Chỉ nằm cách thành phố Sơn La gần 5 km nhưng hiện nay hầu hết người dân ở xã Hua La đều không có nguồn nước sạch để dùng. Hiện nguồn nước duy nhất của người dân nơi đây là lấy nước từ các “ mó nước ” ở trên núi xuống hoặc sử dụng nước giếng. Tuy nhiên, 2 nguồn nước này đang ngày càng trở nên khan hiếm và ô nhiễm nghiêm trọng, làm ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của người dân.

 Nước “mó” khan hiếm, nước “giếng” ô nhiễm

Theo phản ánh của người dân xã Hua La, mặc dù chưa đến mùa khô nhưng hiện nay 2 nguồn nước phục vụ cho sinh hoạt là các mó nước ở trên núi và giếng nước đã dần cạn kiệt, người dân phải sử dụng nguồn nước hết sức tiết kiệm. Điều đáng nói là các nguồn nước này lại ngày càng bị ô nhiễm nghiêm trọng. Xã Hua La có 15 bản thì mới chỉ có 3 bản được dùng nước sinh hoạt hợp vệ sinh, còn lại các bản khác, thậm chí cả khu trung tâm xã, trạm y tế xã, các trường học đều phải sử dụng nguồn nước không hợp vệ sinh, gây ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân.

Cô Phạm Thị Thắng, giáo viên trường mầm non Hua La cho biết, trước đây nguồn nước duy nhất mà giáo viên và học sinh trong nhà trường sử dụng là nước giếng, tuy nhiên khoảng tháng 10/2013 khi múc nước lên thì xuất hiện một mùi tanh, hôi rất khó chịu. Nhà trường liền lấy mẫu nước gửi Trung tâm y tế để xét nghiệm, kết quả là nguồn nước này đã bị ô nhiễm nghiêm trọng, không thể sử dụng được. Ngay sau đó, nhà trường đã dừng ngay việc sử dụng nước giếng, chuyển sang mua nước từ trên mó xuống để sử dụng. “ Dùng nước mó tôi cũng không thấy yên tâm lắm, mình thì không sao nhưng còn các cháu học sinh nhỡ chẳng may bị bệnh gì lại khổ cả nhà trường, khổ cả cha mẹ, nhưng vì chưa có nước máy với lại nhiều nhà dân cũng sử dụng nên nhà trường cũng đành phải dùng vậy” - cô Thắng lo lắng.

Ảnh minh họa: TTXVN

Do nước giếng ngày càng bị ô nhiễm bởi các loại rác thải từ suối ngấm vào nên nhiều người đã không sử dụng nước giếng để sinh hoạt. Tuy nhiên tại bản Pọng, 100% người dân vẫn phải dùng nước giếng cho sinh hoạt hàng ngày do ở đây không có mó nước. Ông Cà Văn Quân, Bí thư Chi bộ bản cho biết: Cả bản có khoảng 20 cái giếng, mỗi giếng có từ 18-20 hộ dân dùng chung, do nguồn nước hạn chế nên người dân phải thay nhau bơm nước để dùng, cứ cách khoảng từ 2-3 ngày thì người dân mới được bơm nước một lần, vào mùa này mỗi lần bơm được khoảng 1m3 nước, nhưng đến mùa khô thì chỉ được khoảng nửa khối. Những năm gần đây, nguồn nước ở các giếng ngày càng bị ô nhiễm nghiêm trọng, nhưng chúng tôi vẫn phải sử dụng vì chẳng còn cách nào khác.

Anh Hà Sơn Tình, một người dân trong bản cho hay: Nguồn nước của chúng tôi ở đây vừa không hợp vệ sinh vừa hạn chế, các giếng vào mùa khô thì không có nước để dùng, còn vào mùa mưa thì nước đục ngầu, sau khi bơm phải để mấy ngày mới có thể sử dụng được. Chúng tôi đang dự định chung nhau đường ống để dẫn nước mó từ các bản khác về dùng nhưng nước mó cũng ngày càng khan hiếm nếu đông người sử dụng quá thì cũng không có nước để dùng. Bây giờ chúng tôi chỉ mong Nhà nước sớm có phương án đầu tư đưa nguồn nước sạch về bản cho người dân sử dụng, dùng nước bẩn như thế này chúng tôi cũng lo lắm.

 Từng ngày trông chờ nguồn nước sạch

Theo quan sát của chúng tôi, đa số các giếng nước ở đây đều không có nắp đậy, vì thế hàng ngày một lượng lớn cát bụi, các loại lá cây, xác chết động vật… rơi xuống giếng cũng là một nguyên nhân dẫn đến tình trạng giếng nước bị ô nhiễm nặng. Mặc dù nước giếng rất bẩn nhưng hầu hết các hộ dân ở đây đều dùng nước giếng trực tiếp cho sinh hoạt hàng ngày như ăn, uống, tắm giặt… mà không qua bất kỳ một hệ thống xử lý nào. Một số gia đình có điều kiện kinh tế thì đi mua bình nước lọc về dùng, tuy vậy họ cũng chỉ dám nấu nước uống, lấy nước để nấu cơm, nấu canh… chứ không dám dùng một cách tùy tiện.

Anh Lò Văn Luân, một người dân ở bản Pọng than thở: Chưa đến mùa khô mà mực nước ở các giếng đã cạn như này rồi, vào mùa khô thì còn không có nước để mà dùng nữa. Chúng tôi chỉ mong sao, các cấp chính quyền sớm đầu tư đưa nước sạch về bản chứ cứ đi mua nước quanh năm như này thì rất tốn kém.

Để có nước giếng dùng, nhiều hộ dân đã nghĩ ra cách đào ao gần với giếng để nước có thể ngấm vào nhưng đây cũng là biện pháp tạm thời bởi vào mùa khô, ao cạn nước thì giếng cũng cạn theo. Vì vậy, để có nước sử dụng cho sinh hoạt hàng ngày, người dân đã phải dậy từ sớm để ra đoạn suối sâu nhất của bản gánh nước về. Anh Cà Văn Tạc, một người dân trong bản tâm sự: Ngày xưa nước suối ở đây trong vắt, đứng trên bờ có thể nhìn thấy rõ các hòn đá ở đáy suối nhưng bây giờ suối đã bị ô nhiễm nặng, sáng sớm thì nước còn trong, còn đến hơn 8h nước đã đục ngầu, việc tắm, giặt của người dân trong bản đều chỉ dựa vào đoạn suối này, vậy mà suối ngày càng bị ô nhiễm, không biết thời gian tới chúng tôi sẽ xoay xở ra sao nữa.

Theo ông Lèo Văn San, Bí thư Đảng ủy xã, nguồn nước giếng ngày càng bị ô nhiễm nặng một phần do việc xả rác bừa bãi của người dân ra suối, rồi những chất thải sinh hoạt trong chăn nuôi, đặc biệt là ở trên đầu nguồn nhiều hộ dân kinh doanh dịch vụ tắm nước nóng đã xả thẳng ra dòng suối mà không qua sử lý. Xã đã nhiều lần tuyên truyền, nhắc nhở về vấn đề này, song tình trạng người xả rác bừa bãi vẫn chưa được cải thiện.

Ông Lò Văn Đôi, Chủ tịch UBND xã Hua La cho biết: Mặc dù biết vấn đề nước sạch đối với người dân trong xã trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết, tuy nhiên việc xây dựng một công trình nước sạch nằm ngoài khả năng của chính quyền xã. Chúng tôi đã nhiều lần kiến nghị lên cấp trên đề nghị được hỗ trợ xây dựng công trình nước sạch nhằm giúp bà con có nước sạch để phục vụ những nhu cầu thiết yếu trong cuộc sống, bảo đảm sức khỏe và phát triển kinh tế nhưng đến nay vẫn chưa có hồi âm gì.

TTXVN