QĐND - Nông dân khắp nơi đã hối hả vào vụ nhưng ở xã Nam Lợi, huyện Nam Trực, tỉnh Nam Định, hộ ông Trần Văn Kỹ cùng hàng chục hộ nông dân khác lại bị mất ruộng do... dồn điền đổi thửa. Một số cán bộ, đảng viên sử dụng đất trái phép nhưng cấp ủy, chính quyền không có biện pháp xử lý nghiêm, gây mất lòng tin trong nhân dân...

 “Bỗng dưng mất ruộng” vì dồn điền đổi thửa

Theo lá đơn kêu cứu của vợ chồng ông Trần Văn Kỹ, chúng tôi tìm về xã Nam Lợi. Ngồi thẫn thờ bên khoảnh mạ đã gieo trong sân mà chưa có ruộng để làm, ông Kỹ buồn bã kể lại sự việc: Cuối năm 2013, xã Nam Lợi triển khai dồn điền đổi thửa. Ở xóm 14, thôn Duyên Hưng, ông Trần Xuân Tĩnh, Bí thư chi bộ là Trưởng ban dồn điền đổi thửa của xóm. Ban dồn điền đổi thửa gồm một số cán bộ, trong đó có ông Vũ Xuân Tiến, Trưởng xóm. Bà Bùi Thị Thập, đảng viên được bầu vào tổ thư ký. Ban dồn điền đổi thửa của xóm đã nhiều lần họp với các hộ dân để thống nhất phương án chia lại ruộng đất theo hình thức bốc thăm ngẫu nhiên. Phương án này được lập thành biên bản trong cuộc họp xóm ngày 25-11-2013, có sự chứng kiến và chỉ đạo của ông Vũ Văn Tỉnh, Chủ tịch UBND xã. Cũng tại biên bản này, hộ bà Bùi Thị Thập là người có  khu đất 673,2m2 nằm gần khu vực đường liên thôn, liên xã do gia đình tự đổi cho hai hộ khác trước đó và tự ý đào thành ao nuôi cá, đắp bờ trồng cây đã phát biểu xin được tiếp tục canh tác trên thửa đất này. Tuy nhiên, hội nghị không đồng ý với kiến nghị này.

Lô đất bị lấn chiếm và đào ao, trồng cây trái phép nhưng chưa xử lý nghiêm khi dồn điền đổi thửa.

Cũng cần phải nói thêm rằng, việc bà Thập đào ao, đắp bờ trồng cây trên diện tích đất trồng lúa là trái quy hoạch, vi phạm Luật Đất đai, đã bị UBND xã lập biên bản vi phạm vào ngày 15-9-2011. Ao cá và bờ cây của gia đình bà Thập còn nằm ngay sau liền kề khu đất 175m2 mặt đường liên xã cũng do gia đình bà lấn chiếm trái phép. Việc đào ao, đắp bờ đã phá vỡ môi trường các khu ruộng trồng lúa xung quanh, khiến người dân bức xúc.

Ông Vũ Xuân Tiến, Trưởng xóm cho biết: “Thực hiện chủ trương dồn điền đổi thửa, 100% hộ dân trong xóm yêu cầu bốc thăm ngẫu nhiên để đưa khu ao trái phép này trở về diện tích trồng lúa đúng với mục đích sử dụng đất”. Ngày 26-11-2013, theo chủ trương đã được thống nhất, xóm tổ chức bốc thăm ngẫu nhiên. Tuy nhiên, bà Thập đã bỏ vị trí làm thư ký cho Tổ công tác  và cũng tuyên bố “bỏ luôn”, không bốc thăm. Hộ các ông bà Trần Văn Kỹ, Trần Thị Chiến, Trần Văn Giồng bốc vào phần đất của gia đình bà Thập.

Ngày 1-1-2014, xã viên đồng loạt ra đồng đo, nhận ruộng mới. Lúc này, hộ ông Kỹ, ông Giồng, bà Chiến vấp phải sự “kháng cự” quyết liệt của gia đình bà Thập. Dù tổ công tác đã cắm sào, căng dây nhưng một người đàn ông đã cầm gậy ra đe dọa. Bà Thập trực tiếp lao đến nhổ sào, nhiều người khác chửi bới, xua đuổi các hộ dân nhận đất và tổ công tác với nhiều lời lẽ thô tục, hăm dọa.

Cán bộ né tránh giải quyết kiến nghị của dân

Trước những hành vi phá rối vô lý đó, lẽ ra phải ngăn chặn để tiếp tục đo đạc và giao đất nhưng ông Trần Xuân Tĩnh, Trưởng ban dồn điền đổi thửa xóm lại yêu cầu lập biên bản và dừng việc đo đạc. Bất bình vì điều này, ông Kỹ phản đối thì ông Tĩnh lại chỉ gọi gia đình bà Thập đến lập biên bản, mà không cho ông Kỹ tham gia việc lập biên bản này.

Ông Kỹ và các hộ dân làm đơn gửi lên UBND xã nhưng các cán bộ xã hầu như đều “né” trách nhiệm. Ông Trần Văn Kỹ kể: “Tôi mang đơn lên gặp ông Vũ Văn Bản, Bí thư Đảng ủy xã, Trưởng ban dồn điền đổi thửa của xã nhưng ông Bản không nhận đơn, với lý do “việc này đã giao cho chính quyền”. Ông Kỹ lại mang đơn đến gặp ông Vũ Văn Tỉnh, Chủ tịch UBND xã nhưng ông Tỉnh tránh không gặp. Ông đành mang đơn gửi Văn phòng UBND xã nhưng cũng bị từ chối.

Cuối cùng, ông Kỹ và 11 hộ dân buộc lòng phải lên UBND huyện gửi đơn. Sau nhiều lần lên huyện, cuối cùng ông Kỹ cũng gặp được ông Vũ Đức Hạnh, Bí thư huyện ủy kiêm Chủ tịch UBND huyện... ngoài hành lang. Ông Hạnh là người cùng xã, đã biết sự việc nên đã nhận đơn. Ông nói ngắn gọn rằng, việc đào ao của bà Thập là trái phép, sẽ chỉ đạo xử lý việc này. Tuy vậy, gần hai tháng trôi qua, sự việc vẫn không được giải quyết.

Có hay không việc “bật đèn xanh” cho đảng viên vi phạm?

Vụ cấy lúa sắp đến gần, trưa 28 Tết, ông Kỹ vẫn mang đơn chờ ở ngõ nhà ông Tĩnh xin được chia đất nhưng ông Tĩnh lại chỉ cho ông về gặp ông Tiến, Trưởng xóm.

Nhà ở của ông Bí thư chi bộ xóm 14 được xây trên đất lấn chiếm.

Trao đổi với chúng tôi, ông Trần Văn Huy, Ủy viên Hội đồng nhân dân xã bất bình nói: “Dường như có sự khuất tất nào đó trong việc bật đèn xanh cho bà Thập sở hữu phần đất đào ao trái phép”. Chính ông Chủ tịch UBND xã còn về thôn chủ trì một cuộc họp tiếp tục “xin ý kiến” của người dân về lô đất này. Mới đây, UBND huyện cử ông Trần Văn Bút, Phó trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện về xã làm việc cũng chỉ đạo “khoanh vùng lô đất của bà Thập để xác minh, xử lý sau vì “có nhiều phức tạp”. Theo các hộ dân, như vậy là không công bằng vì sau khi chia hết ruộng cho các hộ dân, lô đất còn lại này đương nhiên sẽ thuộc sở hữu của bà Thập. Đây là một cách “hợp thức hóa” lô đất có giá trị mặt đường này.

Làm việc với phóng viên Báo Quân đội nhân dân, ông Vũ Văn Tỉnh, Chủ tịch UBND xã Nam Lợi thừa nhận có việc hộ bà Thập đào ao, trồng cây trái phép trên đất nông nghiệp. Tuy nhiên, ông Tỉnh lại cho biết, lô đất của bà Thập nằm trong diện đang được UBND xã đề nghị UBND huyện cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Xã tạm “khoanh vùng” để lại không bốc thăm dồn điền đổi thửa. Cùng với hộ bà Thập, còn có 95 hộ khác cũng được đề nghị chuyển đổi mục đích sử dụng đất.

Nếu đúng như cách giải thích của ông Tỉnh thì chính quyền xã Nam Lợi và huyện Nam Trực đang tùy tiện trong việc hợp thức hóa 96 lô đất lấn chiếm, đào ao, trồng cây trên đất cấy lúa trái phép, không nằm trong quy hoạch và không có đề án kinh tế khả thi. Khi chúng tôi yêu cầu cung cấp các tài liệu này, cả ông Tỉnh và ông cán bộ địa chính xã đều lúng túng, cho biết chưa có tài liệu.

Tại xã Nam Lợi, theo phản ánh của người dân, toàn bộ khu đất mặt đường liên xã liền kề khu ruộng và ao đang có tranh chấp trong dồn điền đổi thửa đều là đất do 3 cán bộ, đảng viên lấn chiếm trái phép. Trong đó, ông Tĩnh, Bí thư chi bộ xóm lấn chiếm 70m2 đất làm nhà ở; bà Thập ngoài phần ao lấn chiếm và đào trái phép còn lấn chiếm 172m2 đất ở... Ông Vũ Văn Tỉnh thừa nhận việc lấn chiếm này và cho biết “đang trong quá trình xử lý”.

Cũng theo phản ánh của người dân, việc bà Thập kiên quyết không trả đất để bốc thăm chính vì lô đất này liền kề với 172m2 đất ở gia đình bà đã lấn chiếm. Còn việc ông Tĩnh, Bí thư chi bộ không kiên quyết xử lý cũng một phần vì chính bản thân ông Tĩnh cũng lấn chiếm đất ruộng làm đất ở. Người dân không hiểu vì sao, thay vì dồn điền đổi thửa theo hình thức bốc thăm công khai, chi bộ lại họp lấy ý kiến ủng hộ việc cho bà Thập tiếp tục sử dụng lô đất đào ao trái phép. Và đương nhiên hầu hết đảng viên là họ hàng, anh em bà Thập đã biểu quyết đồng tình. Lạ lùng hơn, ngày 18-2 vừa qua, chi bộ này còn họp để kiểm điểm ông Vũ Xuân Tiến chỉ vì ông “không thi hành nghị quyết chi bộ” mà đòi “bốc thăm ngẫu nhiên”.

Trong khi đó, các cán bộ, đảng viên lấn chiếm đất ruộng làm đất ở, đào ao trồng cây trái phép thì lại không bị kiểm điểm và xử lý. Giải thích về điều này, ông Vũ Văn Tỉnh, Phó bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã viện dẫn rằng “tôi chỉ lo chuyên môn, còn kiểm điểm hay không là việc của Bí thư Đảng ủy, tôi không biết?”.

Dồn điền đổi thửa là chủ trương đúng của Đảng, Nhà nước để hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn. Dồn điền đổi thửa phải gắn với quy hoạch đất đai và theo đúng pháp luật. Những gì xảy ra ở xã Nam Lợi hiện nay cho thấy một vài cá nhân đã đặt lợi ích cá nhân lên trên lợi ích tập thể. Đặc biệt, có dấu hiệu chính quyền và tổ chức Đảng bao che, tiếp tay cho cán bộ, đảng viên lấn chiếm đất công, sử dụng đất trái pháp luật... gây bức xúc trong dư luận. Sự việc cần sớm được làm rõ, xử lý nghiêm.

Bài và ảnh: NGUYÊN MINH, TRƯỜNG GIANG, VŨ DUNG