QĐND - Đó là sự việc xảy ra tại Trung tâm Xử lý nước thải Khu công nghiệp dệt may Phố Nối (Hưng Yên). Trung tâm này xây dựng hai đường ống dẫn nước thải, khi không có đoàn kiểm tra, trung tâm mở van cho xả thẳng nước thải ra các dòng kênh. Dư luận lo ngại hành vi xả thải trái phép này sẽ tái diễn nếu không được xử lý nghiêm.

Vụ việc xảy ra vào ngày 4-12-2014, Đoàn thanh tra của Tổng cục Môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường) đã tiến hành thanh tra Trung tâm Xử lý nước thải Khu công nghiệp dệt may Phố Nối (Hưng Yên). Sau khi điều tra, khảo sát hiện trạng môi trường khu vực xung quanh Khu công nghiệp dệt may Phố Nối B và kiểm tra đột xuất tại Trung tâm Xử lý nước thải Khu công nghiệp dệt may Phố Nối, đoàn thanh tra phát hiện nước thải xung quanh khu vực kênh Trần Thành Ngọ (là nguồn tiếp nhận nước thải của Trung tâm Xử lý nước thải Khu công nghiệp dệt may Phố Nối B) có màu đen, đặc trưng của nước thải dệt nhuộm.

Hệ thống xử lý nước thải của trung tâm đang được vận hành bơm lên bể điều hòa, qua xử lý hóa lý, được bơm sang bể hiếu khí số 1 và dẫn vào bể lọc bằng than hoạt tính trước khi xả vào bể chứa nước thải sau xử lý ra ngoài môi trường (định kỳ được xả ra ngoài môi trường một lần/ngày vào thời điểm 22 giờ hôm trước đến 3 giờ sáng hôm sau).

Tuy nhiên, đoàn thanh tra phát hiện trung tâm đã cho dừng hoạt động bể xử lý hiếu khí số 2 và dừng hoạt động của bể lắng 2 (theo quy định, nước thải sau khi qua bể hiếu khí số 1 hoặc số 2 sẽ phải qua bể lắng 2 và dẫn vào bể lọc qua than hoạt tính). Thời điểm kiểm tra, nước thải được đấu tắt bằng đường ống thép đường kính 300mm từ bể hiếu khí số 1 vào hệ thống lọc qua than hoạt tính. Tuy nhiên, đường ống đấu tắt này được chia làm hai đường, một đường đưa nước thải vào hệ thống lọc qua than hoạt tính, một đường có miệng xả vào hố thu nước thải sau xử lý, trên miệng xả này được lắp đặt một van khóa điều khiển đóng mở dễ dàng theo ý của người vận hành. Đoàn thanh tra yêu cầu trung tâm mở van khóa này thì nước thải có màu đen, xả trực tiếp ra ngoài.

Đoàn thanh tra tiến hành lấy mẫu nước thải tại Khu công nghiệp Phố Nối B.

Không dừng lại ở đó, chỉ sau đó một ngày, vào lúc 0 giờ 2 phút ngày 5-12-2014, Đoàn thanh tra công tác bảo vệ môi trường của Tổng cục Môi trường phối hợp với Phòng Cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường, Công an tỉnh Hưng Yên đã bắt quả tang Trung tâm Xử lý nước thải Khu công nghiệp dệt may Phố Nối đang xả nước thải không qua xử lý ra môi trường qua đường ống đường kính 300mm. Ông Trần Quốc Việt, cán bộ đang trực vận hành hệ thống xử lý thoát trộm nước thải ra môi trường, khai nhận với cơ quan chức năng đã mở van xả trái phép nước thải qua đường ống này vào lúc 23 giờ 30 phút ngày 4-12-2014. Thời gian dự kiến xả trong khoảng 4 giờ theo như thông lệ đã xả từ trước đến nay được ghi trong sổ giao ca và ký trực. Theo ghi nhận của đoàn thanh tra vào Báo cáo của trung tâm, mỗi ngày trung tâm xả một lần, mỗi lần khoảng 4 giờ liên tục, thường bắt đầu từ 22 giờ, lượng nước thải trung bình khoảng 3.500m3. Ngoài việc xử lý nước thải cho khu công nghiệp, trung tâm còn nhận xử lý nước thải cho Công ty Minh Tâm (4.782m3) và Công ty Mỹ Hưng (khoảng 9m3).

Đoàn thanh tra đã tiến hành lấy hai mẫu nước thải đều có màu đen, nhiều vẩn đục, bốc mùi hôi thối.

Trung tâm Xử lý nước thải Khu công nghiệp dệt may Phố Nối là đơn vị trực thuộc Tập đoàn Dệt may Việt Nam. Trung tâm bắt đầu đi vào hoạt động từ tháng 12-2005, trên tổng diện tích là 11.648m2. Hiện nay, trung tâm đang thu gom nước thải từ 11 doanh nghiệp trong khu công nghiệp và có hệ thống xử lý nước thải công suất thiết kế là 10.000m3/ngày đêm.

Với thời gian hoạt động kéo dài nhiều năm và cường độ xả thải “trộm” lên tới hàng nghìn mét khối mỗi ngày như vậy, hậu quả xảy ra đối với môi trường là rất lớn. Vụ việc cần được điều tra, xác minh làm rõ và xử lý nghiêm minh theo pháp luật. Thế nhưng, từ đó đến nay, vụ việc vẫn chưa được cơ quan chức năng kết luận, xử lý.

Vậy mà, trao đổi với báo chí về vụ việc, ông Cao Hữu Hiếu, Giám đốc điều hành, Trưởng ban Đầu tư Tập đoàn Dệt may Việt Nam cho biết: “Sự việc này đã xử lý xong rồi. Có gì đâu mà xử phạt? Còn việc lập biên bản, sau đó tập đoàn có làm việc với đoàn thanh tra vì trước đó hai bên chưa có sự thống nhất, có một số cái chưa hiểu nhau…”.

Việc thiết kế hệ thống xử lý nước thải với hai đường ống là vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường và có chủ ý của Trung tâm Xử lý nước thải Khu công nghiệp dệt may Phố Nối. Việc bắt quả tang xả hàng nghìn mét khối nước dệt nhuộm chưa qua xử lý đã được đoàn thanh tra lập biên bản song đến nay không kết luận, làm rõ và xử lý.

Điều 49, Luật Bảo vệ môi trường 2005 quy định: Phạt tiền và buộc thực hiện biện pháp giảm thiểu, xử lý chất thải đạt tiêu chuẩn môi trường; tạm thời đình chỉ hoạt động cho đến khi thực hiện xong biện pháp bảo vệ môi trường cần thiết; xử lý bằng các hình thức khác theo quy định của pháp luật về xử lý vi phạm hành chính. Trường hợp có thiệt hại về tính mạng, sức khỏe của con người, tài sản và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân do hậu quả của việc gây ô nhiễm môi trường thì còn phải bồi thường thiệt hại theo quy định tại mục 2 Chương XIV của luật này hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

 

Bài và ảnh: MINH PHONG