long Điền, tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu), từng ngọn sóng lớn đánh sát tận nhà dân, mặc dù vậy, người dân vẫn rất chủ quan. Ông Nguyễn Kim Hoàng, 50 tuổi, trú tại thôn Hải Phong 1, thị trấn Long Hải, cho biết: “Tôi sống ở đây gần 20 năm, chúng tôi đã quen với sóng lớn vào mùa mưa bão rồi”. Còn chị Lê Thị Xuyên, ngụ thị trấn Long Hải, bày tỏ: “Sóng lớn, triều cường làm căn nhà của tôi nghiêng, lún. Cách đây vài năm, trước nhà tôi có hàng chục căn nhà, nhưng từ năm 2012 đến nay đã bị nước biển cuốn trôi hết rồi”. Anh Nguyễn Văn Bảy, ngụ xóm Hải Phong 2 vẫn còn chưa hết bàng hoàng: “Trước đây, nhà tôi ở sát chân sóng tiện đánh bắt hải sản. Thế nhưng, con sóng lớn vào tháng 11-2014 đã làm sập một góc nhà. Lúc đó, tôi chỉ kịp gọi vợ, con nhanh chóng thoát ra khỏi sự nguy hiểm. Giờ đây, gia đình tôi phải ở nhờ nhà người thân”.

Theo thống kê của UBND thị trấn Long Hải, từ năm 2011 đến nay, nước biển xâm thực tuy chưa gây thương vong về người, nhưng đã cuốn trôi 50 ngôi nhà và nhiều tài sản khác của người dân. Mặc dù vậy, người dân vẫn không chịu di chuyển đến nơi ở an toàn. Qua tìm hiểu, chúng tôi được biết, hầu hết người dân sống ở sát chân sóng đều là những ngư dân nghèo từ các địa phương khác đến lập nghiệp. Đất ở không có, cuộc sống khó khăn nên họ đành phải bám trụ trong những căn nhà tạm bợ, xiêu vẹo ven biển.

Người dân ấp Hải Phong 1, thị trấn Long Hải (huyện Long Điền) vẫn ở trong những căn nhà tạm sát chân sóng, không chằng chống, gia cố.

Tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu có hơn 300km bờ biển thì chỉ từ năm 2013 đến nay đã có gần 70km bờ biển bị xói lở, năm 2014, tốc độ xói lở tăng gấp 3 lần so với năm 2010, nhiều nơi biển ăn sâu vào đất liền từ 70-150m. Tại bãi biển phường 12 (TP Vũng Tàu), bãi biển Phước Hải, Lộc An (huyện Đất Đỏ), khu vực hồ Tràm, hồ Cốc (xã Bình Châu, huyện Xuyên Mộc) đều có tốc độ xói lở 30m/năm. Mặc dù vậy, nhiều hộ dân vẫn không hề đóng cọc, đắp bao cát che chắn, chống đỡ tạm thời; các ngôi nhà cũng không được chằng, chống, gia cố… Bên cạnh đó, việc tuyên truyền của địa phương về dự báo biển xâm thực đến với người dân cũng không thường xuyên, thiếu cập nhật. Với khuôn mặt khắc khổ, chị Nguyễn Thị Lụa, ngụ tại thị trấn Long Hải, bày tỏ: “Gia đình tôi kinh tế còn khó khăn, mỗi ngày tôi phải lo đi đánh bắt hải sản từ sáng sớm đến tối mịt mới về nên cũng không có thời gian cập nhật tình hình thời tiết, biển xâm thực”. Ông Phạm Trần Ninh, Phó chủ tịch UBND thị trấn Long Hải, cũng thừa nhận: “Do ngư dân suốt ngày trên biển, nhận thức còn hạn chế, địa bàn rộng nên chúng tôi cũng khó tổ chức đưa thông tin đến từng hộ dân kịp thời”.

Cần tuyên truyền nâng cao ý thức của người dân

Để ứng phó với tình hình biến đổi khí hậu, nước biển dâng, tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu mới chỉ tổ chức kè được hơn 12km bờ biển kiên cố và 14km bờ biển kè tạm. Trao đổi với chúng tôi về vấn đề này, bà Lê Thị Công, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu, cho biết: “Ứng phó với tình hình biển xâm thực, Sở Tài nguyên và Môi trường đã gấp rút triển khai kế hoạch phối hợp với các sở, ban, ngành tham mưu cho UBND tỉnh đầu tư xây dựng những công trình đê, kè chắn sóng; xây dựng các quỹ đất để di dời những hộ dân ra khỏi khu vực nguy cơ xói lở cao”. Ông Đặng Sơn Hải, Trưởng phòng Quản lý Khoa học, Sở Khoa học Công nghệ tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu, cho biết thêm: “Đơn vị chúng tôi đã nghiên cứu áp dụng hệ thống ống dẫn sóng nhằm hạn chế biển xâm thực. Tuy nhiên, kinh phí đầu tư lớn, khu vực xói lở nhiều nên đơn vị cũng chỉ mới làm thí điểm, chưa thể làm hết được”.

Ứng phó với biển xâm thực, biến đổi khí hậu là nhiệm vụ lâu dài, khó khăn, phải huy động sự tham gia của các cấp, các ngành và sự hợp tác quốc tế. Thế nhưng, trong lúc chờ đợi cấp trên, tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu cần chủ động chỉ đạo quyết liệt các xã, phường ven biển, các ngành chức năng tổ chức tốt công tác tuyên truyền, nâng cao ý thức của người dân về ứng phó linh hoạt với tình trạng biển xâm thực, biến đổi khí hậu. Các gia đình, địa phương ở cơ sở cần tổ chức tốt việc đóng cọc, đắp bao cát, chằng, chống nhà cửa…, thực hiện hiệu quả phương châm “4 tại chỗ” (chỉ huy tại chỗ, lực lượng tại chỗ, phương tiện tại chỗ và hậu cần tại chỗ). Bên cạnh đó, các ban, ngành chức năng cần tổ chức tốt việc dự báo, tăng cường hệ thống phát thanh, thông tin về tình hình biến đổi khí hậu, biển xâm thực, tăng cường xây dựng hệ thống bờ kè, trồng cây chắn sóng, rừng ngập mặn, nhà tránh, trú bão, có như vậy mới bảo đảm an toàn tính mạng, cuộc sống nhân dân.

Bài và ảnh: HÀ HIỂN NAM