QĐND - Hàng chục năm nay, gia đình ông Nguyễn Hữu Lợi (sinh năm 1963) và bà Trần Thị Mùi (sinh năm 1965), hộ chính sách nghèo gồm 8 nhân khẩu, ở xóm Mỹ Sơn, xã Bài Sơn, huyện Đô Lương, tỉnh Nghệ An, tá túc trong ngôi nhà ông bà nội ông Lợi để lại. Hiện tại, ngôi nhà gỗ lợp ngói vảy đã xuống cấp rất nghiêm trọng. Một số vì kèo, xà gồ và nhiều rui mè lâu ngày mối mọt xông, không biết gãy đổ lúc nào. Những lúc mưa to, trong nhà nơi nào cũng dột. Không ít bữa, đang đêm mưa xối xả, cả nhà phải lấy ni lông, bạt chăng phía trên bàn thờ để khỏi ướt. Mấy bức tường xây bằng đá ong, lâu ngày bong tróc từng mảng. ở vùng bán sơn địa, nghèo như xã Bài Sơn, cùng với hoàn cảnh mồ côi cha, mẹ đi lấy chồng, nuôi 6 đứa con ăn học trưởng thành là nỗ lực quá lớn đối với vợ chồng ông Lợi, lấy đâu kinh phí đầu tư sửa sang, nâng cấp nhà cửa. Vì thế, hàng chục năm nay gia đình chính sách này chấp nhận ở trong ngôi nhà tổ tiên để lại, xuống cấp, dột nát.

Ngôi nhà của gia đình ông Lợi đang ở do tổ tiên để lại nay đã xuống cấp nghiêm trọng.

Ở xã Bài Sơn nói riêng, tỉnh Nghệ An nói chung, ít gia đình nào chịu nhiều đau thương mất mát do chiến tranh như gia đình ông Lợi. Nói đúng hơn, đây là gia đình có sự đóng góp lớn cho sự nghiệp giải phóng dân tộc. ông Nguyễn Hữu Phồn và bà Thái Thị Dung (ông bà nội ông Lợi), sinh hạ được 4 người con, 3 trai, 1 gái. Cha ông Lợi, ông Nguyễn Hữu Long (sinh năm 1929) là con trai cả, tiếp đó là Nguyễn Hữu Chí, Nguyễn Hữu ý. Trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, cả 3 người con trai của ông Phồn đều nhập ngũ và tham gia chiến đấu tại chiến trường miền Nam. Nhưng rồi, cả 3 đều hy sinh anh dũng. ông Nguyễn Hữu Long, nhập ngũ tháng 9-1953, xuất ngũ tháng 2-1962, năm 1965 tái ngũ và hy sinh ngày 6-7-1967. Khi hy sinh, ông là Chính trị viên Đại đội 4, Tiểu đoàn 7, Trung đoàn 90, cấp bậc trung úy. Hai người chú ruột của ông Lợi là Nguyễn Hữu Chí (sinh năm 1941) và Nguyễn Hữu ý (sinh năm 1945), hy sinh vào các năm 1965 và 1969, khi chưa lập gia đình. Từ nỗi đau thương mất mát quá lớn này, sau khi nhận giấy báo tử của 3 người con không lâu, bà Thái Thị Dung ốm nặng và qua đời. ít lâu sau đó, mẹ đẻ ông Lợi cũng bỏ con lại cho ông nội nuôi, đi thêm bước nữa. ông Phồn, bà Dung được Nhà nước tặng Huân chương Kháng chiến hạng nhất. 3 người con của ông bà được tặng thưởng nhiều huân chương. Riêng ông Phồn, ngoài Huân chương Kháng chiến hạng nhất còn được thưởng Huân chương chiến công hạng nhì. Tháng 12-1994, bà Thái Thị Dung được Nhà nước truy tặng danh hiệu Bà mẹ Việt Nam anh hùng.  

Khi cha hy sinh, ông Lợi mới 4 tuổi. Hồi đó, việc thờ cúng 3 liệt sĩ của gia đình do ông nội ông Lợi đảm nhiệm. Khi ông nội qua đời, ông Lợi chịu trách nhiệm thờ cúng cha, hai chú và ông bà nội. Do nhà cửa xuống cấp, hoàn cảnh khó khăn, lâu nay, nơi thờ cúng Bà mẹ Việt Nam anh hùng Thái Thị Dung và 3 liệt sĩ tại gia đình chính sách này khá đơn sơ. Cũng do kinh tế khó khăn, những đứa con của ông Lợi, bà Mùi học hành không đến nơi đến chốn, lớn lên bươn chải khắp nơi làm thuê, làm mướn, phụ giúp gia đình.

Qua các phương tiện thông tin đại chúng, ông Lợi biết chủ trương của Nhà nước rất quan tâm hỗ trợ các gia đình chính sách. Năm 2010, ông viết đơn gửi chính quyền địa phương và cơ quan chức năng đề nghị được giúp đỡ để giải quyết khó khăn trong đời sống. Đơn của ông Lợi sau khi UBND xã Bài Sơn xác nhận, được chuyển đến UBND huyện Đô Lương và UBND tỉnh Nghệ An. Sau đó ít lâu, ông nhận được Công văn trả lời của Sở LĐTB-XH tỉnh Nghệ An, đề ngày 19-10-2010, do Giám đốc sở Bùi Nguyên Lân ký. Công văn ghi: “... Nếu gia đình gặp khó khăn, cụ thể như thế nào đề nghị ông trực tiếp đến Phòng LĐTB-XH huyện Đô Lương để trình bày, kiến nghị để có hướng xử lý”. Từ đó đến nay, ông Lợi hết lên xã lại đến Phòng LĐTB-XH huyện Đô Lương, đề nghị được giúp đỡ, nhưng rồi vẫn chưa nhận được sự giúp đỡ nào.

Gần đây, cũng qua thông tin đại chúng, ông biết Nhà nước đang có chủ trương hỗ trợ gia đình chính sách về nhà ở. ông lại viết đơn và gửi đi, nhưng rồi cũng bặt vô âm tín. Ngày 1-11-2014, ông viết tiếp lá đơn dài đề nghị chính quyền các cấp và cơ quan chức năng xem xét giải quyết hỗ trợ về nhà ở cho gia đình ông theo quy định của Nhà nước. Trong đơn, ông viết: “Cha tôi và hai chú ruột của tôi đã anh dũng hy sinh vì Tổ quốc. Nay ngôi nhà chúng tôi đang ở từ đời ông nội để lại xuống cấp trầm trọng, nắng còn đỡ, chứ mưa xuống dột nát, ướt hết, nên nơi thờ phụng bà nội là Bà mẹ Việt Nam anh hùng và 3 liệt sĩ không được trang nghiêm, chu đáo...”.

Qua tìm hiểu của chúng tôi, từ trước đến nay, gia đình ông Lợi ít nhận được sự quan tâm giúp đỡ của chính quyền các cấp, cơ quan chức năng. Có chăng, ông nhận tiền thờ phụng liệt sĩ và Bà mẹ Việt Nam anh hùng theo quy định và Ngày Thương binh-Liệt sĩ có người đến thăm hỏi động viên. Mẹ đi lấy chồng sau khi cha hy sinh, anh em ông Lợi ở với ông nội và đã trải qua những năm tháng cơ cực. Lớn lên xây dựng gia đình, vì đông con nên sự nghèo khó cứ đeo đẳng cuộc sống gia đình chính sách này. Năm 2013, chính quyền xét đưa hộ ông Lợi khỏi diện nghèo. Tuy đã thoát nghèo, song với diện cận nghèo, gia đình ông Lợi luôn đối mặt với khó khăn, túng thiếu.

Chúng tôi cho rằng, với gia đình chính sách có đóng góp lớn cho sự nghiệp giải phóng dân tộc như gia đình ông Nguyễn Hữu Lợi rất cần được chính quyền các cấp, cơ quan chức năng ở tỉnh Nghệ An quan tâm với tất cả sự chân thành. Họ cần được đưa vào diện xây tặng nhà tình nghĩa từ lâu. Chúng tôi cũng mong các địa phương, doanh nghiệp, các nhà hảo tâm trong và ngoài tỉnh Nghệ An quan tâm giúp đỡ gia đình chính sách nói chung, gia đình ông Lợi nói riêng để gia đình ông có nơi thờ phụng Bà mẹ Việt Nam anh hùng và các liệt sĩ chu đáo.

Bài và ảnh: NGUYỄN CẦU