Nhiều bất cập trong hoạt động giao thông đường thủy

Những con số đáng báo động

Năm 2016, trên cả nước xảy ra 114 vụ TNGT đường thủy nội địa (tăng 18 vụ so với năm 2015), làm chết 72 người, bị thương 16 người; chìm và hư hỏng 98 phương tiện thủy; thiệt hại về tài sản hơn 300 tỷ đồng. Chỉ tính riêng 3 vụ: Sà lan đâm sập cầu Ghềnh (Đồng Nai), chìm tàu du lịch trên sông Hàn (Đà Nẵng) và sà lan đâm đổ cầu Rạch Đỉa (TP Hồ Chí Minh), hậu quả để lại về kinh tế đã lên đến hàng trăm tỷ đồng, làm 3 nạn nhân tử vong… Thực tế cho thấy, số người chết vì TNGT đường thủy nội địa chiếm tỷ lệ cao trong tổng số các vụ tai nạn (0,63 người/vụ tai nạn) chủ yếu là do số vụ tai nạn có liên quan đến phương tiện chở khách, phương tiện dân sinh: 28/114 vụ, chiếm 24,5%, số người chết 38/72 người, chiếm 53%. Loại phương tiện này thường chở những người thân trong cùng gia đình, làng, xã, trường học, cơ quan, tập thể v.v. nên tuy số vụ tai nạn xảy ra có tỷ lệ không cao, nhưng khi đã xảy ra thường có hậu quả thảm khốc, thiệt hại lớn về con người, gây hệ lụy lớn.

Nguyên nhân xảy ra TNGT đường thủy nội địa liên quan đến công trình vượt sông, ngoài nguyên nhân trực tiếp từ người điều khiển phương tiện còn có rất nhiều yếu tố tác động là nguy cơ thường trực tiềm ẩn xảy ra tai nạn. Cụ thể như: Phân cấp tuyến sông đường thủy nội địa, nhất là các tỉnh Nam Bộ còn chưa hợp lý; tổ chức, bố trí, điều tiết giao thông thủy chưa hợp lý; hệ thống cảnh báo, chiếu sáng chưa phù hợp... Bên cạnh đó là phương tiện vận tải hành khách ngang sông, dân sinh chở người thường là phương tiện loại nhỏ, máy công suất thấp, nhiều phương tiện chèo tay thường chở quá tải, chất lượng phương tiện không bảo đảm, cũ nát, nên khi hoạt động dễ bị lật, tự chìm đắm khi mất trọng tâm, khi có sóng to, gió lớn. Tình trạng phương tiện không đăng ký, đăng kiểm, hoán cải bừa bãi, thiếu quy chuẩn còn khá phổ biến ở khắp các địa phương. Đó cũng là những nguyên nhân có tính căn bản dẫn đến TNGT đường thủy...

Đồng bộ các giải pháp để giảm tai nạn

Phó thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình, Chủ tịch Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia vừa có văn bản yêu cầu Bộ Giao thông vận tải (GTVT) chỉ đạo Cục Đường thủy nội địa và các Sở GTVT địa phương kiểm tra việc thực hiện quy định pháp luật về kinh doanh và điều kiện kinh doanh vận tải thủy nội địa, chú trọng các quy định về an toàn phương tiện, bằng lái, chứng chỉ chuyên môn, trang thiết bị cứu hộ, sử dụng áo phao theo đúng quy định. Cần tăng cường công tác quản lý nhà nước với hoạt động vận tải thủy nội địa trên phạm vi cả nước, chú trọng hoạt động vận tải hành khách du lịch và các dịch vụ khác trên đường thủy, quản lý và kiểm tra an toàn trước khi xuất bến, kiên quyết xử phạt nghiêm các trường hợp vi phạm. Tăng cường tuyên truyền, phổ biến pháp luật giao thông đường thủy và xây dựng văn hóa giao thông. Rà soát và sửa đổi kịp thời các văn bản quy định pháp luật có liên quan đến kinh doanh và điều kiện kinh doanh vận tải thủy, tập trung vào lĩnh vực vận tải hành khách du lịch thủy nội địa. Tổ chức thanh tra, kiểm tra hoạt động vận tải thủy nội địa tại một số địa phương tiềm ẩn nguy cơ cao về TNGT thủy nội địa. Bộ Công an chỉ đạo lực lượng cảnh sát đường thủy bổ sung nhân lực trang thiết bị phục vụ cho việc tăng cường hoạt động tuần tra kiểm soát, nâng cao hiệu quả công tác xử lý vi phạm trong giao thông thủy nội địa...

Trao đổi với chúng tôi, Thượng tá Nguyễn Quang Nhật, Trưởng phòng Tuyên truyền, Cục Cảnh sát giao thông, Bộ Công an cho biết: Từ thực tế đáng lo ngại hiện nay, giải pháp bảo đảm an toàn giao thông đường thủy nội địa cũng như sự phối hợp giữa các ngành có liên quan là rất quan trọng. Các lực lượng chức năng phải làm tốt công tác tham mưu cho Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia, Chính phủ, các bộ chuyên ngành để kiện toàn các văn bản, chỉ đạo tạo khung pháp lý để đưa hoạt động giao thông đường thủy nội địa được thông suốt, bảo đảm an toàn, trong đó lực lượng Cảnh sát đường thủy phát huy vai trò nòng cốt tăng cường bằng các chương trình kế hoạch và các đợt cao điểm để kiểm tra và tập trung vào các nhóm đối tượng có nguy cơ cao dẫn đến TNGT đường thủy như các loại phương tiện chở người: Đò ngang, đò dọc, các phương tiện du lịch, các nhà hàng nổi trên đường thủy, hoạt động vui chơi giải trí trên đường thủy. Tăng cường tuyên truyền, vận động người tham gia giao thông đường thủy phải nâng cao ý thức chấp hành pháp luật, có ý thức văn hóa khi tham gia giao thông. Làm tốt và đồng bộ các giải pháp đó thì hoạt động giao thông đường thủy sẽ có những biến chuyển tích cực, TNGT đường thủy sẽ được kiềm chế.

 Bài và ảnh: PHAN ANH