Phòng ngừa "bà hỏa" nơi Đất Mũi

QĐND - Do nắng nóng nhiều, nền nhiệt tăng cao, hầu hết diện tích rừng tràm của tỉnh Cà Mau đang bị khô hạn, báo động cháy ở cấp 4 (nguy hiểm) và cấp 5 (cực kỳ nguy hiểm). Những ngày này, các cấp chính quyền và ngành chức năng địa phương đang tập trung lực lượng để phòng ngừa "bà hỏa"…

Tiềm ẩn nhiều nguy cơ cháy rừng

Cà Mau có khoảng 102.760ha đất rừng với 3 hệ sinh thái: Rừng ngập mặn, rừng tràm và rừng trên đảo. Khu vực rừng tràm hiện có 37.133ha, tập trung ở hai huyện U Minh và Trần Văn Thời. Các đơn vị được giao nhiệm vụ trực tiếp quản lý, bảo vệ rừng gồm: Vườn Quốc gia U Minh Hạ, Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp U Minh Hạ, Trung tâm Giống nông nghiệp huyện, Trại thực nghiệm, Bộ CHQS tỉnh và một số doanh nghiệp được thuê đất trồng rừng khác. Theo báo cáo của các đơn vị, đã có hàng chục nghìn héc-ta rừng tràm bị khô kiệt, nguy cơ xảy ra cháy rất cao, đặc biệt là tại khu vực rừng tràm cần bảo vệ nghiêm ngặt thuộc Vườn Quốc gia U Minh Hạ.

Lực lượng Kiểm lâm Cà Mau diễn tập chữa cháy rừng.

“Hiện nay, độ ẩm của rừng và nước dưới tán rừng bốc hơi rất nhanh khiến hơn 80% trong tổng số 8.527,8ha rừng của lâm phần khô hạn. Trong đó có 1.995ha dự báo cháy cấp 4 (cấp nguy hiểm) và 1.516ha dự báo cháy cấp 5 (cấp cực kỳ nguy hiểm). Đáng lo nhất là nước dưới chân rừng không còn, lớp thảm thực vật hanh khô, rất dễ bén lửa”, ông Huỳnh Minh Nguyên, Giám đốc Vườn Quốc gia U Minh Hạ cho biết.

Ông Trần Văn Hiếu, Giám đốc Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp U Minh Hạ cũng tỏ rõ sự âu lo: “Tình hình khô hạn ngày càng khó kiểm soát, hơn 90km kênh mương bảo vệ rừng của chúng tôi đang đứng trước nguy cơ cạn kiệt, mỗi ngày có khoảng 6cm nước bị bốc hơi. Hơn 18.765ha rừng do công ty quản lý cũng trong tình trạng khô hạn nặng, đã có gần 5000ha rừng dự báo cháy cấp 4 và cấp 5”.

Có mặt trên chòi canh cao gần 30m của Vườn Quốc gia U Minh Hạ, dõi mắt nhìn xung quanh, chúng tôi không khỏi giật mình khi thấy từng vạt rừng tràm rộng lớn đã chuyển từ màu xanh sang vàng úa; còn các loại dây leo, cỏ dại dưới chân rừng thì khô cong, xám ngoét. Trong cái nắng gay gắt và gió hanh khô thổi mạnh, hơi nước trên những dòng kênh dọc ngang các cánh rừng vốn đã cạn kiệt bốc lên ngùn ngụt. Một cán bộ có thâm niên bảo vệ rừng đứng bên tôi nói nhỏ: “Vào lúc này, chỉ cần một tàn thuốc lá hút dở thả xuống, ít phút sau lửa sẽ bùng lên”.

Tích cực triển khai các phương án phòng, chống cháy

Ông Lê Văn Hải, Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm Cà Mau cho biết: Bước vào mùa khô 2013-2014, UBND tỉnh Cà Mau đã chỉ đạo ngành chức năng và các địa phương nhanh chóng triển khai phương án phòng cháy, chữa cháy rừng (PCCCR) cấp tỉnh, đồng thời hướng dẫn các chủ rừng xây dựng, bổ sung các phương án PCCCR phù hợp. Tăng cường kiểm tra, nhắc nhở chủ rừng thực hiện phương án; củng cố các tuyến kênh, đập giữ nước, mua sắm trang thiết bị phục vụ công tác PCCCR. Tổ chức tập huấn, diễn tập PCCCR cho các lực lượng, tuyên truyền, nâng cao ý thức phòng, chống cháy rừng trong cộng đồng dân cư.

Tại những khu vực có nguy cơ cháy cao, Vườn Quốc gia U Minh Hạ đã bố trí thêm 17 chốt gác, ngoài 10 trạm cố định với gần 120 nhân viên, khi có tình huống, đơn vị có thể huy động hơn 500 người dân sống nơi vùng đệm tham gia chữa cháy rừng. Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp U Minh Hạ cũng đã thành lập 16 tổ máy bơm với hơn 140 người, xây dựng 26 tổ xung kích trong cộng đồng dân cư (mỗi tổ từ 10 đến 15 người), gia cố 23 đập giữ nước, xây dựng gần 50 chòi canh lửa…

Trung tá Lê Văn Việt, Đội trưởng Đội bảo vệ rừng tràm thuộc Bộ CHQS tỉnh Cà Mau thông tin: “Vừa qua, đơn vị được Bộ CHQS tỉnh tăng cường thêm lực lượng. Ngoài nhiệm vụ huấn luyện, hành quân dã ngoại, các chiến sĩ còn kiêm nhiệm thêm công tác bảo vệ và phòng, chống cháy rừng”.

Theo thống kê của Ban chỉ đạo Kế hoạch Bảo vệ và Phát triển rừng (KHBV&PTR) tỉnh Cà Mau, đến thời điểm này, các đơn vị chủ rừng đã tổ chức lực lượng tại chỗ tham gia công tác phòng, chống cháy rừng được hơn 3.800 người; số lượng ứng trực thường xuyên gần 500 người, chủ yếu là các lực lượng Kiểm lâm, Công an, Quân đội. Trao đổi với chúng tôi, phần lớn các chủ rừng đều cho rằng, những năm gần đây, mùa khô ngày càng kéo dài và khắc nghiệt hơn, tạo áp lực lớn cho công tác bảo vệ và phòng, chống cháy rừng. Mặt khác, cuộc sống của người dân nơi vùng rừng còn gặp nhiều khó khăn, lợi dụng lực lượng bảo vệ mỏng, không ít người vẫn lén lút vào rừng khai thác mật ong, săn bắt trái phép… Đây chính là những tác nhân trực tiếp gây cháy rừng. Báo cáo của Ban chỉ đạo cho thấy, mùa khô 2012-2013, trên toàn lâm phần rừng tràm của tỉnh đã xảy ra 27 vụ cháy, thiệt hại 43,35ha rừng. Ông Trần Văn Thức, Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Phó ban chỉ đạo KHBV&PTR tỉnh Cà Mau cho rằng: Để phòng cháy rừng "từ xa", về lâu dài, tỉnh Cà Mau sẽ rà soát quy hoạch rừng tràm, triển khai đề án sắp xếp dân cư và bố trí sản xuất khu vực rừng tràm hợp lý; đầu tư cơ sở hạ tầng nông thôn vùng rừng để từng bước nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân, hạn chế hiện tượng người dân vi phạm lâm luật, có thể gây ra cháy rừng.