QĐND - Liên hoan Nghệ thuật quần chúng lực lượng vũ trang (LLVT) và thanh niên, sinh viên lần thứ VIII, khu vực III (diễn ra từ 25-9 đến 2-10) là một cuộc so tài của hơn 20 đoàn nghệ thuật quần chúng đến từ các đơn vị quân đội, công an, các trường đại học... Hầu hết các chương trình nghệ thuật đều phản ánh sinh động đời sống văn hóa văn nghệ ở các đơn vị cơ sở. Qua các loại hình nghệ thuật như: Âm nhạc, múa, kịch, hát văn... đã hiện lên lấp lánh vẻ đẹp Bộ đội Cụ Hồ...           

Cuộc hội ngộ những “hạt nhân”

Liên hoan Nghệ thuật quần chúng LLVT và thanh niên, sinh viên lần thứ VIII (khu vực III) lần này thể hiện sự sinh động, phong phú và đa dạng các loại hình nghệ thuật, sự sáng tạo trong sinh hoạt, học tập của bộ đội và thanh niên. Chúng tôi dễ dàng bắt gặp những tác phẩm “cây nhà lá vườn” đã tiệm cận trình độ chuyên nghiệp. Nhiều tác phẩm tự biên độc đáo, đem lại cho người xem sự phấn khởi, thích thú, say mê như: Hát văn "108-thầy thuốc mẹ hiền" của Đoàn Nghệ thuật quần chúng Bệnh viện Trung ương Quân đội 108. Tác phẩm do chính Thiếu tướng, GS, TS Mai Hồng Bàng, Giám đốc Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 chuyển soạn. Hay câu chuyện có thật về tình đồng đội và sự hy sinh thầm lặng của những người làm công tác nghiên cứu vũ khí đạn, được các diễn viên Học viện Kỹ thuật Quân sự kể lại thật cảm động. Rồi những tình huống tinh tế và sâu lắng khi đón tiếp nhân dân đến tham quan công trình Lăng của Đoàn Nghệ thuật quần chúng Bộ tư lệnh Bảo vệ Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Tác phẩm múa “Giữ đê” của Đoàn Nghệ thuật quần chúng Bộ CHQS tỉnh Ninh Bình.
Tiết mục "Quân y 108 nhớ Bác Hồ" của Đoàn Nghệ thuật quần chúng Bệnh viện Trung ương Quân đội 108.

Với chủ đề “70 năm dưới cờ Tổ quốc”, tất cả các tiết mục trong liên hoan đều chung chủ đề ca ngợi truyền thống cách mạng, ca ngợi tình yêu quê hương, đất nước, tình cảm quân-dân; phản ánh sinh động hình ảnh người chiến sĩ hôm nay trong phấn đấu xứng danh Bộ đội Cụ Hồ.

Đại tá, NSƯT Trần Xuân Thanh, Giám đốc Nhà hát Ca múa nhạc Quân đội, chia sẻ: “Hầu hết các đoàn đều bám sát được chủ đề, hấp dẫn người xem, về sân khấu có nhiều hát văn, kịch, chuyển soạn chèo... Nhiều tiết mục múa đề tài của người lính rất tốt, có tính sáng tạo cao, mang đến liên hoan sự hấp dẫn, thu hút người xem bằng phong cách, sáng tạo và tính dí dỏm của lính”. Tại liên hoan, người xem được cảm nhận hơi thở, đời sống bộ đội rất rõ qua các tiết mục. Cán bộ, chiến sĩ Sư đoàn 395, Quân khu 3 với “bộ đàn” là những xoong, nồi, muôi, thìa mang đến những âm rất lạ, dí dỏm, lạc quan yêu đời. Hay những anh chàng lính hóa học chấp nhận hiểm nguy, linh hoạt ngăn ngừa nhiễm độc cho nhân dân mà vẫn giữ nguyên sự hóm hỉnh, pha trò rất tinh tế, sinh động...

Liên hoan thể hiện sự phong phú và sức sáng tạo bất tận trong nghệ thuật quần chúng. Có rất nhiều đơn vị có 3 loại hình nghệ thuật trở lên như: Âm nhạc, múa, sân khấu, đậm đà bản sắc văn hóa dân tộc, đa sắc màu. Đề tài người lính, hình tượng Bộ đội Cụ Hồ là chủ đề trung tâm nhưng không thiếu đề tài về những lực lượng, thành phần khác trong xã hội phức hợp và sinh động. Các tác phẩm tự biên, gồm cả tiểu phẩm, hoạt cảnh, đặt lời cho những làn điệu dân ca, kịch, rất có giá trị nghệ thuật. Có nhiều tác giả là những cán bộ chuyên môn, quân sự nhưng "chất" sáng tạo khiến khán giả trầm trồ, khâm phục.

Độc đáo màn múa Chăm của Đoàn Nghệ thuật quần chúng Trường Sĩ quan Phòng hóa.

Tiểu phẩm "Hồi ức" của Đoàn Nghệ thuật quần chúng Học viện Kỹ thuật Quân sự.
Trung tướng Nguyễn Trọng Nghĩa, Phó chủ nhiệm Tổng cục Chính trị khẳng định: "Liên hoan lần này không chỉ là dịp giao lưu văn hóa giữa quân đội, công an, thanh niên, sinh viên mà còn góp phần đẩy mạnh xây dựng môi trường văn hóa tốt đẹp, lành mạnh, phong phú trong LLVT, gắn với phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”. Là biểu hiện sinh động của tình cảm đoàn kết, gắn bó mật thiết của LLVT cách mạng cùng với nhân dân vì sự nghiệp xây dựng nền quốc phòng toàn dân, xây dựng LLVT nhân dân vững mạnh"...

Văn nghệ quần chúng có đời sống riêng?

Có nên đòi hỏi quá cao về chất lượng nghệ thuật của liên hoan? Thiếu tướng Nguyễn Phương Diện, Phó cục trưởng Cục Tuyên huấn, Tổng cục Chính trị, chia sẻ: “Với nghệ thuật quần chúng, chúng ta không nên đòi hỏi quá cao về nghệ thuật, như vậy mới tạo được sân chơi cho quần chúng, quần chúng phục vụ quần chúng và chính quần chúng tạo ra sân chơi, đồng thời là kênh sóng có sức lan tỏa mạnh mẽ nhất trong đời sống văn hóa ở cơ sở”. Liên hoan lần này đã bộc lộ rất rõ về đời sống tinh thần của cán bộ, chiến sĩ, sinh viên, thanh niên. Liên hoan cũng cho thấy, nhu cầu thưởng thức văn hóa văn nghệ trong bộ đội, thanh niên là rất lớn.

Nữ chiến sĩ, nghệ sĩ của Đoàn Nghệ thuật quần chúng Bệnh viện Trung ương Quân đội 108.

Liên hoan cũng bộc lộ một số hạn chế như chất lượng nghệ thuật giữa các đơn vị không đều, bên cạnh những tiết mục có chất lượng cao cũng còn những tiết mục khá "thô mộc". Đại tá, NSƯT Nguyễn Ngọc Thư, Giám đốc Nhà hát kịch Quân đội, thành viên Ban giám khảo, cho rằng: “Nhiều tác phẩm có tư tưởng, ý đồ rất tốt, nhưng vẫn còn có sự vụng về trong thể hiện, chưa có sự giao lưu trong diễn xuất, chưa đạt được trọn vẹn ý tưởng tác phẩm". NSƯT Ngọc Thư mong muốn trước mỗi liên hoan, các "diễn viên" cần được tập huấn ở những nôi đào tào nghệ thuật chuyên nghiệp để nâng cao chất lượng biểu diễn. Vì tuy là nghệ thuật quần chúng, nhưng đây là liên hoan, là nơi hội tụ đỉnh cao của nghệ thuật quần chúng, cần có sự đầu tư đúng mức để đạt được giá trị nghệ thuật nhất định thì mới hấp dẫn người xem, người nghe và qua đó mới đạt được mục tiêu, yêu cầu của liên hoan.

Bài và ảnh: VĂN HẠNH