Tiền mất, tật vẫn mang

Có mặt tại các thôn Cam Lâm Đồn, Quang Minh, Minh Tân, Lưu Vực, Phô Cóc thuộc xã miền núi Minh Quang, huyện Tam Đảo, chúng tôi ghi nhận được sự bức xúc của không ít người dân khi mua phải một số thực phẩm chức năng với giá cao nhưng không bảo đảm chất lượng được bán bởi “Trung tâm chăm sóc sức khỏe cộng đồng”.

Bà Trần Thị Nghĩa, 58 tuổi, ở thôn Phô Cóc kể, bà bị đau lưng hơn 2 năm nay, đi chữa trị khắp nơi không đỡ. Nghe loa truyền thanh của xã thông báo có đoàn bác sĩ về khám bệnh, tư vấn sức khỏe miễn phí, bà cùng nhiều người dân trong thôn bỏ hết công việc đến nhà văn hóa thôn khám bệnh. “Sau khi các “bác sĩ” đo nhịp tim, họ kết luận tôi bị huyết áp cao, viêm khớp, thoái hóa đốt sống lưng và tư vấn nên uống thuốc của trung tâm sẽ giải quyết được hết các bệnh của mình. Mừng vì nghĩ đã “gặp đúng thầy, đúng thuốc” nên tôi về nhà vay 1,2 triệu đồng mua 3 lọ thuốc của họ. Tuy nhiên, sau hơn 1 tháng uống thuốc, bệnh không hề biến chuyển, lưng vẫn đau ê ẩm" - bà Nghĩa cho biết. Băn khoăn, bà Nghĩa nhiều lần gọi vào số điện thoại của bác sĩ đã khám và tư vấn cho mình thì đều nhận được thông báo “thuê bao này không liên lạc được”.

Vợ chồng ông Trần Văn Bốn bỏ ra hàng triệu đồng để mua số thực phẩm chức năng này. 

Cũng giống như bà Nghĩa, ông Trần Văn Bốn, ở thôn Cam Lâm Đồn cho biết, nghe tên “Trung tâm chăm sóc sức khỏe cộng đồng” và khám sức khỏe miễn phí, ông cứ nghĩ đây là tổ chức có tấm lòng hảo tâm giúp đỡ người dân nghèo nên đã cùng người thân đến tham dự. Sau khi khám qua loa, hỏi thăm tình hình sức khỏe của từng người, các “thầy thuốc” của “trung tâm” bắt đầu tư vấn cho người dân mua thực phẩm chức năng của họ với những lời lẽ rất thuyết phục. Đưa chúng tôi xem mấy hộp thực phẩm chức năng mua giá 1,2 triệu đồng, ông Bốn bức xúc: “Tôi bị đau cột sống, họ tư vấn nên uống loại thuốc này, chỉ một đến hai liều sẽ khỏi. Tôi mừng vì đã chữa chạy nhiều nơi mà bệnh không thuyên giảm, liền đi vay tiền mua 9 hộp. Tuy nhiên, khi mang về nhà, con rể tôi là dược sĩ xem nhãn hiệu và mã vạch ghi trên bao bì, phát hiện thuốc chưa được cơ quan chức năng kiểm định chất lượng, nguồn gốc không rõ ràng, thế là tôi chẳng dám dùng”.

Cần sớm chấn chỉnh

Qua tiếp xúc với nhiều người dân trên địa bàn xã Minh Quang, chúng tôi được biết hầu hết số điện thoại di động của các “thầy thuốc” để lại đều không thể liên lạc được. Phải bằng nhiều cách, phóng viên mới liên lạc được với một trong các số điện thoại đó. Trong vai một cán bộ địa phương có nhu cầu liên hệ mời về xã nhà khám bệnh, tư vấn sức khỏe cho bà con, đầu dây bên kia hồ hởi giới thiệu tên là Nguyễn Xuân Oánh, Phó trưởng Phòng Phát triển thị trường Công ty Cổ phần Đầu tư sức khỏe cộng đồng, có trụ sở tại số 5/169 quận Hoàng Mai, Hà Nội, do ông Trần Mạnh Đức làm Tổng giám đốc. Ông này cho biết, thời gian gần đây, công ty đã tổ chức nhiều hoạt động khám bệnh, tư vấn sức khỏe cho người dân ở nhiều địa phương khác nhau, chủ yếu là vùng nông thôn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, trong đó có các xã Đại Đình, Tam Quan, Minh Quang, Hợp Châu thuộc huyện Tam Đảo, tỉnh Vĩnh Phúc. Đặc biệt, mỗi lần “hướng về cơ sở”, “hoạt động thiện nguyện”, công ty đều thực hiện đầy đủ các quy định về hành nghề như xin cấp giấy phép của Sở Y tế, giấy giới thiệu của Trung tâm Y tế huyện và sự đồng ý bằng văn bản của UBND các xã…

Tuy nhiên, trao đổi với ông Nguyễn Thanh Hải, Phó giám đốc Sở Y tế tỉnh Vĩnh Phúc, chúng tôi được biết, thời gian vừa qua, sở chỉ cấp giấy phép cho Viện Mắt Quốc tế, trụ sở tại Hà Nội phối hợp với Hội Người Cao tuổi tỉnh tổ chức khám, tư vấn điều trị các bệnh về mắt cho đối tượng người già ở xã Minh Quang, huyện Tam Đảo. Ngoài ra không có một đơn vị nào khác liên hệ xin được cấp phép.

Ông Hải cũng khẳng định, tất cả các hoạt động khám, chữa bệnh nhân đạo, miễn phí hay thông thường đều phải thực hiện theo Thông tư số 30/2014/TT-BYT của Bộ Y tế, phải có giấy phép hoạt động, có chứng chỉ hành nghề của từng cá nhân thực hiện khám, chữa bệnh; phải có sự đồng ý của chính quyền địa phương và được Sở y tế cấp phép; phải đăng ký nội dung, chương trình làm việc cụ thể, chỉ thực hiện việc khám bệnh, tư vấn sức khỏe, không thực hiện các dịch vụ bán thuốc, môi giới, lôi kéo bệnh nhân cũng như các hoạt động khác ngoài nội dung đăng ký.

Ông Đào Hồng Sáu, Phó chủ tịch UBND xã Minh Quang cho biết: “Khi các tổ chức, cá nhân có đầy đủ giấy tờ hợp pháp thì chính quyền địa phương khó có thể ngăn cản. Quá trình tiến hành khám, chữa bệnh, xã cũng giao cho trạm y tế phụ trách giám sát và lập biên bản nếu không tuân thủ đúng quy trình như cam kết”.

Như vậy, câu hỏi đặt ra là bằng con đường nào mà nhóm người này có thể đến được các vùng nông thôn tổ chức khám, tư vấn sức khỏe và bán thực phẩm chức năng không bảo đảm chất lượng một cách “hợp pháp”? Trước thực trạng trên, đề nghị ngành y tế tỉnh Vĩnh Phúc cần tăng cường các biện pháp quản lý, đẩy mạnh tuyên truyền để nâng cao nhận thức của người dân, khi có bệnh nên đến các cơ sở y tế để được thăm khám, chữa bệnh, thận trọng với những hoạt động núp bóng khám, chữa bệnh miễn phí để bán thuốc, thực phẩm chức năng với giá cắt cổ như trên.

Bài và ảnh: NGUYỄN HỒNG SÁNG