QĐND - Nhân kỷ niệm 68 năm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam, ngày 14-12-2012, tại TP Vinh đã tổ chức chương trình “Gặp mặt các tướng lĩnh quê hương Nghệ An”. Đây là cuộc hội ngộ đầu tiên của các tướng lĩnh-những người con trung hiếu và thành đạt của quê hương xứ Nghệ anh hùng.

Địa linh sinh nhân kiệt

Tính đến nay, theo thống kê danh sách, Nghệ An có 103 cán bộ cấp tướng quân đội (hiện còn sống 87 người, lần này về dự họp mặt 70 người). Tướng công an có 16 người, đã từ trần 1 người. Trong đó, Nghi Lộc là huyện có nhiều tướng nhất: 17 người; Quỳnh Đôi (Quỳnh Lưu) là xã có nhiều tướng nhất: 3 người.

Các tướng lĩnh quân đội ủng hộ 100 triệu đồng xây dựng Khu di tích Truông Bồn. Xem dây chuyền vắt sữa ở Công ty CPTP TH TrueMilk. Ảnh: Sỹ Minh.

Trong hàng tướng lĩnh quê Nghệ An có những người tiêu biểu như:

Phùng Chí Kiên (tên thật là Nguyễn Vĩ), được Bác Hồ giới thiệu đi học ở Trường Quân sự Hoàng Phố (1926), Đại học Phương Đông (1934), là Đội trưởng Đội Cứu quốc quân Bắc Sơn (1941). Ông là người được Bác Hồ giao nhiệm vụ chỉ huy đầu tiên của lực lượng vũ trang cách mạng. Được biết, tên Phùng Chí Kiên là do Bác Hồ đặt với ý nghĩa: Sự gặp gỡ giữa ý chí và lòng kiên trung.

Kế đến, có Trương Văn Lĩnh, người tham gia cách mạng cùng thời với Phạm Hồng Thái, Lê Hồng Sơn, Hồ Tùng Mậu, Vương Thúc Oánh... Sau Cách mạng Tháng Tám-1945, ông được Trung ương và Bác Hồ cử giữ chức Hiệu trưởng Trường Quân chính kháng Nhật (tiền thân của Trường Sĩ quan Lục quân).

Ông Lê Thiết Hùng tham gia Việt Nam Thanh niên Cách mạng đồng chí Hội. Sau khi về nước tham gia giành chính quyền, ngày 24-9-1946, là tư lệnh Bộ đội Tiếp phòng quân, ông được Nhà nước phong quân hàm Thiếu tướng. Đây là vị tướng đầu tiên của quân đội ta. Về sau, ông được giao các chức vụ: Tư lệnh Khu 4, Hiệu trưởng Trường Sĩ quan Lục quân, Tư lệnh Binh chủng Pháo binh, Chánh thanh tra Quân đội…

Đại tướng Chu Huy Mân, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Phó chủ tịch Hội đồng Nhà nước, nguyên Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị là vị tướng văn võ song toàn, người được Bác Hồ gọi là Hai Mạnh (mạnh cả chính trị và cả quân sự).

Thượng tướng Trần Văn Quang, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, nguyên Bí thư Khu ủy, Tư lệnh kiêm Chính ủy Quân khu Trị Thiên, nguyên Trưởng ban Quân sự đầu tiên của Trung ương Cục miền Nam.

Thiếu tướng Hoàng Đan-vị tướng có nhiều chiến công trong chỉ huy tác chiến trên chiến trường, đồng thời là nhà nghiên cứu khoa học quân sự, có nhiều đóng góp về chiến thuật và nghệ thuật chiến dịch.

Trung tướng Nguyễn Quốc Thước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Tư lệnh Quân khu 4, nguyên Tham mưu trưởng Chiến dịch Tây Nguyên mùa xuân năm 1975. Đặc biệt là với tư cách đại biểu Quốc hội trong nhiều khóa, bằng trí tuệ, bản lĩnh và nhiệt huyết của mình, ông đã hâm nóng Hội trường trong nhiều phiên họp Quốc hội, để lại nhiều ấn tượng tốt trong lòng dân.

Với bao chiến công của một đời trận mạc, Trung tướng Lê Nam Phong là một sư đoàn trưởng xuất sắc trên chiến trường Nam Bộ, …

Trong chiến tranh, người Nghệ An là cán bộ cấp tướng và số cán bộ sau này là cấp tướng đều có mặt hầu hết ở các chiến trường. Thời đánh Mỹ, những năm quyết liệt nhất ở Mặt trận Tây Nguyên có: Tư lệnh Chu Huy Mân, Phó tư lệnh Phạm Hồng Sơn; cơ quan Chính trị Mặt trận có Cao Tiến Phiếm… Toàn Mặt trận Tây Nguyên có 4 trung đoàn chủ lực thì cả 4 trung đoàn trưởng đều là người Nghệ An: Nguyễn Quốc Thước, Phùng Bá Thường, Hồ Đệ, Hoàng Nhiên. Đó là chưa kể có hai trung đoàn phó cũng quê Nghi Lộc, Nghệ An: Trần Minh Dần, Nguyễn Đình Kiệp…

Ở chiến trường Nam Bộ có: Lê Nam Phong, Hoàng Nghĩa Khánh, Phạm Hồng Minh, Nguyễn Viết Khai,…Ở Khu 5 có: Chu Huy Mân, Bùi Đức Tùng,… Ở Trị Thiên có: Trần Văn Quang, Trần Văn Ân, Hoàng Đan, Doãn Sửu, Cao Xuân Khuông,…Ở Đoàn 559: có Hoàng Kiện, Hồ Sỹ Hậu,… Ở cơ quan Bộ và các quân, binh chủng có: Triệu Huy Hùng, Lê Xuân Kiện, Hoàng Niệm, Lê Kế Lâm, Ngô Huynh…

Trong ngành công an, Nghệ An có đồng chí Trần Quốc Hoàn (tức Nguyễn Trọng Cảnh), nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Bộ trưởng Bộ Công an suốt mấy chục năm-cả thời chiến và thời bình. Trong 16 tướng Công an đều là những cán bộ xuất sắc trên nhiều lĩnh vực ở cơ quan Bộ Công an: Nghiên cứu chiến lược, khoa học, an ninh, tình báo, cảnh sát, công tác chính trị và lãnh đạo công an một số địa phương.

Tự hào và trách nhiệm với quê hương

Chiều 13-12, các tướng lĩnh tập trung về khách sạn Phương Đông ở thành phố Vinh. Bên cạnh các tướng lĩnh đang tại ngũ, có các lão tướng: Thiếu tướng Hoàng Niệm, 89 tuổi, nguyên Tư lệnh Binh chủng Thông tin, từ TP Hồ Chí Minh ra. Thiếu tướng Phùng Bá Thường, 88 tuổi, nguyên Phó tư lệnh Quân đoàn 14, nguyên Hiệu trưởng Trường Sĩ quan Hậu cần; Trung tướng Nguyến Quốc Thước, 87 tuổi, từ Hà Nội về. Thiếu tướng Nguyễn Văn Phước, 82 tuổi, nguyên Chủ nhiệm Khoa Tăng-Thiết giáp Học viện Quốc phòng; Chuẩn đô đốc, PGS Lê Kế Lâm, 78 tuổi, nguyên Giám đốc Học viện Hải quân, từ TP Hồ Chí Minh ra. Thiếu tướng Bùi Đức Tùng, nguyên Chỉ huy trưởng Bộ CHQS tỉnh Nghệ An, 85 tuổi,…

Tướng công an về đây có: Trung tướng Phan Đức Dư, nguyên Giám đốc Học viện Công an nhân dân; Trung tướng Hoàng Công Tư, quyền Tổng cục trưởng Tổng cục An ninh II (Bộ Công an); Thiếu tướng Đặng Xuân Loan, Tổng cục trưởng Tổng cục Tình báo (Bộ Công an); Thiếu tướng Nguyễn Phương, nguyên Tổng cục phó Tổng cục Kỹ thuật (Bộ Công an); Thiếu tướng Lê Văn Cương, nguyên Viên trưởng Viện Chiến lược (Bộ Công an); Thiếu tướng Đặng Trọng Huy, Phó tư lệnh Bộ tư lệnh Cảnh vệ (Bộ Công an); Thiếu tướng Lê Đình Đệ, Cục trưởng Tổng cục V (Bộ Công an); Thiếu tướng Nguyễn Thế Công, Cục trưởng Tổng cục An ninh I (Bộ Công an)...

Đoàn các tướng lĩnh đã đến dâng hoa, dâng hương tưởng niệm Bác Hồ tại Khu di tích Kim Liên; dâng hoa, dâng hương Bia tưởng niệm và Tượng đài các liệt sĩ ở Truông Bồn; dâng hương Đền thờ Vua Quang Trung ở núi Dũng Quyết, thành Phượng Hoàng; tham quan trang trại bò sữa của Công ty CPTP TH TrueMilk ở huyện Nghĩa Đàn...

Đồng chí Hồ Đức Phớc, Phó bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh đã thông báo với các tướng lĩnh về tình hình kinh tế-xã hội của tỉnh. Phải thừa nhận Chủ tịch tỉnh có bộ nhớ thật hiếm có: Toàn bộ tình hình chính trị, kinh tế, xã hội, văn hóa... của một tỉnh lớn với biết bao số liệu, diễn tiến, xu thế… hàm chứa một lượng thông tin phong phú, đa dạng, vừa khái quát vừa cụ thể, nếu viết ra có đến hàng mấy trang giấy; vậy mà chỉ bằng sự nói vo không cần tài liệu, đồng chí Hồ Đức Phớc đã trình bày mạch lạc, rõ ràng, khúc triết, đầy sức thuyết phục.

Tiếp đến là phần phát biểu của đại diện các tướng lĩnh. Mở đầu là phát biểu của Trung tướng Nguyễn Quốc Thước. Tiếp theo có ý kiến của Thiếu tướng Lê Văn Cương, nguyên Viện trưởng Viện Chiến lược (Bộ Công an); Trung tướng Tăng Huệ, nguyên Tư lệnh Bộ đội Biên phòng. Cuối cùng là ý kiến của Thiếu tướng Nguyễn Viết Khai, nguyên Chính ủy Trường Sĩ quan Lục quân 2.

Các ý kiến có cách đề cập và phương pháp diễn đạt khác nhau, nhưng tựu trung lại đều thay mặt các tướng lĩnh nói lên tình cảm của mình đối với quê hương, tâm trạng cảm xúc khi được về đây gặp mặt, chia sẻ những khó khăn tồn tại, những chỉ tiêu kinh tế-xã hội chưa đạt được so với khả năng, lòng mong muốn về sự phát triển của quê hương trong thời kỳ tới và những kiến nghị tâm phúc đóng góp với lãnh đạo tỉnh nhà.

Trung tướng Nguyễn Quốc Thước nói: Các đồng chí lãnh đạo tỉnh coi cuộc gặp hôm nay nhằm tri ân các tướng lĩnh. Nhưng, chúng tôi cho rằng, sự tri ân báo đáp của tất cả chúng ta, trước hết là dành cho hàng vạn liệt sĩ, gia đình liệt sĩ, mấy nghìn Bà mẹ Việt Nam anh hùng, hàng vạn thương binh, bệnh binh…Ông nói lên những điều trăn trở tâm huyết đối với vấn đề cấp thiết trong nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Ngót 90 tuổi, đi qua mấy cuộc chiến tranh, tóc bạc, da mồi, nhưng ở ông vẫn toát lên một con người sắc sảo, có trí tuệ, bản lĩnh, tình cảm và trách nhiệm đối với sự nghiệp chung.

Thiếu tướng Lê Văn Cương thì nhấn mạnh, với quê hương xứ Nghệ, truyền thống lịch sử là to lớn. Nhưng đó mới chỉ là điểm tựa, nền tảng. Quan trọng hơn là biết phát huy trong thời kỳ mới. Đồng thời, ông có nêu lên một số gợi ý với lãnh đạo tỉnh nhà trên một số mục tiêu và giải pháp kinh tế-xã hội trong thời gian tới… Trung tướng Tăng Huệ nói lên vai trò của lực lượng biên phòng trong việc bảo vệ biên giới, hải đảo. Thiếu tướng Nguyễn Viết Khai nói lên tấm lòng của một cán bộ ngót nửa thế kỷ rời quê hương đi chiến đấu, công tác nay được về đây gặp mặt với lãnh đạo tỉnh nhà. Thương nhớ những đồng đội nằm lại trên các chiến trường, mà trong số họ, đến nay nhiều người chưa tìm được hài cốt…

Trung tướng NGUYỄN MẠNH ĐẨU