QĐND - Dịp Tết Nguyên đán cách đây 7 năm tôi có chuyến công tác ở tuyến đảo Đông Bắc. Thời tiết ở đảo những ngày Tết rét cắt da cắt thịt. Tuy nhiên, vẫn có một ấn tượng mạnh với những người lần đầu ra đảo, đó là những hàng cây xanh đẹp vút tầm mắt, đặc biệt rất nhiều đảo trồng được hoa đào. Không có dịp trở lại tất cả các đảo đó, nhưng với tôi chuyến trở lại Lữ đoàn 242 (đơn vị quản lý tuyến đảo Đông Bắc) vừa rồi để lại nhiều cảm xúc. Đáng nhớ nhất là một màu xanh tít tắp của những hàng cây, đồi cây mà cán bộ, chiến sĩ Lữ đoàn 242 đã dày công vun trồng, chăm sóc.

Trước tượng Bác Hồ trên đảo Cô Tô.

Lữ đoàn 242 quản lý tuyến đảo Đông Bắc, có những đảo cách xa đất liền hàng trăm ki-lô-mét. Nơi lữ đoàn bộ đứng chân cảnh sắc thật nên thơ. Cái đẹp của thiên nhiên, của nước biển xanh biếc với những doi cát dài xa tắp. Những hòn đảo nhỏ thả mình giữa mênh mông biển. Nhiều khách sạn, nhà nghỉ san sát, cầu cảng nhộn nhịp gợi nhớ lại một thương cảng xa xưa mà sử sách từng miêu tả-thương cảng Vân Đồn. Thượng tá Phạm Khắc Dũng, Lữ đoàn trưởng Lữ đoàn 242 đưa tôi đi một vòng quanh đơn vị. Những cánh rừng vút tầm mắt. Xa xa là các triền đồi án ngữ với hàng trăm cây lá kim cao tít tắp, vút mình lên tầng mây. Nhưng quả thật, để có được những rừng cây xanh ấy có sự đóng góp thật nhiều công sức của bộ đội đảo.

Đi dưới hàng cây cổ thụ lâu năm quanh đơn vị, anh Dũng thổ lộ: “Chính tôi cũng không biết hàng cây cổ thụ ấy đã được bao nhiêu năm tuổi, nhưng chắc chắn nó đã gắn với các thế hệ đầu tiên ra xây dựng đơn vị”.

Tôi nhẩm tính, Lữ đoàn 242 đã có lịch sử 45 năm xây dựng và trưởng thành, có lẽ hàng cây ấy cũng phải ngần ấy tuổi. 45 năm, gần nửa thế kỷ, ngần ấy năm, các thế hệ ra đảo xây dựng đơn vị mà vẫn giữ gìn được những hàng cây như thế quả là nhiều công. Câu chuyện anh Dũng kể lại thật xúc động. Chuyện đã xảy ra cách đây 10 năm, anh Dũng được nghe kể lại. Khi đó cũng vào dịp kỷ niệm 35 năm Ngày truyền thống của đơn vị, có một bác cựu chiến binh đã cao tuổi cứ đứng vịn vào hàng cây cổ thụ này mà khóc. Hỏi ra mới biết, bác chính là thế hệ đầu tiên ra xây dựng đơn vị và hàng cây này đã gắn với bác biết bao kỷ niệm. Ngày ấy, nơi đơn vị đứng chân còn rất hoang sơ, bởi thế có những hàng cây được trồng theo quy hoạch đã đánh dấu bàn tay, công sức con người trong những ngày đầu xây dựng đó. Bác cựu chiến binh ấy cũng không ngờ được rằng, hàng cây đó đã được gìn giữ đến tận bây giờ. 

Mỗi cây xanh trồng xuống đều được các chiến sĩ Lữ đoàn 242 chăm sóc cẩn thận. Ảnh: Biển Linh

Ở các đơn vị lữ đoàn đứng chân, chỉ có trồng thêm cây chứ không có khái niệm chặt đi hay phá bỏ. Mỗi bộ phận đều được phân công phụ trách cụ thể từng khu vực cây trồng. Khi cây trồng xong, đơn vị có nhiệm vụ chăm sóc. Ngày bình thường không sao, nhưng cứ mỗi lần vào đợt mưa bão, các chiến sĩ rất vất vả căng mình bảo vệ cây. Những cây nhỏ mới trồng, đang bén rễ sẽ được rào, chắn rất cẩn thận để tránh gió mạnh. Vào mùa hè, nắng khắc nghiệt, cây sẽ được che nắng, chắn gió. Chỉ đến khi cây đã vững vàng, vươn rễ sâu xuống đất, tỏa những tán nhỏ mới được coi là sống. Và khi đó, cây sẽ được thả tự do để vươn mình trong nắng gió.

Các đảo mà Lữ đoàn 242 đóng quân như: Thanh Lân, Cô Tô, Ngọc Vừng, đảo Trần… cây xanh đóng vai trò vô cùng quan trọng. Cây xanh không chỉ tạo cho đảo môi trường xanh, sạch, đẹp, bầu không khí trong lành mà chính là tấm lá chắn gió bão. Mỗi đảo lại có những câu chuyện thú vị về việc trồng cây. Xa xôi, khắc nghiệt như đảo Trần mà vẫn trồng được liễu, hay huyện đảo Vân Đồn lại trở thành nơi cung cấp đào Tết cho nhiều tỉnh, còn Cô Tô mộng mơ đến mức mỗi khách ra đảo đều tự ý thức trồng một cây xanh, vừa là lưu giữ một kỷ niệm đẹp, vừa là góp sức bảo vệ môi trường…

Tìm hiểu mới biết, các đảo ở tuyến Đông Bắc hệ thực vật chịu ảnh hưởng nặng nề của khí hậu biển vốn nóng, mặn và gió bão vô cùng khốc liệt. Để có những cây thân gỗ cao to, trở thành cổ thụ thì cần rất nhiều bàn tay con người. Mỗi một cây được trồng xuống đất là đằng đẵng những tháng ngày che nắng, che gió, tưới tắm, chăm chút để nó đủ sức chịu đựng được môi trường khí hậu biển. Giờ đây, hiện diện khắp các đường đi, doanh trại, khu thể thao, tăng gia, thao trường của đơn vị đều rợp mát bóng cây xanh.

Thấy tôi dành nhiều thời gian tìm hiểu về những cây xanh trên đảo, Trung tá Phạm Văn Dương, Phó chính ủy Lữ đoàn gợi chuyện: “Xuân này nếu đồng chí không bận thì ra đảo tham gia Tết trồng cây với chúng tôi?”. Rồi anh say sưa kể về Tết trồng cây trên đảo. Năm nào cũng vậy, Tết trồng cây ở Lữ đoàn 242 thực sự là một ngày hội đúng nghĩa. Ngày đó, không chỉ 100% cán bộ, chiến sĩ đơn vị tham gia mà còn có đầy đủ các ban ngành, đoàn thể địa phương, đặc biệt là các bạn đoàn viên thanh niên tham gia rất nhiệt tình. Dịp Xuân 2013, cán bộ, chiến sĩ Lữ đoàn 242 cùng đơn vị kết nghĩa đã trồng mới được 5.700 cây lấy gỗ, cây ăn quả. Còn dịp Xuân 2014, đơn vị đã trồng mới được 5.200 cây các loại.

Được biết, huyện đảo Vân Đồn đã nằm trong dự án trồng rừng ngập mặn của tỉnh Quảng Ninh. Trước đó, UBND tỉnh Quảng Ninh đã phối hợp với Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) tại Việt Nam triển khai kế hoạch bảo vệ rừng ngập mặn ở Vịnh Hạ Long cũng như ở các khu vực vùng đệm Quảng Yên, Vân Đồn. Cán bộ, chiến sĩ Lữ đoàn 242 sẽ tham gia, góp một phần công sức của mình để những cánh rừng ngập mặn ngày càng nhiều hơn ở tuyến đảo Đông Bắc này. Đây là một dự án hứa hẹn đem lại rất nhiều lợi ích cho huyện đảo. Thực tế ở nhiều địa phương trên cả nước đã có hệ thống rừng ngập mặn phong phú cho thấy: Rừng ngập mặn là hệ sinh thái có tác dụng nhiều mặt như hạn chế xói lở, vỡ đê do bão, lưu giữ chất ô nhiễm thải ra biển, mở rộng đất liền, là nơi sinh đẻ và cung cấp thức ăn cho nhiều loài động vật có giá trị như các loài thủy sản, chim, bò sát, thú; đồng thời cung cấp các sản phẩm lâm nghiệp như gỗ, củi, than, dược liệu... và tạo nên những cảnh quan đẹp cho vùng ven biển. Chắc chắn, khi những cánh rừng ngập mặn dày thêm, cùng với sự chung tay, nỗ lực trồng cây gây rừng ở toàn tuyến đảo, với vai trò đắc lực của bộ đội Lữ đoàn 242, tuyến đảo Đông Bắc sẽ trở thành một hình mẫu về bảo vệ môi trường sống.

Bài và ảnh: NGUYỄN HÀ MY