QĐND - Vừa qua, Báo Quân đội nhân dân nhận được đơn thư của một số cựu chiến binh nguyên là giáo viên nghỉ hưu phản ảnh bất cập xung quanh việc hưởng trợ cấp theo Quyết định số 52/2013/QĐ-TTg ngày 30-8-2013 của Thủ tướng Chính phủ (Quyết định số 52). Gần đây nhất là đơn của ông Nguyễn Văn Trụ ở xã Yên Phong, huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định, nguyên là giảng viên Học viện Hậu cần từ năm 1972 đến 1989, từ năm 1989 đến 2008 chuyển ngành làm giáo viên Trường THPT Tống Văn Trân (Nam Định).

Theo đơn của ông Trụ, năm 2013, Bảo hiểm xã hội (BHXH) một số địa phương ký quyết định cho phép một số nhà giáo đã nghỉ hưu được hưởng trợ cấp theo Quyết định số 52  “Quy định chế độ trợ cấp đối với nhà giáo đã nghỉ hưu chưa được hưởng chế độ phụ cấp thâm niên trong lương hưu”. Tuy nhiên, sau đó các đơn vị này đều thu hồi lại số tiền đã trợ cấp. Nguyên nhân dẫn đến vướng mắc trên là do Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành Công văn số 659/BGDĐT-TCCB ngày 17-2-2014 gửi BHXH Việt Nam. Theo đó, BHXH Việt Nam chỉ đạo BHXH các tỉnh, thành phố có liên quan thu hồi lại khoản tiền đã trợ cấp.

Quyết định số 52 quy định rõ những nhà giáo đã nghỉ hưu được hưởng chế độ trợ cấp nếu thỏa mãn các điều kiện quy định tại Điều 2 và Điều 3. Cụ thể: Điều 2 quy định đối tượng áp dụng: “Nhà giáo nghỉ hưu khi đang trực tiếp giảng dạy, giáo dục ở các cơ sở giáo dục công lập và các học viện, trường, trung tâm làm nhiệm vụ đào tạo, bồi dưỡng thuộc cơ quan Nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị-xã hội hoặc giảng dạy, hướng dẫn thực hành tại các xưởng trường, trạm, trại, phòng thí nghiệm, tàu huấn luyện của các cơ sở giáo dục nghề nghiệp và các cơ sở giáo dục đại học công lập”. Còn tại Điều 3 quy định điều kiện tính hưởng trợ cấp với các nhà giáo: Có thời gian trực tiếp giảng dạy, giáo dục, hướng dẫn thực hành tại các cơ sở giáo dục công lập từ đủ 5 năm (đủ 60 tháng) trở lên; nghỉ hưu (kể cả trường hợp chờ đủ tuổi để hưởng lương hưu và bảo lưu thời gian đóng BHXH để hưởng lương hưu) trong khoảng thời gian từ ngày 1-1-1994 đến 31-5-2011; đang hưởng lương hưu tại thời điểm ngày 1-1-2012...”.

Nhà giáo Nguyễn Văn Trụ (bên phải) phản ánh sự việc với phóng viên Báo Quân đội nhân dân.

Các nhà giáo là cựu chiến binh cho rằng, việc thu hồi khoản tiền trợ cấp là không công bằng, vì phụ cấp thâm niên trong lương hưu của họ đã bị trừ đi thời gian tham gia trong quân đội. Giả sử nếu họ không đi bộ đội mà vẫn tiếp tục giảng dạy thì quyền lợi của họ được hưởng trợ cấp thâm niên đủ toàn bộ số năm công tác. Mặt khác, Quyết định số 52 không có quy định nào hạn chế quyền được hưởng phụ cấp thâm niên như điểm a, Khoản 2 của Công văn số 659 của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Riêng với ông Trụ, thời gian công tác trong quân đội ông vẫn làm giáo viên nên việc bị cắt trợ cấp là vô lý.

Ông Đặng Công Chùy (ở phường Suối Hoa, TP Bắc Ninh) là người cũng bị cắt trợ cấp như ông Nguyễn Văn Trụ và có đơn khiếu nại. Ngày 15-9-2014, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã có Thông báo số 5000/BGDĐT-TCCB trả lời đơn của ông, nêu: “Văn bản số 659 thực hiện theo quy định tại quy chế làm việc của Chính phủ. Hiện nay, sau một năm thực hiện Quyết định số 52 của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Giáo dục và Đào tạo đang phối hợp với BHXH Việt Nam tổng hợp các kiến nghị về đối tượng, thời gian tính hưởng theo quy định (trong đó có các trường hợp như đã có đơn khiếu nại) trình cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định”. Cách trả lời trên, theo nhiều cựu chiến binh là thiếu trách nhiệm. Chính Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành những văn bản hướng dẫn không rõ ràng dẫn đến BHXH Việt Nam vội vàng có ý kiến chỉ đạo BHXH một số tỉnh, thành phố thu hồi khoản tiền trợ cấp cho các nhà giáo là cựu chiến binh đã nghỉ hưu. Sau đó, Bộ lại không sửa sai mà chuyển sang “phối hợp với BHXH các tỉnh, thành rà soát các đối tượng, thời gian tính hưởng theo quy định, tổng hợp ý kiến trình cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định”.

Mới đây, Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật (Bộ Tư pháp) đã có Công văn số 282/KTrVB ngày 24-10-2014 gửi Bộ Giáo dục và Đào tạo đề nghị hủy bỏ Công văn số 659 và khẩn trương báo cáo Thủ tướng Chính phủ, đề xuất giải pháp giải quyết vướng mắc... Trên cơ sở kết quả kiểm tra và thảo luận với đại diện Vụ Tổ chức cán bộ, Vụ Pháp chế của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật cho rằng: Thủ tướng Chính phủ chỉ giao Bộ Giáo dục và Đào tạo kiểm tra việc thực hiện các quy định tại Quyết định số 52 (khoản 3, Điều 8) mà không giao việc hướng dẫn chi tiết Quyết định số 52. Do đó, việc bộ ban hành công văn hành chính trao đổi chuyên môn, nhưng trong đó lại đưa ra các quy phạm pháp luật là không đúng thẩm quyền. Mặt khác, theo điểm a, khoản 2 của Công văn số 659 thì đối tượng áp dụng Quyết định số 52 là nhà giáo nghỉ hưu khi đang trực tiếp giảng dạy ở các cơ sở giáo dục công lập trong khoảng thời gian từ ngày 1-1-1994 đến 31-5-2011 mà trong lương hưu chưa có phụ cấp thâm niên nhà giáo, phụ cấp thâm niên của lực lượng vũ trang, phụ cấp thâm niên nghề khác là không có cơ sở pháp lý.

Về vấn đề này, trao đổi với phóng viên Báo Quân đội nhân dân, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phạm Vũ Luận cho biết: Lãnh đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo đã giao cho Cục Nhà giáo kiểm tra, rà soát, xử lý vụ việc. Riêng với trường hợp ông Nguyễn Văn Trụ, làm việc với phóng viên, ông Trần Văn Dũng, Giám đốc Bảo hiểm xã hội tỉnh Nam Định cho biết đã rà soát, thực hiện giải quyết theo đúng các quy định của pháp luật hiện hành. Trường hợp nếu Bộ Giáo dục và Đào tạo sửa sai, hủy bỏ Công văn số 659 và có văn bản hướng dẫn mới của BHXH Việt Nam, BHXH tỉnh Nam Định sẽ giải quyết theo đúng các quy định mới.

Đề nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo sớm xử lý, khắc phục những bất cập tại Công văn số 659, để các nhà giáo là cựu chiến binh sớm được hưởng trợ cấp theo quy định của Chính phủ.

Bài và ảnh: CÔNG MINH - ĐỨC MINH