QĐND - Trên danh nghĩa “trải nghiệm thực tế”, 114 sinh viên của Trường Cao đẳng nghề điện Hà Nội được đưa đến Nhà máy Foxconn của Tập đoàn Hồng Hải nằm trong Khu công nghiệp Đình Trám, Bắc Giang trở thành những “công nhân thực thụ”, làm những công việc hoàn toàn khác so với chuyên ngành đã học tại trường.

Học một đằng, thực tế một nẻo

Trao đổi với chúng tôi, một số sinh viên của Trường Cao đẳng nghề điện ở Hà Nội phản ảnh: “Hoạt động thực tế diễn ra 3 tháng, nhưng trước khi đi thực tế, sinh viên chỉ biết trước 4 ngày. Ngày 20-8, nhà trường có thông báo sẽ đi thực tế. Ngày 22-8-2015, Nhà máy Foxconn có cử đại diện sang nói chuyện với sinh viên trước khi di chuyển đến khu công nghiệp. Ngày 24-8-2015, sinh viên lên xe di chuyển đến khu công nghiệp để khám sức khỏe. Đối với những sinh viên không đủ sức khỏe thì được đưa về trường, còn lại bắt đầu được phân về các nhà xưởng hướng dẫn 2 phút rồi bắt tay vào làm việc luôn”.

Ngày 22-8, các sinh viên tham gia đợt thực tế được yêu cầu ký một bản cam kết với công ty, nhưng theo thông tin sinh viên cung cấp, trong bản cam kết không ghi nội dung công việc các em phải làm. Đồng thời, áp lực từ phía nhà trường nói đây là kỳ thực tế sẽ tính vào thời gian học và tính điểm nên sinh viên đều phải tham gia. Không muốn ảnh hưởng đến kết quả học tập do đều là sinh viên năm cuối nên sinh viên phải tiếp tục ở lại làm việc tại khu công nghiệp. Điều đáng nói là sinh viên của trường học chuyên ngành điện và học lắp đặt trạm biến áp, kéo đường dây nhưng lại phải "thực hành" những công đoạn như cuốn băng dính sản xuất dây sạc iPhone, tai nghe điện thoại. Trước đó, trong thông báo tuyển sinh của nhà trường nêu rõ, sinh viên theo học tại trường sẽ được thực tế tại các công ty thuộc ngành.

Sinh viên của trường phải làm 8 giờ/ngày, 6 ngày/tuần, chưa kể tăng ca 1,5 giờ mỗi ngày. Ca sáng làm việc từ 7-11 giờ, chiều từ 12-16 giờ, ca đêm từ 19 giờ tối-6 giờ sáng. Mỗi sinh viên phải trải qua 3 tuần làm ca đêm, 3 tuần làm ca ngày, liên tục như vậy trong vòng 3 tháng. Mới làm việc 3 tuần nhưng có đến 42 sinh viên bỏ về vì không chịu được áp lực công việc, có sinh viên làm nửa ngày đã bỏ về do công việc quá vất vả, phải hoạt động chân tay suốt thời gian dài. Công ty cam kết trả cho sinh viên 2.950.000 đồng/tháng, đồng thời hỗ trợ tiền sinh hoạt phí: 200.000 đồng, tiền chuyên cần: 150.000 đồng/1 sinh viên/tháng. Nhưng phía sinh viên lại đưa ra thông tin: Số tiền trên bị cắt giảm 30% và số đó được chuyển cho nhà trường.

Một sinh viên của Trường Cao đẳng nghề điện cuốn băng dính tại nhà máy. Ảnh do sinh viên cung cấp.

Nhiều sinh viên bức xúc: “Từ trải nghiệm thực tế mà chúng tôi trở thành công nhân làm việc rất vất vả, làm chậm cũng bị nhắc nhở, mọi thứ đều chịu sự giám sát, một dây chuyền có 8-10 người, một ngày sản xuất hơn 11.000 sản phẩm. Giờ muốn về nhưng thầy quản lý lại bảo bạn nào bỏ về sẽ bị đình chỉ hoặc phạt đi kéo dây ở Hà Giang. Vì vậy, dù vất vả và làm đêm suốt 10 tiếng đồng hồ nhưng chúng tôi vẫn phải chịu đựng”.

Trải nghiệm trái ngành vì... thiếu việc làm?

Trao đổi với phóng viên, ông Trần Văn Trường, Phó hiệu trưởng Trường  Cao đẳng nghề điện Hà Nội cho biết: “Chương trình trải nghiệm thực tế có trong kế hoạch đào tạo của nhà trường. Nhưng đây là năm đầu tiên nhà trường cho sinh viên đi thực tế ở khu công nghiệp sản xuất các thiết bị điện thoại, còn trước đây sinh viên được thực tế tại các công ty thuộc ngành. Tuy nhiên, nhà trường không bắt buộc sinh viên tham gia đợt thực tế này, và các em tham gia có làm cam kết. Số sinh viên không phù hợp về sức khỏe và các điều kiện khác cho trải nghiệm thực tế thì ở lại trường, nhà trường bố trí đào tạo bình thường. Bên phía công ty cũng đã cử người trực tiếp về trường trao đổi và phổ biến quy trình, cách thức làm việc”.

Liên quan đến chế độ tiền lương, ông Trường khẳng định: “Công ty trả trực tiếp cho sinh viên, nhà trường không giữ bất cứ một đồng nào. Nếu công ty chưa trả cho sinh viên, nhà trường sẽ can thiệp để bảo đảm quyền lợi cho sinh viên”.

Về việc sinh viên học ngành điện nhưng phải làm công nhân tháo, cuốn băng dính, ông Trường cho biết: “Hiện nay, trên đã có thông báo ngừng tuyển dụng cho đến năm 2020. Chính vì vậy, việc đào tạo ngành nghề điện của nhà trường hết sức khó khăn, kể cả việc tuyển sinh. Điều kiện đầu ra khó khăn, trải nghiệm thực tế là một cách để nếu như ra trường các em chưa làm được nghề điện thì có thể tiếp cận với những công việc theo đào tạo nghề có thể áp dụng được”. Vẫn theo ông Trường: "Trải nghiệm thực tế là đúng. Đây là chủ trương trong chương trình dạy nghề của Bộ Lao động Thương binh và Xã hội. Đồng thời phía công ty cũng đã đặt vấn đề tuyển dụng sinh viên của nhà trường. Các khu công nghiệp họ tuyển dụng thì không cần đúng ngành nghề. Để bảo đảm chất lượng đào tạo, trong chương trình, sinh viên được tham gia trải nghiệm thực tế và thực tập sản xuất. Khi thực tập sản xuất, sinh viên sẽ được làm đúng nghề”.

Gần đây, đã xảy ra hiện tượng có nhiều trường lấy danh nghĩa “trải nghiệm thực tế” đưa sinh viên làm công nhân lao động vất vả, thực tế không đúng ngành nghề. Điều này đã khiến sinh viên khá hoang mang về công việc tương lai và nghi ngờ: Có hay không việc sức lao động của họ bị lạm dụng?

TRẦN THÚY - NGUYỄN HUYỀN