Bà Nguyễn Thị Tuyết, 87 tuổi, ở tại số 1A, nhà 39, phố Đặng Thái Thân, quận Hoàn Kiếm (Hà Nội), nguyên là Phó thư ký Công đoàn Liên cơ Thành ủy Hà Nội. Lấy chồng năm 17 tuổi, bà sinh được 5 người con thì 4 con là bộ đội. Chồng bà là ông Ngô Phương Chì, nguyên cán bộ Tổng cục Công nghiệp quốc phòng. Con trai cả là Ngô Phượng Châu sinh năm 1942, chiến sĩ Đội bay cảm tử đoàn 919 (Quân chủng Phòng không - Không quân), hy sinh tại mặt trận Trị Thiên-Huế. Con gái bà là Ngô Thị Thuận, sinh năm 1945, nguyên Trung tá, cán bộ Viện Đo lường Quân đội và Ngô Thị Thanh Tâm sinh năm 1947, nguyên Thượng tá, cán bộ Tổng cục Công nghiệp quốc phòng. Con trai út bà là Ngô Chí Chi, sinh năm 1957, bộ đội tham gia chiến đấu ở chiến trường miền Nam.

Ở tuổi bát tuần, mẹ liệt sĩ Nguyễn Thị Tuyết vẫn tích cực tham gia hoạt động xã hội ở tổ dân phố

Liệt sĩ Ngô Phượng Châu tham gia Đội bay cảm tử, Đoàn bay 919 vào năm 1968. Trong vòng 5 ngày, 4 tổ bay gồm 32 chiến sĩ tham gia làm nhiệm vụ chiến đấu, chở hàng tiếp tế cho mặt trận đã không trở về. Bà Tuyết nghẹn ngào kể chuyện về anh Châu: "Ngày bé, Châu được theo học lớp thiếu sinh quân ở Quế Lâm, Trung Quốc. Lớn lên, đi bộ đội ở sân bay Gia Lâm, nên Châu hay được về thăm nhà. Hồi đó, tôi đang theo học lớp 10 bổ túc văn hóa, Châu học giỏi, thường hay giảng bài giúp mẹ. Khi về nhà, Châu hay đòi tôi nấu xôi lạc và làm nem, để cả nhà được ăn tươi, kỳ thực là Châu rất thương các em, muốn cho các em được ăn ngon. Gia đình ngày đó có trồng cây chuối, buồng chuối nhiều quả to, Châu còn nhắc tôi là mẹ đừng bán, để chờ quả chín cây, Châu về hái xuống mang chia cho các gia đình và các em nhỏ sống trong khu tập thể. Châu cưới vợ là Trịnh Thơ, bạn học thời phổ thông cùng trường, hai người cũng không kịp có con vì chỉ sau khi cưới 10 ngày, Châu lên đường làm nhiệm vụ. Sau ngày 7-2-1968, gia đình không nhận được tin tức gì của Châu…".

Bà Tuyết hiểu, Châu là bộ đội Không quân, nếu có hy sinh thì hy vọng tìm được thi thể rất mỏng manh. Sau 6 tháng không nhận được tin tức của con, bà đã thúc giục chồng đến đơn vị Châu để hỏi thăm tình hình con mình. Bà Tuyết tiếp tục câu chuyện: "Hôm đó, tôi cùng chồng tôi đến đơn vị của Châu đóng tại Gia Lâm. Vào đến nhà khách đơn vị, linh cảm của người mẹ như đã được báo trước, tôi nhận thấy trong nhà khách tường được quét màu vôi trắng toát, làm tôi cảm thấy điều gì làm bồn chồn, đau nhói trong lòng. Đơn vị mời riêng chồng tôi gặp Ban chỉ huy, tôi không được vào. Sau đó, chồng tôi ra và báo cho tôi biết, Châu đang cùng đơn vị làm nhiệm vụ bí mật ở chiến trường, gia đình mình cứ yên tâm. Ông nói với tôi mà nét mặt ông vẫn nghiêm nghị và rắn rỏi, tôi rất tin ở chồng tôi. Về đến nhà sau đó một tuần, vào đúng nửa đêm, quá xúc động, ông không nén được phải nói thật với tôi. Chồng tôi vừa nói vừa khóc, còn tôi ngất đi không còn biết gì nữa…".

Thời gian trôi đi rồi cũng xoa dịu dần nỗi đau trong lòng người mẹ. Các con gái, con trai của mẹ tiếp tục nối tiếp anh nhập ngũ. Không chỉ nuôi các con trưởng thành, bà Tuyết còn được bà con tín nhiệm bầu làm tổ trưởng tổ dân phố liên tục 24 năm. Bà còn động viên chị Thơ, con dâu đi bước nữa, bà đã vun vén cho con dâu mình được hạnh phúc.

Liệt sĩ Ngô Phượng Châu (người đứng) trước ngày vào đội bay cảm tử

Tháng 7-2005, sau khi nhận được tin báo đã xác minh được địa điểm chiếc máy bay ta chở hàng cho mặt trận bị rơi ở A Lưới (Thừa Thiên-Huế) năm 1968, kiểm tra lại hồ sơ lưu, lần theo dấu vết và nhân chứng lịch sử, Đoàn công tác đặc biệt của Quân chủng và Đoàn bay 919 đã lên đường vào tìm kiếm một số hiện vật và đưa hài cốt các liệt sĩ tổ bay cảm tử, trở về an táng tại quê nhà. Đoàn đã đến địa điểm máy bay ta bị rơi ở xã Phú Vinh, A Lưới và khai quật. Hài cốt của 8 liệt sĩ trong tổ bay đã hóa thân vào đất mẹ, đoàn đành chia nhỏ 8 phần cho vào quách, rước các anh về…

Từ ngày đó đến nay, năm nào bà Tuyết và gia đình cũng đến viếng mộ anh Châu ở Nghĩa trang Liệt sĩ huyện Gia Lâm. Mỗi lần đi viếng, bà mua đủ 8 thứ để thắp hương cho 8 liệt sĩ, trong đó có anh Châu và đồng đội. Bà có một ước nguyện là ở nghĩa trang chôn cất 8 liệt sĩ tổ bay quyết tử, sẽ có đặt một tấm bia đá lớn, khắc đầy đủ họ tên 8 liệt sĩ và quê quán từng liệt sĩ…

Bài và ảnh: Thanh Hoa-Đại Hoàng