QĐND - Trường Quân sự Quân khu 9 (QS QK9) có một cuốn sách được gọi là “Cẩm nang ba mươi sáu kế”, “cẩm nang vàng”. Hóa ra những cái tên hoa mỹ đó là cách gọi vui cuốn giáo trình “36 tình huống tư tưởng ở tiểu đội và cách xử trí” dành cho các học viên lớp huấn luyện Tiểu-Khẩu đội trưởng do chính cán bộ, giáo viên Khoa Khoa học xã hội và Nhân văn biên soạn. Đây là một trong những sáng kiến đang góp phần nâng cao hiệu quả dạy học của nhà trường.

Từ cái khó ló… ý tưởng

Câu chuyện giữa chúng tôi với Thượng tá Dương Ngô Chương, Phó trưởng khoa Khoa học xã hội và Nhân văn, Trường QS QK9 xoay quanh vấn đề khắc phục khó khăn để dạy học hiệu quả đang hồi rôm rả thì như sực nhớ ra điều gì, anh dừng lại một lúc, rồi đôi mắt chợt ánh lên niềm vui, anh hồ hởi “khoe”: “Ở khoa chúng tôi còn một sáng kiến khá đặc biệt, đó là cuốn giáo trình đã được cán bộ, giáo viên của đơn vị chung tay biên soạn, đưa vào giảng dạy hiệu quả. Hơn nữa còn được cán bộ các đơn vị rất quan tâm và sử dụng trong thực tế quản lý bộ đội”.

Học viên, chiến sĩ nhà trường tham quan phòng truyền thống.

Cuốn giáo trình đặc biệt mà Thượng tá Dương Ngô Chương nhắc đến chính là cuốn “36 tình huống tư tưởng ở tiểu đội và cách xử trí”. Rồi anh chia sẻ với chúng tôi về những ngày đầu ra ý tưởng, biên soạn, bổ sung cho cuốn giáo trình được coi là “cẩm nang” của các học viên lớp Tiểu-Khẩu đội trưởng.

Trong quá trình dạy học thực tế, tại nhiều buổi thảo luận, học viên lớp Tiểu-Khẩu đội trưởng đã đưa ra những tình huống để giáo viên tư vấn cách xử trí. Trong đó có khá nhiều tình huống hóc búa mà ngay cả những giáo viên có thâm niên công tác cũng phải mất nhiều thời gian suy nghĩ mới tư vấn được cho học viên một cách thấu đáo. Ví như ở một tình huống mà học viên đưa ra: “Trong tiểu đội có một chiến sĩ đã học xong đại học và là công chức Nhà nước. Nhưng đồng chí này hay có thái độ khinh rẻ, coi thường các chiến sĩ khác. Vậy trong trường hợp này là tiểu đội trưởng thì cần xử trí như thế nào?”. Đây là tình huống khá mới trong thực tiễn đơn vị, nhưng lại không phải là không có. Đặc biệt, thực tế nhiều tiểu đội trưởng cũng mới chỉ tốt nghiệp THPT. Vì thế, để giúp học viên giải quyết tình huống này vừa có tình, vừa có lý thì giáo viên phải đặt mình ở vị trí của người tiểu đội trưởng để suy ngẫm và tư vấn cách xử lý sát thực, thấu đáo.

Cuốn giáo trình do cán bộ, giáo viên Khoa Khoa học xã hội và Nhân văn biên soạn.

Chính từ những tình huống có phần hóc búa được học viên đặt ra như vậy, cán bộ, giáo viên trong khoa đã dành nhiều thời gian cùng ngồi lại để trao đổi, thảo luận và tìm ra cách giải quyết phù hợp, từ đó có phương án tư vấn, hướng dẫn cho học viên. Cũng không ít lần, trước những tình huống khó, giáo viên trong khoa đã không ngại liên hệ với cán bộ trực tiếp làm công tác chỉ huy, quản lý ở các đơn vị, thậm chí về tận cơ sở để tham khảo ý kiến và kiểm chứng qua thực tế. Chính từ đây, các giảng viên của Khoa Khoa học xã hội và Nhân văn đã nảy ra ý tưởng tập hợp tất cả các tình huống đã từng phát sinh trong thực tế lại để hướng dẫn cụ thể cho học viên. Các tình huống được tập hợp sau khi lên các phương án xử lý chi tiết, sẽ được đưa ngược trở lại đơn vị cơ sở để tham khảo ý kiến và kiểm nghiệm trong thực tiễn. Chính từ quá trình này, nhiều tình huống hay đã được cán bộ ở đơn vị cơ sở kiểm chứng và đánh giá cao. Quá trình này cán bộ ở các đơn vị cơ sở cũng đóng góp thêm nhiều tình huống hay. Từ đó, các tình huống được tập hợp, biên soạn thành một giáo trình hoàn chỉnh và đưa vào

giảng dạy.

Lên lớp cái thực tiễn...

Binh nhất Lê Nguyễn Minh Thông, Trung đội 1, Đại đội 21, Tiểu đoàn 2, là học viên lớp Tiểu đội trưởng tại nhà trường cho biết: Ngoài giờ huấn luyện thực tế trên thao trường, trong những giờ học chính trị, các thầy giáo trang bị cho chúng tôi nhiều kiến thức về chính trị, quốc phòng. Trong đó đặc biệt là việc xử lý các tình huống cụ thể về tư tưởng của chiến sĩ tại đơn vị sẽ giúp chúng tôi có định hướng và cách xử lý cụ thể. Khi kết thúc khóa học về đơn vị, chúng tôi sẽ ứng dụng được hiệu quả vào các tình huống trong thực tế.

Chúng tôi có mặt tại Tiểu đoàn 11, Lữ đoàn Pháo phòng không 226 vào đúng thời điểm cả đơn vị đang tập trung cho nhiệm vụ huấn luyện tân binh. Đề cập đến việc xử lý các tình huống tư tưởng cho chiến sĩ mới và cuốn giáo trình “36 tình huống tư tưởng ở tiểu đội và cách xử trí”, Trung sĩ Nguyễn Thanh Long, Tiểu đội trưởng Tiểu đội 1, Trung đội 2, Đại đội 521 chia sẻ: Thời gian học tập lớp Tiểu-Khẩu đội trưởng tại Trường Quân sự Quân khu, chúng tôi đã được học các tình huống trong cuốn giáo trình này. Những tình huống được học thiết thực, gần gũi và dễ ứng dụng vào thực tiễn. Ví như vừa rồi, trong một lần hành quân rèn luyện, có một chiến sĩ mới không theo kịp, cứ dần bị tụt lại sau đội hình, tư tưởng có vẻ không ổn định. Tôi đã ứng dụng tình huống được học trong nhà trường, chủ động tiếp xúc, trò chuyện với đồng chí này để nắm bắt tư tưởng, đồng thời theo sát trong suốt quá trình hành quân để động viên, khích lệ đồng chí và cử các đồng chí khác trong tiểu đội mang giúp vũ khí trang bị. Cuối cùng đồng chí cũng theo kịp đội hình và dần ổn định về tư tưởng.

Duyệt đội ngũ trong Lễ khai giảng năm học mới của Trường Quân sự Quân khu 9.

Cuốn giáo trình “36 tình huống tư tưởng ở tiểu đội và cách xử trí” không chỉ phát huy hiệu quả tích cực trong giảng dạy ở nhà trường, mà qua kiểm nghiệm từ thực tiễn đã trở thành cuốn cẩm nang cho các tiểu đội trưởng, khẩu đội trưởng trong quản lý bộ đội. Đây là một trong nhiều những sáng kiến của cán bộ, giáo viên Trường QS QK9 đã được đưa vào giảng dạy, phát huy hiệu quả tốt cả trên lý thuyết và trong thực tiễn, được các cấp đánh giá cao.

Nói về điều này, Đại tá Trần Hữu Xích, Chính ủy nhà trường cho biết: Trong nhiều năm qua, Đảng ủy, Ban giám hiệu nhà trường đã phát động các phong trào thi đua đột phá, đổi mới phương pháp dạy học, tích cực đưa các sáng kiến kinh nghiệm vào thực tế giảng dạy để nâng cao chất lượng dạy và học. Trong số đó, cuốn giáo trình “36 tình huống tư tưởng ở tiểu đội và cách xử trí” của Khoa Khoa học xã hội và Nhân văn là một trong những sáng kiến dạy học được nhà trường đánh giá cao. Giáo trình này dù mới được xây dựng và đưa vào giảng dạy, song đã phát huy hiệu quả tích cực trong công tác dạy học của nhà trường. Hơn nữa, nó đã trở thành “cẩm nang” đối với các tiểu đội trưởng, khẩu đội trưởng trong thực tế huấn luyện, quản lý bộ đội tại đơn vị.

Bài và ảnh: DUY VĂN