Thêm kinh nghiệm sửa sai, chấn chỉnh quản lý giáo dục

Quyết định kịp thời, hợp lý

Ngày 27-10, phóng viên Báo Quân đội nhân dân đã về Thanh Hóa để tìm hiểu sự việc. Ông Tạ Hồng Lựu, Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo TP Thanh Hóa cho biết, sau khi phát hiện tình trạng lạm thu đầu năm học mới, lãnh đạo địa phương đã kiên quyết chỉ đạo, chấn chỉnh. Ngày 12-10, ông Đào Trọng Quy, Chủ tịch UBND TP Thanh Hóa đã chủ trì Hội nghị chấn chỉnh tình trạng lạm thu trong các đơn vị trường học trên địa bàn thành phố. Ngay sau hội nghị này, UBND TP Thanh Hóa đã có Thông báo số 513/TB-UBND ngày 14-10, yêu cầu các nhà trường không được thu tiền của cha mẹ học sinh để phục vụ chi thường xuyên mà ngân sách nhà nước đã bố trí cấp theo quy định, như: Chi phí công tác dạy và học; điện sáng; nước sinh hoạt; khen thưởng; bồi dưỡng học sinh giỏi; phụ đạo học sinh yếu, kém; bảo vệ trường. Nhà trường không thu tiền thân thể, may quần áo đồng phục; tiền sách, vở in, đồ dùng học tập của học sinh mà phải căn cứ vào các quy định hướng dẫn để học sinh và cha mẹ học sinh tự mua. Ngoài ra, nhà trường cũng không được tự đặt ra các khoản thu trái với quy định hiện hành, như: Hỗ trợ hoạt động ngoại khóa, hỗ trợ nhà bếp, tiền trông trẻ ngoài giờ cuối buổi chiều… Đồng thời, yêu cầu các trường đã thu những khoản thu trái với quy định phải hoàn trả lại cho cha mẹ học sinh, chậm nhất là ngày 20-10-2016. Sau ngày 20-10-2016, đơn vị nào vẫn cố tình vi phạm, để xảy ra tình trạng lạm thu thì hiệu trưởng phải chịu trách nhiệm hoàn toàn trước Chủ tịch UBND thành phố và chịu hình thức kỷ luật theo mức độ vi phạm.

"Chúng tôi đã triển khai rất kiên quyết. Phòng Giáo dục và Đào tạo TP Thanh Hóa đã có Công văn số 469/CV-PGD&ĐT hướng dẫn các trường thực hiện và yêu cầu các trường tổng hợp, báo cáo các khoản thu trái với quy định, phải tự rà soát, hoàn trả lại cho cha mẹ học sinh đúng theo quy định. Tính đến ngày 27-10, có 58 trường mầm non, tiểu học, THCS trên địa bàn nộp báo cáo, trong đó có 36 trường lạm thu đã trả lại tiền cho cha mẹ học sinh theo quy định"-ông Tạ Hồng Lựu cho biết.

Bà Nguyễn Thị Hường, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Minh Khai 2, cho biết, sau khi có chỉ đạo của UBND thành phố và hướng dẫn của Phòng Giáo dục và Đào tạo, nhà trường đã trả lại ngay các khoản thu không đúng quy định cho phụ huynh học sinh. Đến nay, hầu hết các phụ huynh đã nhận được tiền trả lại. Một số phụ huynh do bận công việc không đến nhận được, nhà trường yêu cầu giáo viên chủ nhiệm phải nhắn tin, gọi điện thông báo.

Theo bà Đỗ Thị Hạnh, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Ba Đình, phường Ba Đình, TP Thanh Hóa, nhà trường đã nghiêm túc tự rà soát các khoản thu, thẳng thắn nhìn nhận những khoản thu chưa đúng quy định, chưa nhận được sự đồng tình của phụ huynh. Đến ngày 20-10, nhà trường đã cơ bản hoàn thành việc chi trả tiền lại cho phụ huynh học sinh.

Chị Vũ Lan Hương ở phường Đông Cương, TP Thanh Hóa có hai con học ở Trường Tiểu học Điện Biên 1 cho biết, ngoài khoản tiền học buổi chiều 160.000 đồng/học sinh/tháng, nhà trường không thu gì thêm ngoài quy định. Ngày 16-10, nhà trường đã trả lại gia đình chị 640.000 đồng tiền đóng học buổi chiều hai tháng của hai con. “Chúng tôi rất hoan nghênh quyết định này của lãnh đạo thành phố. Điều này thể hiện sự quan tâm, sâu sát của lãnh đạo đối với các vấn đề người dân quan tâm, thấy sai thì sửa là quan điểm đúng đắn", chị Vũ Lan Hương ghi nhận.

Chị Phạm Thị Thanh ở phường Trường Thi, có con học ở Trường Tiểu học Minh Khai 2 đã nhận được điện thoại giải thích của giáo viên chủ nhiệm. “Sau khi trả lại thì gia đình tôi chỉ còn phải đóng hơn 2 triệu đồng. Theo tôi, việc UBND thành phố yêu cầu các nhà trường trả lại tiền cho cha mẹ học sinh rất đúng, góp phần chống tái diễn tình trạng lạm thu trong những năm tiếp theo”, chị Thanh nói.

Bà Phạm Thị Việt Nga, Phó chủ tịch UBND TP Thanh Hóa, cho biết: “Hằng năm chúng tôi đã hướng dẫn, chỉ đạo các trường phải thu đúng quy định, nhưng việc lạm thu vẫn xảy ra. Do đó, yêu cầu các trường trả lại những khoản thu sai quy định là một quyết định cần thiết để chấn chỉnh, siết chặt lại việc thu chi, dù chúng tôi rất đau lòng”.

Sửa sai lạm thu - câu chuyện không của riêng Thanh Hóa

Trước hết cần khẳng định, chủ trương xã hội hóa giáo dục là một chủ trương đúng, mang lại hiệu quả trong việc nâng cao chất lượng giáo dục trong những năm gần đây. Song, trong quá trình thực hiện, nhiều nhà trường do vô tình hoặc cố ý đã lợi dụng chủ trương này để “đẻ” ra các khoản thu dưới danh nghĩa “tự nguyện” và trở thành gánh nặng, nỗi ám ảnh của nhiều gia đình mỗi dịp đầu năm học mới.

Bà Phạm Thị Việt Nga cho biết: “Việc nhà trường tính toán rồi chia đều các khoản đóng góp tự nguyện cho từng phụ huynh học sinh là sai, không đúng với tinh thần của chủ trương xã hội hóa giáo dục. Cần phải hiểu rằng, đóng góp tự nguyện là tùy vào khả năng của mỗi gia đình, không thể yêu cầu phụ huynh phải đóng góp bao nhiêu. Qua sự việc này, chúng tôi thấy bên cạnh việc phải thường xuyên tuyên truyền để các nhà trường hiểu đúng quan điểm, chủ trương xã hội hóa thì công tác kiểm tra, chấn chỉnh lạm thu phải thường xuyên, nghiêm túc hơn để tình trạng lạm thu không còn tái diễn”.

Ông Tạ Hồng Lựu cho rằng, để xảy ra việc lạm thu, một phần do hội cha mẹ học sinh chưa phát huy được chức năng, nhiệm vụ tại Thông tư số 55/2011/TT-BGDĐT, ngày 22-11-2011 của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Nội dung thông tư này cũng quy định, tuyệt đối không tổ chức thu của phụ huynh để chi các khoản không phục vụ trực tiếp cho hoạt động của ban đại diện cha mẹ học sinh, như: Bảo vệ cơ sở vật chất, bảo đảm an ninh nhà trường; trông coi phương tiện tham gia giao thông; vệ sinh lớp học, vệ sinh trường; khen thưởng cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên nhà trường… Ngoài ra, từ cách làm của UBND TP Thanh Hóa cũng cho chúng ta thấy, nếu lãnh đạo địa phương nghiêm túc vào cuộc, kiên quyết chấn chỉnh, xử lý thì tình trạng lạm thu sẽ không có “đất” để tồn tại.

Bà Nguyễn Thị Hường chia sẻ: “Qua sự việc lần này, tôi xin nghiêm túc nhận khuyết điểm. Từ các năm học sau, chúng tôi sẽ thực hiện thu theo đúng quy định của thành phố, phòng giáo dục và đào tạo”.

Từ nhiều năm nay, mỗi dịp đầu năm học mới là dư luận lại nóng lên bởi tình trạng lạm thu ở các trường học, gây bức xúc trong nhân dân. Đây là thực trạng không chỉ xảy ra ở Thanh Hóa, nhưng có lẽ TP Thanh Hóa là địa phương đầu tiên đã có chỉ đạo kiên quyết, khắc phục, sửa sai trên phạm vi rộng. Cách đây ít lâu, Báo Quân đội nhân dân cũng phản ánh hiện tượng lạm thu tại một trường tiểu học ở TP Hải Phòng và Trường Dự bị đại học dân tộc Trung ương. Sau khi báo nêu, Thanh tra Bộ Giáo dục và Đào tạo đã có chỉ đạo, Trường Dự bị đại học dân tộc Trung ương đã kịp thời sửa sai, nhưng hiện tượng ở TP Hải Phòng thì chưa thấy thông tin hồi âm, xử lý. Để đẩy lùi, ngăn chặn, không để hiện tượng "lạm thu" tái diễn, các địa phương cần sớm rà soát, phát hiện sai phạm và có quan điểm xử lý kiên quyết như ở TP Thanh Hóa. Đồng thời, về lâu dài, các trường cần công khai các khoản thu ngay từ đầu năm học mới, đồng thời cần trao đổi để có sự đồng thuận của phụ huynh học sinh về chủ trương, công khai mức thu, chi bảo đảm đúng quy định. Hội cha mẹ học sinh cũng cần phát huy đúng vai trò, trách nhiệm, không cả nể để nhà trường tùy tiện thu các khoản đóng góp. Ngành giáo dục và chính quyền các địa phương cũng cần thể hiện rõ vai trò, trách nhiệm, không chỉ quán triệt các quy định chống lạm thu hằng năm mà phải thường xuyên thanh tra, kiểm tra, kịp thời phát hiện sai phạm, kiên quyết xử lý. Câu chuyện ở TP Thanh Hóa nếu tiếp tục được giải quyết nghiêm túc và nhân rộng, sẽ góp phần tích cực để lành mạnh hóa hơn nữa môi trường giáo dục hiện nay.

Bà Phạm Thị Hằng, Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Thanh Hóa: Chúng tôi đã thống nhất, việc giám sát, chỉ đạo tổ chức thu chi ở cấp tiểu học và THCS được giao cho các huyện, thị xã, thành phố. Đồng thời, chúng tôi cũng đã có hướng dẫn, quy định về các khoản thu trong năm học. Nếu người dân, báo chí phản ánh đúng và chúng tôi kiểm tra thực tế mà có sai phạm thì sẽ xử lý nghiêm.

Bài và ảnh: ĐỨC TUẤN-HOÀNG NHƯỠNG-LÊ HIỀN