QĐND - Tại Hội nghị sơ kết công tác 6 tháng đầu năm 2014, Ban chỉ đạo phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả (BCĐ 389) tỉnh Quảng Ninh đánh giá: Tình hình buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trên địa bàn tỉnh nhìn chung giảm cả về số lượng và giá trị hàng vi phạm. Tuy nhiên, thực tế tình hình buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua tuyến biên giới tỉnh Quảng Ninh hiện nay vẫn diễn biến phức tạp và chưa vững chắc.

Cán bộ, chiến sĩ Hải đội 2, BĐBP tỉnh Quảng Ninh bắt vụ vận chuyển gia cầm giống nhập lậu qua biên giới ngày 15-6 vừa qua.

“Bất kể loại gì, bao nhiêu cũng có…”

Trong “vai” người đi tìm “nguồn” một số mặt hàng cung cấp cho các địa phương trong nội địa, ngày 7-8, chúng tôi đến khu vực bến xe khách Ka Long (TP Móng Cái, Quảng Ninh). Sau gần nửa ngày lân la dò hỏi, chúng tôi làm quen được với anh Nguyễn Văn Lâm, quê ở huyện Thanh Hà (Hải Dương) làm nghề lái xe ôm tại đây và được anh cho biết: "Trên địa bàn TP Móng Cái hiện nay có khoảng hơn 30 chủ chuyên cung cấp các loại hàng nhập lậu, từ thực phẩm tươi sống, nội tạng động vật, gia cầm giống đến các loại vải vóc, quần áo... Anh gửi em 100.000 đồng, em sẽ đưa anh đến tận nơi, tha hồ mà thỏa thuận giá cả, hàng hóa với các ông chủ, bà chủ". Được biết, anh Lâm làm nghề chạy xe ôm ở đây đã hơn 10 năm. Mấy năm trước, khách đến Móng Cái nhiều, mình anh Lâm làm ở đây cũng đủ trang trải cuộc sống gia đình với 3 đứa con ăn học. Nhưng 2 năm trở lại đây, lượng khách du lịch đến Móng Cái mua sắm ít dần, từ đó anh có thêm nghề “cò” đưa, dẫn mối khách hàng cho các chủ lậu.

Qua anh Lâm, chúng tôi gặp một chủ hàng tên là Dưỡng, khoảng 50 tuổi tại một quán cà phê nằm trên Đại lộ Hòa Bình (thuộc phường Trần Phú). Sau một hồi nhìn chúng tôi với ánh mắt dò xét, ông Dưỡng cất lời: "Các anh cần hàng gì, nhận ở địa điểm nào?" Tôi nói: "Cần khoảng 3000 con gà giống để cung cấp cho một số trang trại chăn nuôi". ông Dưỡng cho biết: "Cần 3 triệu con cũng có, nhưng gà giống thì cước vận chuyển sẽ cao hơn các loại hàng khác vì phải chuyển qua cả đường biển và đường bộ. Nếu mua thì đặt cọc tiền và để lại số điện thoại, khi nào có hàng tôi sẽ cho người vận chuyển đến đúng nơi yêu cầu!" Vẫn theo lời ông Dưỡng, trước đây việc vận chuyển hàng lậu qua biên giới dễ như đi chợ vì các chủ hàng ở đây đều “làm luật” hết, nên không lo bị bắt. Còn hiện nay, có khó khăn hơn bởi các cơ quan chức năng ở cả phía Trung Quốc và Việt Nam đều quản lý chặt, nhưng những chủ hàng như ông Dưỡng vẫn cam kết sẽ đáp ứng đủ số lượng, chủng loại hàng mỗi khi có khách đặt mua.

Trao đổi với chúng tôi, Đại tá Lê Đức Thái, Chỉ huy trưởng Bộ chỉ huy BĐBP tỉnh Quảng Ninh cho biết: Do đặc điểm địa hình biên giới tỉnh Quảng Ninh có cả đường bộ và đường biển, có nhiều núi đồi cao khuất và hiểm trở là điều kiện thuận lợi để hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại hoạt động. Để đấu tranh phòng, chống loại hình tội phạm này, những năm qua, cán bộ, chiến sĩ BĐBP tỉnh Quảng Ninh đã phối hợp cùng các lực lượng chức năng tổ chức đấu tranh, triệt phá nhiều chuyên án, vụ án lớn; ra quyết định xử phạt và phát mại tài sản hàng trăm tỷ đồng nộp ngân sách Nhà nước. Tuy nhiên, do điều kiện biên chế của các lực lượng chức năng làm nhiệm vụ phòng, chống buôn lậu hiện nay còn thiếu và mỏng, cùng với sự phối hợp giữa các lực lượng chưa thường xuyên, liên tục đã dẫn đến hiệu quả của công tác phòng, chống buôn lậu chưa cao.

Kiên quyết với tình trạng móc nối

Theo thống kê của BCĐ 389 tỉnh Quảng Ninh, từ đầu năm 2014 đến nay, các lực lượng chức năng của tỉnh đã phát hiện, xử lý 1.349 vụ liên quan tới buôn lậu và gian lận thương mại với hơn 1.520 đối tượng tham gia; khởi tố 45 vụ với 85 đối tượng, xử lý vi phạm hành chính 1.304 vụ với tổng giá trị hàng hóa tịch thu và xử phạt vi phạm hành chính trên 30 tỷ đồng. Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Văn Thành, Phó chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng BCĐ 389 tỉnh Quảng Ninh thì số liệu thống kê ở trên mới chỉ chiếm một phần nhỏ. Căn cứ vào tình trạng thực tế, có thể khẳng định số liệu thực của hoạt động buôn lậu và gian lận thương mại qua địa bàn biên giới của tỉnh Quảng Ninh còn lớn hơn gấp nhiều lần. Sở dĩ có tình trạng này là bởi rất nhiều nguyên nhân như: Lực lượng chức năng mỏng; phương tiện, công cụ hỗ trợ chưa đáp ứng đủ yêu cầu và tình trạng thiếu trách nhiệm, làm ngơ, tiếp tay, bảo kê cho buôn lậu.

Mới đây, tại buổi làm việc với tỉnh Quảng Ninh, Phó thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đề nghị tỉnh phải kiên quyết, liên tục, phối hợp hiệu quả trong công tác phòng, chống tội phạm, buôn lậu qua biên giới. Các lực lượng chuyên trách trên địa bàn tiếp tục nâng cao tinh thần cảnh giác trong đấu tranh. Đặc biệt tăng cường lực lượng, phương tiện tại các địa bàn trọng điểm, nóng về vấn nạn buôn lậu qua biên giới. Các lực lượng Công an, BĐBP và quản lý thị trường cần phối hợp tốt hơn nữa, có cơ chế giám sát lẫn nhau. Đồng thời, chú trọng công tác quản lý đội ngũ cán bộ, công chức; xử lý kỷ luật, buộc thôi việc những cán bộ, công chức có hành vi bảo kê, tiếp tay cho buôn lậu; đối với những cán bộ, công chức có thông tin phản ánh tiêu cực, chưa đủ cơ sở kết luận thì trước hết phải điều chuyển, bố trí công tác khác; thực hiện việc luân chuyển cán bộ, công chức theo đúng quy định, đặc biệt là tại các vị trí “nhạy cảm”, dễ phát sinh tiêu cực, tham nhũng.

Bên cạnh đó, các cơ quan, đơn vị cần chủ động phối hợp với các cơ quan thông tấn, báo chí để đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật để người dân hiểu, thấy rõ tác hại của hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại, không tham gia, không tiếp tay cho những hành vi này.

Bài và ảnh: CHU ANH – QUANG ANH