QĐND - Năm 2014, Báo Quân đội nhân dân đã tiếp nhận hàng nghìn đơn, thư và lượt công dân, từ đơn, thư cảm ơn, góp ý, phản ảnh đến kiến nghị, khiếu nại, tố cáo… Qua đơn, thư và giải quyết đơn, thư cho thấy, nhiều tâm tư, bức xúc của bạn đọc đã được quan tâm, "hóa giải", từ đó nhân thêm niềm tin vào tính chiến đấu với những tiêu cực, sai trái của các nhà báo quân đội.

Nhờ đơn, thư bạn đọc, nhiều hoàn cảnh khó khăn, nhiều mảnh đời bất hạnh được Báo Quân đội nhân dân biết đến, từ đó đã thực hiện hoạt động tình nghĩa kịp thời như: Tặng quà giá trị tổng cộng hàng tỷ đồng, xây hơn 10 ngôi nhà tình nghĩa, hỗ trợ mổ tim cho gần 10 cháu bị khuyết tật tim bẩm sinh. Cùng với hoạt động tình nghĩa dọc đường đua xe, chương trình giao lưu nghệ thuật của báo và những tin, bài nóng hổi, phản ánh sự quên mình trong trong thiên tai, bão lũ, hỏa hoạn của bộ đội để bảo vệ tính mạng, tài sản của Nhà nước và nhân dân, đã có rất nhiều thư khen, cảm ơn gửi về. Đây thực sự là nguồn động viên, khích lệ lớn đối với những người làm Báo Quân đội nhân dân.

Đối với hàng trăm đơn, thư về vấn đề chế độ, chính sách, nội dung phần lớn đề nghị, khiếu nại, tố cáo liên quan đến người có công (thương binh, liệt sĩ, lão thành cách mạng, người nhiễm chất độc hóa học...) và quyền lợi của thân nhân về nhà, đất, trợ cấp; đến phụ cấp độc hại, đặc thù, thu hút của quân nhân tại ngũ; chế độ trợ cấp một lần, hằng tháng với quân nhân đã phục viên, xuất ngũ, thôi việc… Nhiều đơn tố cáo có căn cứ, bằng chứng xác đáng nhưng cũng không ít chỉ mới “nghe qua”, đã đề nghị báo chí điều tra, làm rõ. Một số chính sách có từ lâu nhưng vẫn có đơn thắc mắc vì thông tin chưa đến được với người dân. Nhiều hồ sơ chế độ của công dân làm đã hai năm nhưng không có hồi âm vì bị… “bỏ quên”. Có trường hợp như ông Nguyễn Thanh Lung (khu 4, phường Hùng Thắng, TP Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh), đơn vị đã gửi hồ sơ gốc về Bộ CHQS tỉnh nhưng do tỉnh đã tách, tra lục tại hai tỉnh mới đều… không thấy.

Đơn có số lượng lớn thứ hai là về nhà, đất, chủ yếu liên quan đến vấn đề bồi thường tái định cư, đòi lại đất cũ và tranh chấp đất đai. Nan giải nhất là những khiếu nại, tố cáo ở địa phương có khu đô thị, khu công nghiệp. Những thắc mắc như: “Tại sao bồi thường cho dân quá thấp mà nhà đầu tư lại bán giá quá cao?”; “Sao không được góp ý trong việc lập phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư?”; “Sao các nhà quy hoạch cứ phóng tay thu hồi rồi để đất hoang hóa mà không trả lại cho dân sản xuất?”. Cũng có những khiếu nại “bền bỉ” về tranh chấp lối đi, thừa kế giữa hàng xóm, anh em ruột. Đất một thời có thể cho mượn, cho không (không văn tự), nhưng khi “đất hóa vàng” thì “tình người hóa bạc”.

Đại diện các hộ dân xã Cẩm Điền (Cẩm Giàng, Hải Dương) trình bày, làm rõ nội dung đơn, thư với cán bộ Báo Quân đội nhân dân.

Qua những đơn thư như vậy có thể thấy rằng, việc giải quyết hài hòa lợi ích của người dân và doanh nghiệp; việc phổ biến quy hoạch, dự án, phương án đền bù, định cư ở nhiều địa phương chưa được chú trọng. Có khi, việc giải quyết mới nặng về các biện pháp cưỡng chế mà thiếu giải thích, thuyết phục, hoặc hình sự hóa vấn đề mà chưa chú trọng hoạt động hòa giải, phát huy hiệu quả công tác vận động của các dòng họ, đoàn thể, tổ chức quần chúng. Vào các dịp họp Quốc hội, đại hội Đảng, cũng có những biểu hiện lợi dụng dân chủ; lôi kéo khiếu kiện đông người; đơn, thư nặc danh, mạo danh, xuyên tạc, nói xấu lãnh đạo.

Từ ý kiến của bạn đọc đã có gần 900 tin tức được phản ánh qua chuyên mục “Thông tin từ đường dây nóng”; gần 1.100 ý kiến, kiến nghị của bạn đọc được phản ánh qua chuyên mục “Thư về tòa soạn”. Nhiều bài điều tra theo dấu đơn, thư đã được phản ánh trên mặt báo có hiệu ứng tốt, được cơ quan chức năng tiếp thu, xử lý, như: Vụ việc sai phạm ở Cục Sở hữu trí tuệ Việt Nam (Bộ Khoa học và Công nghệ); các vụ việc liên quan tới quản lý giáo dục và đào tạo, kinh doanh đa cấp, kinh doanh xăng, dầu, dịch y tế; vụ việc đền bù thu hồi đất gây thắc mắc, khiếu kiện kéo dài tại Cẩm Giàng (Hải Dương); vụ việc tại khu đô thị thu nhập thấp Kiến Hưng (Hà Đông, Hà Nội); khu du lịch sinh thái-văn hóa Bản Đôn (Đắc Lắc)...,Nhiều vụ việc báo nêu đã được chính quyền, cơ quan chức năng tiếp thu, sửa sai, bồi thường thiệt hại cho dân…

Hàng trăm đơn, thư đã được tòa soạn làm công văn chuyển đến các cơ quan chức năng đề nghị xem xét, kết luận, giải quyết; đồng thời được đăng tóm tắt trong chuyên mục “Nhắn tin”. Có rất nhiều trả lời của cơ quan, đơn vị được đăng trong chuyên mục “Hồi âm”. Bên cạnh những hồi âm chưa đúng thể thức văn bản (công văn không số, người ký trả lời chưa đủ thẩm quyền quy định) thì có nhiều hồi âm còn thành lập hội đồng, đoàn công tác phối hợp với địa phương, ban, ngành thanh tra sự việc, có biên bản làm việc, kết luận báo cáo; nhiều xác nhận của nhân chứng còn có chứng nhận của chính quyền địa phương thể hiện sự nghiêm túc trong việc chấp hành các quy định của pháp luật. Tuy nhiên, còn khá nhiều công văn (kèm đơn của công dân) gửi đi chưa được cơ quan chức năng trả lời, hoặc chỉ hồi âm “đang xem xét”, nhưng phải đến gần ba năm mà không có kết quả và báo đã phải nhắc trên mục “Chưa thấy hồi âm”. Dù được nhắc nhở, không ít cơ quan có thẩm quyền vẫn không trả lời theo quy định của pháp luật.

Qua hồi âm của các cơ quan, đơn vị, chúng tôi thấy nhiều đơn, thư là mạo danh, nặc danh. Có những nội dung tố cáo lãnh đạo, chỉ huy nhưng cũng có những nội dung chỉ hỏi những vấn đề như phụ cấp, quân hàm, độc hại mà người viết đơn cũng phải mạo danh, giấu tên hoặc gửi bằng thư điện tử. Do thông tin về người hỏi không chính xác, nêu việc xác minh, điều tra gặp khó khăn…

Từ những vấn đề nêu trên, mong rằng trong thời gian tới, mỗi công dân và cơ quan có thẩm quyền giải quyết đơn, thư cần hiểu và thực hiện tốt hơn quyền, nghĩa vụ, trách nhiệm của mình để cùng Báo Quân đội nhân dân giải quyết tốt các vấn đề khúc mắc trong nhân dân.

Bài và ảnh: KIM DUNG