Từ những chặng "mở đường" trên biển

QĐND - Người từ đất liền ra biển dễ có một tâm trạng cảm phục, thương mến vô bờ đối với những chiến sĩ Hải quân ở vùng DK1. Tôi đã có lúc chợt lặng khi đi công tác cùng Trung tá Nguyễn Đăng Chiến, Binh chủng Công binh và nghe mọi người hỏi nhau: Thực tế, để người canh giữ chủ quyền Tổ quốc có thể vững vàng bám trụ giữa trùng khơi bão tố như thế, bao nhiêu lực lượng đã ra khơi, góp sức, đồng lòng?

Ở bài viết này, xin được nhắc đến một trong số các lực lượng lặng lẽ ấy: Những người lính của Binh chủng Công binh, đã "mở đường thắng lợi" với tên gọi tắt là Ban DK1, từ những năm cuối thập kỷ 80 của thế kỷ XX.

Người “thở” theo nhịp biển

Khi nhắc đến biển, đến những nhà giàn trên Biển Đông, Đại tá Nguyễn Bá Hiểu, một trong những người tham gia Ban DK1 từ những ngày đầu không khỏi bồi hồi. Nỗi niềm nào còn đầy vơi với người lính mà cha mới mất nhưng vì nhiệm vụ vẫn lên đường ra biển, 49 ngày cha cũng là ngày thả niềm nhớ thương theo con sóng? Suy tư nào với một người lính có 24 năm đi đi về về với vùng biển phía Nam mà gia đình, hậu phương vẫn còn phải lo bao nỗi?

Đại tá Nguyễn Bá Hiểu. Ảnh: Quỳnh Linh

Năm nối năm, mùa nối mùa, những chuyến đi đến với DK1 cứ lần lượt từ kế hoạch thành hiện thực với Đại tá Nguyễn Bá Hiểu. Tất cả dường như đã thành quen, tuy nhiên, cứ nghe đài báo bão, thấy biển động là anh lại nhớ đến đồng đội rồi nhà giàn DK1 với cảm xúc của người trong gia đình. Nào là trong số ấy có Trần Văn Bá, cán bộ kỹ thuật, chịu say sóng gần chục ngày liền, không ăn được gì để có thể đến với nhà giàn. Hay cái đận ở Ba Kè, năm 2009, bão quá lớn, tâm bão vào đúng vùng DK1, là tổng chỉ huy thi công, anh chưa kịp lệnh thì lực lượng ra thi công công trình đã đồng lòng chuyện rút quân. Anh điện vào trong bờ nắm tình hình dự báo thời tiết, nhận được thông tin đúng hướng bão rồi hội ý công trường, đồng ý cho lực lượng thi công nhổ neo, sơ tán… Mà trời lúc ấy cũng đã tối rồi.

Bão dữ dội, lại vào thẳng nhà giàn, anh Hiểu và mấy người vẫn trụ lại cùng các chiến sĩ của nhà giàn. Các anh vừa tính công việc vừa lo cho sự an toàn của anh em đi tránh bão. Bình thường, đến bờ nhanh phải mất hai ngày, ba đêm. Nhận tin anh em về nơi trú ẩn an toàn anh thật mừng dù quanh mình giông gió vẫn chực chờ. Một ngày một đêm sau tình hình thời tiết mới ổn định. Vấn đề tâm lý cho anh em đã được giải quyết. Đội ngũ thi công công trình quay trở lại tiếp tục công việc…

Thời tiết khắc nghiệt với những tình huống bất ngờ như vậy chỉ là một phần rất nhỏ trong muôn sự khó khăn của người lính công binh  Ban DK1 trong suốt 24 năm qua. Đại tá Nguyễn Bá Hiểu, người tham gia Ban DK1 từ ngày còn là Trợ lý Phòng kế hoạch tổng hợp, rồi lần lượt làm trưởng phòng, phó ban, trưởng ban không nhắc nhiều về những lần vượt khó đó. Nhưng anh làm người ta nhớ đến mình từ những năm cuối thập kỷ 90 của thế kỷ trước khi ví việc tổ chức thi công mỗi ngôi nhà là một trận đánh, phải lường trước mọi khả năng có thể xảy ra và dự kiến các phương án xử lý tình huống. Với anh và đồng đội, nguyên tắc đã đi là đến cùng, đã làm là phải xong mới thôi.

Và tập thể “vượt sóng, đội gió”

Ban DK1 có tên đầy đủ là Ban Quản lý dự án công trình DK1 thuộc Binh chủng Công binh, được thành lập từ ngày 26-2-1990. Nhưng không phải từ mốc đó những người lính công binh mới có mặt ở vùng biển phía Nam của Tổ quốc, mà ngay từ những ngày đầu, khi có chủ trương cho tiến hành xây dựng cụm “Dịch vụ Kinh tế-Khoa học kỹ thuật” tại các bãi đá ngầm thuộc vùng biển này, từ Quyết định số 60/QĐ-QP, Binh chủng Công binh chính thức được giao nhiệm vụ làm chủ đầu tư xây dựng hệ thống công trình DK1 tại thềm lục địa phía Nam của Tổ quốc. Đại tá, Tiến sĩ Nguyễn Xuân Kiều, nguyên Viện trưởng Viện Kỹ thuật công binh, Chủ nhiệm thiết kế thượng tầng CT DK1/1, 2, 3, 4 từng phát biểu: Đây là một nhiệm vụ vô cùng quan trọng, có ý nghĩa chiến lược về nhiều mặt, cả quân sự, kinh tế, ngoại giao và kỹ thuật…

Nhà giàn DK1/14 - Ảnh: TL

Trong khi đó, Việt Nam chưa có kinh nghiệm về kỹ thuật xây dựng công trình trên biển với tính chất phức tạp, quy mô, tiến độ và yêu cầu kỹ thuật cao. Thông tin, số liệu khảo sát nền địa chất còn thiếu và chưa thống nhất. Các nhà thầu có đủ năng lực, phương tiện để thi công trên biển cũng còn khá hiếm. Hầu hết các công trình do Ban DK1 thực hiện là công trình biển, thi công trên thềm lục địa, nền san hô, cách đất liền từ 450km trở lên. Điều kiện thi công rất khắc nghiệt, khó lường với đủ các hiện tượng thiên nhiên như biển động, gió lốc, giông, bão, hay hiện tượng El Nino và La Nina. Thời gian yên ả nhất là vào mùa biển lặng nhưng chỉ kéo dài khoảng hai tháng nên tinh thần đối phó với diễn biến khí hậu, thời tiết bất thường của người lính công binh thi công xa bờ luôn thường trực.

Những năm đầu triển khai xây dựng hệ thống công trình DK1, ngân sách của Nhà nước có hạn, mà yêu cầu vật tư rất cao và đa dạng. Chưa kể, một số điều có thể ảnh hưởng đến tinh thần của lực lượng tham gia thi công như tình hình diễn biến phức tạp trên biển... Dầu vậy, quyết tâm ra khơi, vượt lên sóng gió, Ban DK1 đã đặt được nền móng đặc biệt quan trọng, xác lập ranh giới và cơ sở pháp lý, khẳng định chủ quyền, góp phần bảo vệ vững chắc vùng biển, đảo, thềm lục địa phía Nam Tổ quốc. Từ ngày 2-2-2009, Thượng tướng Phan Trung Kiên, nguyên Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, Chủ tịch Hội đồng nghiệm thu Bộ Quốc phòng các công trình DK1, đã kết luận: Hệ thống các công trình DK hiện nay đang khai thác sử dụng đã khẳng định vai trò lịch sử, hoàn thành tốt chức năng, nhiệm vụ đặt ra.

Qua 24 năm lao động, chiến đấu quên mình, Ban DK1 đã hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ được giao. Trong đó nổi bật nhất là tổ chức xây dựng 20 công trình DK1 tại thềm lục địa phía Nam; gia cố, sửa chữa lớn 17 lượt công trình DK1, hoàn thành dự án xây dựng cơ sở hạ tầng đảo Hòn Hải, tỉnh Bình Thuận, góp phần xác lập đường cơ sở khẳng định chủ quyền biển, đảo và thềm lục địa của Việt Nam.

Để bảo đảm an toàn các nhà giàn, việc sửa chữa, gia cố nâng cấp tăng cường tuổi thọ các công trình DK1 là nhiệm vụ rất quan trọng và cấp bách. Đây là nhiệm vụ được Chính phủ và Bộ Quốc phòng đặt ưu tiên hàng đầu trong chương trình Biển Đông-hải đảo...

Ban DK 1 cho thấy nhiệm vụ ấy đã được thực hiện với sự nỗ lực rất lớn của người chiến sĩ công binh, mang trọng trách đặc biệt quan trọng với truyền thống “Mở đường thắng lợi” và “Quyết chiến-Quyết thắng”./.

LÊ QUỲNH LINH