Bài 1: Chợ tiền tỷ chưa thể đưa vào hoạt động

Thực hiện lộ trình xây dựng nông thôn mới, nhiều địa phương đã triển khai xây dựng mới nhiều chợ khang trang với kinh phí có nơi lên tới cả chục tỷ đồng. Nhưng rất nhiều chợ không có các tiểu thương vào buôn bán.

Chợ Nghĩa Hiệp (xã Nghĩa Hiệp, huyện Yên Mỹ, tỉnh Hưng Yên) được quy hoạch xây dựng chợ dân sinh kết hợp trung tâm dịch vụ thương mại trên diện tích gần 1ha; tổng số vốn dự kiến lên đến 20 tỷ đồng, trong đó có 2 dãy lán chợ mái che với số vốn đã giải ngân hơn 2 tỷ đồng. Thế nhưng đã gần 6 năm trôi qua, khu chợ này vẫn vắng như “chùa Bà Đanh”, không có người bán cũng chẳng có người mua, cỏ dại mọc um tùm. Do bị bỏ hoang lâu ngày nên nhiều hạng mục công trình hư hỏng, các thanh sắt hoen gỉ, nền chợ bị xới tung. Một số người dân tận dụng khu đất trống để tập kết nguyên vật liệu xây dựng hoặc để ô tô.

Chợ Đức Phổ (huyện Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi) được đầu tư hơn 55 tỷ đồng xây dựng theo đúng chuẩn chợ hạng I, đã hoàn thành từ tháng 3-2015, nhưng đến nay vẫn chưa thể đưa vào hoạt động. 

Chợ Già tại xã Hoằng Kim (huyện Hoằng Hóa, tỉnh Thanh Hóa) được đầu tư xây dựng với số tiền 14 tỷ đồng. Chợ được xây dựng đúng các tiêu chí về diện tích sân vườn, cây xanh, nhà kho, khu để xe, nhà vệ sinh, nơi thu gom xử lý rác thải... Đây là một chợ hiện đại và đã đưa vào sử dụng từ tháng 10-2012, nhưng chỉ hoạt động được một thời gian rồi bỏ hoang.

Cũng trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa, chợ Voi ở xã Quảng Thịnh (TP Thanh Hóa) được khởi công xây dựng từ năm 2008 trên diện tích gần 10.000m2 cận kề Quốc lộ 45, tổng kinh phí gần 6 tỷ đồng. Năm 2011, chợ hoàn thành và đi vào hoạt động, nhưng chỉ họp thất thường, không phát huy được hiệu quả...

Cùng chung số phận là khu thương mại chợ Rộ (xã Võ Liệt, huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An) được UBND tỉnh phê duyệt quy hoạch xây dựng với nguồn vốn lên tới 21,9 tỷ đồng. Sau khi hoàn thành (tháng 5-2010), mặc dù chính quyền địa phương có nhiều chính sách nhằm khuyến khích, động viên, nhưng không một tiểu thương nào đăng ký thuê ki-ốt để kinh doanh ở khu chợ mới này. Hàng trăm tiểu thương vẫn kiên quyết bám trụ lại chợ Rộ cũ (cách đó 1km). Chợ Phong Toàn (ở phường Hà Huy Tập, TP Vinh, tỉnh Nghệ An) cũng lâm vào trình trạng tương tự. Với tổng vốn xây dựng lên tới 18 tỷ đồng, hoàn thành hơn 3 năm nay và chính quyền địa phương đã quyết định miễn thuế 100%, nhưng vẫn không có người kinh doanh.

Huyện Bố Trạch (tỉnh Quảng Bình) mặc dù là một huyện nghèo của tỉnh, nhưng lại đứng đầu về việc xây chợ rồi lại bỏ hoang! Theo số liệu thống kê, trong vòng 4 năm (từ 2006 đến 2010), địa phương này đã bỏ ra 150 tỷ đồng để xây hệ thống chợ. Toàn huyện có 30 xã, thị trấn, nhưng lại cơ cấu hơn 30 chợ, có xã xây 2 đến 3 chợ...

Tỉnh Quảng Ngãi là một trong những địa phương đi đầu trong phong trào xã hội hóa trong xây dựng chợ. Thế nhưng, ngay cả những chợ không phải vốn ngân sách, xây dựng xong cũng không khai thác được. Ví dụ, chợ Đức Phổ (mới) thuộc huyện Đức Phổ, được Công ty CP đầu tư Hà - Mỹ Á đầu tư hơn 55 tỷ đồng xây dựng theo đúng chuẩn chợ hạng I, đã hoàn thành từ tháng 3-2015, song đến nay vẫn chưa hoạt động. Chợ Vạn Tường (ở xã Bình Hải, huyện Bình Sơn) do Công ty Hùng Thịnh đầu tư hơn 5 tỷ đồng, quy mô đáp ứng nhu cầu buôn bán của 200 tiểu thương, vậy mà từ khi hoàn thành (tháng 6-2010) đến nay chưa một ngày hoạt động. Một trong những nguyên nhân là do chính quyền xã Bình Hải không tổ chức đóng cửa chợ tạm (cũ) để di dời tiểu thương vào chợ Vạn Tường. Đã vậy, tháng 12-2012, UBND xã Bình Hải lại nhận vốn hỗ trợ xây chợ (7 tỷ đồng) để xây mới chợ Bình Hải. Đây cũng là chợ thứ ba hiện hữu tại xã này. Việc xây thêm chợ Bình Hải với tiền đầu tư được "cho không" đã gần như “triệt tiêu” cơ hội đưa chợ Vạn Tường đi vào hoạt động.          

(còn nữa)

NHÓM PHÓNG VIÊN và CTV PHÒNG BẠN ĐỌC-CTV