QĐND - Một bãi nghêu có nguồn lợi hàng chục tỷ đồng/năm tại xã Thừa Đức, huyện Bình Đại của tỉnh Bến Tre, đã bị tận diệt bởi hàng trăm nghìn lượt người đến khai thác trái phép, vô tội vạ. Điều đáng nói là bãi nghêu đã được UBND tỉnh Bến Tre giao cho Hợp tác xã (HTX) Thủy sản Đồng Tâm quản lý, khai thác…

Tận diệt nguồn lợi tự nhiên

Khoảng 100 tỷ đồng là con số thống kê thiệt hại ban đầu do tình trạng người dân đến khai thác trái phép ở bãi nghêu xã Thừa Đức (Bình Đại, Bến Tre). Nhìn bãi biển nát tan, ông Phạm Văn Long, Chủ tịch UBND xã Thừa Đức cho biết:

- Vụ việc được bắt đầu từ 19 giờ ngày 7-7, khi Ban quản lý HTX Thủy sản Đồng Tâm phát hiện và ngăn chặn khoảng 100 người đang tiến hành khai thác nghêu trái phép tại bãi do HTX quản lý. Nhưng các đối tượng này không những không ngừng lại mà còn ngang nhiên chống đối. Thấy họ khai thác nghêu, một lúc sau hàng trăm người dân đổ xô tới cùng tham gia “hôi nghêu”. Và đến sáng thì số lượng người lên đến hàng nghìn gồm dân ở địa bàn và xã lân cận đến băm nát bãi biển bắt nghêu. Tình hình kéo dài gần một tháng trời, với sự tham gia của hàng trăm nghìn lượt người dân trong và ngoài tỉnh. Nguy hiểm hơn, người dân khai thác tất cả các loại nghêu: Nghêu bố (mẹ), nghêu thịt, nghêu con (giống) bằng đủ mọi hình thức từ cào đến sử dụng máy bơm hút cát làm tận diệt nguồn nghêu thiên nhiên ưu đãi cho địa phương. Ngay sau khi người dân tự ý tiến hành khai thác trái phép, lực lượng chức năng của tỉnh, huyện, xã ra sức tuyên truyền vận động nhân dân và đã dùng nhiều biện pháp ngăn chặn không cho khai thác trái phép và cùng bảo vệ sân nghêu nhằm ổn định HTX, nhưng không đem lại hiệu quả.

Người dân khai thác nghêu trái phép.

Được biết, bãi nghêu được UBND tỉnh Bến Tre giao cho HTX Thủy sản Đồng Tâm quản lý, khai thác từ năm 2000 và có diện tích lên gần 600ha. Thế nhưng, nguồn lộc trời ban cho xã Thừa Đức nói riêng và cho ngành thủy sản tỉnh Bến Tre nói chung đã gần như bị xóa sổ (theo báo cáo của HTX Đồng Tâm đã cạn kiệt gần như 100%) trước sự khai thác tận diệt của con người.

Khắc phục từ con người

Theo đánh giá, nguyên nhân của sự việc trên là do sự bức xúc của những xã viên HTX. Họ cho biết, từ ngày 29-1-2013 đến nay, họ nhận được sự hỗ trợ từ HTX 200 nghìn đồng/nhân khẩu (tổng số lượng nhân khẩu là 8.897), trong khi theo báo cáo thanh tra, tổng doanh thu trong 3 năm (2011, 2012, 2013 đạt gần 89,3 tỷ đồng, riêng năm 2013 đạt gần 15,4 tỷ đồng). Tiền nhận không đủ ăn, sức bỏ ra nhiều, đã gây bức xúc và nghi ngờ trong xã viên về cách quản lý thiếu minh bạch. Hơn thế nữa, Ban quản lý HTX đưa danh sách nhân sự của HTX chuẩn bị cho đại hội, do ban quản lý tự ý đề xuất mà không thông qua cuộc họp xã viên nên đã không được người dân đồng ý. Đặc biệt, trong tiêu thụ nguồn lợi thủy sản này, từ năm 2011 đến 2013, Ban quản lý HTX đã không công khai đấu giá trước người dân mà tự ý liên hệ, rồi đặt giá với các thương lái… (việc này đã được xã viên HTX đâm đơn, khởi kiện). Cũng theo chính quyền địa phương, từ những bức xúc trên lại thêm các xã viên và nhân dân đã bị một số đối tượng xấu lợi dụng, kích động nên họ đã tổ chức khai thác nghêu trái phép dẫn đến hậu quả đáng tiếc như hiện nay.

Trao đổi với phóng viên về vấn đề trên, ông Võ Minh Triết, Trưởng ban Kiểm soát HTX chỉ nói: “Thời gian sau Tết, do nghêu bị nhiễm bệnh chết hàng loạt, chúng tôi không khai thác được nên không có nguồn thu dẫn đến việc không có nguồn chi, người dân hiểu nhầm rồi khởi kiện”. Khi được đề nghị gặp lãnh đạo HTX, ông Triết cho biết lãnh đạo bận họp với UBND xã (nhưng khi điện thoại về UBND xã, chúng tôi được biết không có cuộc họp nào được tổ chức vào thời gian này-PV) và từ chối sắp xếp cuộc họp.

Theo Đại tá Trần Văn Tuân, Chỉ huy trưởng Bộ đội Biên phòng tỉnh Bến Tre, để giải quyết tình trạng trên, UBND tỉnh Bến tre đã họp và chỉ đạo cho lực lượng Biên phòng và Công an tỉnh cùng phối hợp để lập lại trật tự ở bãi nghêu xã Thừa Đức, đồng thời tiếp tục tiến hành điều tra các đối tượng lợi dụng tình hình, kích động nhân dân đập phá trụ sở của chính quyền. Bên cạnh đó, Tỉnh ủy chỉ đạo cho UBND huyện Bình Đại, UBND xã Thừa Đức cần sớm có phương án kiện toàn lại nhân sự ở HTX Thủy sản Đồng Tâm, danh sách nhân sự phải do chính người dân đề cử, hoặc tự ứng cử. Cuộc họp về tình hình nhân sự trước đại hội phải công khai trước dân, khi nào dân nhất trí đồng thuận mới tiến hành đại hội. Đồng thời, tỉnh hỗ trợ nghêu giống để tiến hành khôi phục lại bãi nghêu ở xã Thừa Đức.

Thực hiện chỉ đạo của tỉnh, UBND huyện Bình Đại đã thành lập đoàn thanh tra việc quản lý thu, chi tài chính tại HTX Thủy sản Đồng Tâm, trên cơ sở những sai phạm đã được làm rõ, đoàn thanh tra đã có kiến nghị tổ chức Đại hội Đại biểu xã viên bất thường HTX Thủy sản Đồng Tâm họp kiểm điểm đối với Ban Quản trị, Ban Kiểm soát do để xảy ra những sai phạm và họp kiểm điểm trách nhiệm của từng cá nhân, bầu nhân sự nhiệm kỳ mới theo đúng quy định. 

Việc thay đổi và lựa chọn những người cán bộ có tâm huyết, trách nhiệm, cộng thêm sự hỗ trợ của các cấp, ngành, chính quyền và địa phương là một việc làm rất cần được triển khai, sớm thực hiện để xây dựng niềm tin và ý thức trách nhiệm của xã viên, góp phần đưa nguồn lợi thiên nhiên trở về, cũng như ổn định và nâng cao đời sống cho nhân dân xã Thừa Đức.

Bài và ảnh: VIÊT HÀ - VŨ LONG