QĐND - 1. Tháng 5-2012, Đội K73 có mặt tại khu vực ấp Kó Rứ Sây, xã Tua S’đây, huyện Chanh T’ria, tỉnh S’vây Riêng (hay còn gọi vùng bưng Ba Thu) của Cam-pu-chia. Lần này, các anh cùng đoàn thân nhân liệt sĩ, cựu chiến binh đi tìm mộ ba liệt sĩ hy sinh vào ngày 2-5-1970 trong trận càn Đông Dương. Trong trận càn này, hai cựu chiến binh Đặng Văn Trấn và Nguyễn Văn Đức đã trực tiếp chôn ba liệt sĩ ở đây.

Đội K73 tìm thấy hài cốt liệt sĩ Việt Nam tại ngã ba Tâm Tình, ấp Kos Cà Sa, Cam-pu-chia. Ảnh do Đội K73 cung cấp

Thượng úy Nguyễn Tấn Trung.Ảnh: Quỳnh Phạm

 

Ngày hòa bình, hai cựu chiến binh Đặng Văn Trấn và Nguyễn Văn Đức đã dành nhiều công tìm kiếm đồng đội nhưng không thành, do trước chôn cất trong điều kiện chiến tranh, đến nay địa hình có nhiều thay đổi. Mặc dù rất cố gắng nhưng họ không thể xác định được khu vực đã để đồng đội nằm xuống giờ là nơi nào.

Không nề hà gian nan, Đội K73-Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh Long An đã tổ chức lực lượng khảo sát, thu thập thông tin, tập trung tìm kiếm. Qua hỏi thăm nhân dân địa phương, lực lượng đã tìm gặp được một người Việt kiều, tên thường gọi là Chín Chớ. Trước năm 1975, ông Chín Chớ đã từng sinh sống ở huyện Chanh T’ria.

Tổng hợp, phân tích các nguồn tin cùng những điều có được từ ông Chín Chớ, khu vực chôn cất ba liệt sĩ đã được xác định. Tuy nhiên, dù lực lượng miệt mài đào tìm, qua mấy ngày vẫn không có kết quả. Cả đội phải quyết định ngồi lại, xem xét toàn diện và cùng động viên nhau chân cứng đá mềm như bao lần đã bên nhau trong hành trình đi tìm đồng đội.

Cuối cùng, với tinh thần trách nhiệm, sự quyết tâm cao cùng với các cựu chiến binh, thân nhân gia đình liệt sĩ, lực lượng tìm kiếm đã phát hiện được hài cốt liệt sĩ.

Anh em muốn reo lên bởi quá vui mừng, sau rất nhiều vất vả, cực nhọc, kiếm tìm ở địa hình tiềm ẩn nhiều nguy cơ như bom, mìn còn sót lại sau chiến tranh và điều kiện thời tiết khắc nghiệt. Tuy nhiên, nhìn sang, thấy gia đình liệt sĩ, các cựu chiến binh nghẹn ngào với những giọt nước mắt... Những giọt nước mắt nối nhau vì quá xót xa, quá mong chờ, giờ đã tìm được hài cốt người thân, đồng đội qua bao năm xa cách... cũng khiến cho lực lượng tìm kiếm như tan hết mệt mỏi cực nhọc ấy.

Trong số các hài cốt liệt sĩ được tìm thấy chiều ấy, có hai liệt sĩ rõ tên, quê quán cụ thể, là liệt sĩ Trương Văn Dợn (ở Đức Hòa - Long An) và liệt sĩ Đặng Văn Lực (ở Đức Huệ - Long An). Nay, hài cốt hai liệt sĩ đã được gia đình đưa về địa phương an táng. Riêng liệt sĩ còn lại, hai cựu chiến binh cũng chỉ biết tên là Chỉ, người miền Bắc.

Theo Đại tá Nguyễn Văn Hoàng, Đội trưởng Đội K73, từ ngày 8-6-2001 đến nay, Đội K73 đã tìm kiếm, cất bốc được 1.985 hài cốt liệt sĩ. Ngoài 157 liệt sĩ có tên, địa chỉ cụ thể, đã được đưa về quê nhà, còn các liệt sĩ khác hiện đang an nghỉ tại Nghĩa trang Vĩnh Hưng, tỉnh Long An.

2. Trong những ngày cuối tháng 8-2013, một người của Đội K73 đã được tuyên dương trong Hội nghị điển hình tiên tiến toàn quân học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, tại Hà Nội. Đó là Nguyễn Tấn Trung, Phân đội trưởng Phân đội 1, thuộc Đội K73 - Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh Long An.

Nguyễn Tấn Trung sinh năm 1982, nhập ngũ ở tuổi 20 và trở thành đảng viên chính thức đúng vào ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam ba năm sau đó. Từ năm 2011 đến đầu năm 2013, Nguyễn Tấn Trung cùng đơn vị đã tổ chức quy tập được 87 bộ hài cốt liệt sĩ. Trung từng được Ủy ban nhân dân tỉnh Long An tặng Bằng khen trong dịp tổng kết 10 năm (2001-2011) và giai đoạn mùa khô 2011-2012, 2012-2013, về công tác quy tập hài cốt liệt sĩ ở Cam-pu-chia. Trung cũng là điển hình tiên tiến học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh của Quân khu 7 và toàn quân năm 2013.          

Qua những chuyến đi tìm đồng đội, qua những lần tìm kiếm thấy mộ, Nguyễn Tấn Trung cũng như các cán bộ, chiến sĩ Đội K73 thấu hiểu rằng, để hoàn thành tốt nhiệm vụ, cần phải thực sự có tâm cùng sự kiên trì nhẫn nại và tinh thần quyết tâm cao độ. Đã lập gia đình và có một cậu con trai nhỏ 3 tuổi nhưng Trung luôn xác định tinh thần, khi nào có lệnh là lên đường, sẵn sàng bắt đầu một chuyến đi tìm đồng đội mới, có thể vắng nhà đến gần nửa năm.

Với Trung, lần tìm thấy hài cốt liệt sĩ Chỉ và Trương Văn Dợn, Đặng Văn Lực đã để lại rất nhiều ấn tượng và cảm xúc. Đấy cũng là kỷ niệm sâu sắc nhất của Trung trong suốt 8 năm gắn bó với công việc thiêng liêng: Khảo sát, tìm kiếm, cất bốc hồi hương hài cốt liệt sĩ Quân tình nguyện Việt Nam hy sinh khi làm nhiệm vụ quốc tế trên đất nước Cam-pu-chia.

Trường hợp liệt sĩ Chỉ khiến Trung nhớ lại lần đơn vị tổ chức lực lượng cất bốc ở ấp B’ro Sòm Lẹ, phường Ba-ty, thành phố Ba-vet. Qua nhiều ngày cất bốc hết sức cẩn thận anh em mới phát hiện được một hài cốt liệt sĩ. Nhưng tiếc thay, không có một dòng địa chỉ, không một thông tin quê quán nào được lưu lại. Chỉ có hai chữ Quang Hợp được ghi trên dây thắt lưng của người liệt sĩ…

Trung và đồng đội đã nói với nhau: Tiếc lắm, nếu chú Hợp ghi thêm địa chỉ nữa thì bây giờ gia đình của chú đã đón được chú về quê rồi. Chúng em biết, nơi quê nhà, người thân của các liệt sĩ đang rất mong chờ. Bởi vậy, chúng em sẽ tiếp tục cố gắng.

QUỲNH LINH