QĐND - Thời gian gần đây, bất chấp cố gắng của các cơ quan chức năng, số lượng lao động Việt Nam bỏ trốn, làm việc bất hợp pháp tại Hàn Quốc đang có chiều hướng gia tăng. Sự việc đã gây tác động xấu đến quan hệ hợp tác lao động giữa nước ta với Hàn Quốc và nguy cơ phía bạn sẽ áp dụng biện pháp chấm dứt tiếp nhận lao động Việt Nam ngày càng cao.

Đừng để "con sâu làm rầu nồi canh"

Theo báo cáo của Trung tâm Lao động ngoài nước (Bộ LĐ - TB và XH), sau khi các cơ quan chức năng thực hiện nhiều biện pháp quyết liệt, thì đến tháng 10-2013 tỷ lệ lao động Việt Nam không về nước sau khi hết hạn hợp đồng lao động đã giảm xuống 38,2%. Thế những, sang tháng 11-2013 lại tăng lên tới 42,5%. Đến thời điểm hiện nay, vẫn còn hơn 14.000 lao động Việt Nam làm việc bất hợp pháp tại Hàn Quốc (chiếm tỷ lệ 49%). Chính điều này đã khiến lao động Việt Nam đánh mất vị trí thứ nhất trong những nước có nhiều lao động làm việc tại Hàn Quốc.

Đánh giá về tình trạng trên, ông Lương Đức Long, Phó giám đốc Trung tâm Lao động ngoài nước cho rằng: Nguyên nhân chủ yếu là do mức chênh lệch thu nhập giữa làm việc ở Hàn Quốc và trong nước rất lớn, nên người lao động tìm mọi cách để ở lại cư trú và làm việc bất hợp pháp. Bên cạnh đó, một bộ phận người lao động đã phải chi phí rất cao cho việc làm thủ tục xuất cảnh, hoặc do thiếu hiểu biết nên bị lừa đảo... Vì vậy, ngay sau khi sang Hàn Quốc họ đã có ý định tìm cách ở lại lâu dài hoặc bỏ ra ngoài tìm kiếm việc làm có thu nhập cao để nhanh bù đắp lại khoản chi phí trước khi đi. Một nguyên nhân nữa là chế tài xử phạt của phía Hàn Quốc còn nhẹ đối với chủ sử dụng lao động nên dẫn đến tình trạng nhiều chủ sử dụng lao động Hàn Quốc vẫn tiếp tục sử dụng lao động không có giấy tờ hợp pháp, khiến lao động không có giấy tờ hợp pháp ngày càng ra tăng…

Ông Choi Byung Gie, Giám đốc Cơ quan phát triển nguồn nhân lực Hàn Quốc tại Việt Nam cho biết: Chỉ tiêu lao động nước ngoài mà phía Hàn Quốc tiếp nhận trong năm 2014 là 53.000 người và việc phân chỉ tiêu cho mỗi nước phụ thuộc vào tỷ lệ lao động cư trú bất hợp pháp của nước đó. Trong số đó, lao động Việt Nam có tỷ lệ rất ít do bị dừng Chương trình EPS (Chương trình cấp phép việc làm cho lao động nước ngoài) và Bản ghi nhớ đặc biệt giữa hai Chính phủ được ký vào cuối năm 2013 cũng chỉ ưu tiên một số đối tượng lao động (lao động trung thành, về nước đúng hạn...). Đặc biệt, theo yêu cầu của phía Hàn Quốc, từ nay đến cuối tháng 11-2014, trước khi Bản Ghi nhớ đặc biệt hết hiệu lực, căn cứ tỷ lệ lao động Việt Nam hết hạn hợp đồng ở lại bất hợp pháp, hai bên sẽ xem xét liệu có tiếp tục ký Bản ghi nhớ bình thường Chương trình EPS hay không? Như vậy, nếu tình trạng người lao độngViệt Nam bỏ trốn ra làm bên ngoài tiếp tục tăng như hiện nay, thì chắc chắn Hàn Quốc sẽ dừng không tiếp nhận lao động Việt Nam. Đây sẽ là một thiệt hại rất lớn về kinh tế, bởi trước đây mỗi năm có khoảng 8000 đến 12.600 lao động mới từ Việt Nam sang Hàn Quốc làm việc.

Lao động Việt Nam khám sức khỏe trước khi sang Hàn Quốc làm việc.

 

Cần xử phạt nghiêm những trường hợp vi phạm

Tại hội nghị triển khai các giải pháp vận động lao động hết hạn hợp đồng lao động tại Hàn Quốc trong năm 2014 về nước mới được tổ chức tại Hà Nội, đại diện Cục Quản lý lao động ngoài nước đã đề nghị Sở LĐ-TB và XH các địa phương triển khai thực hiện nghiêm Nghị định số 95/2013/NĐ-CP của Chính phủ, xử phạt từ 80 đến100 triệu đồng đối với hành vi hết hạn hợp đồng không về nước từ sau ngày 10-3-2014; đồng thời phối hợp với Trung tâm Lao động ngoài nước, Ngân hàng Chính sách xã hội đôn đốc việc ký quỹ đối với người lao động đi làm việc tại Hàn Quốc theo Quyết định 1465/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.

Phát biểu tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ LĐ - TB và XH Nguyễn Thanh Hòa yêu cầu các địa phương cần tiếp tục thông tin, tuyên truyền, vận động, tư vấn cho người lao động và chính quyền địa phương nắm rõ các chủ trương, chính sách về lĩnh vực xuất khẩu lao động và các chế tài xử phạt đối với người vi phạm để triển khai có hiệu quả. Đồng thời, các địa phương phải phối hợp tốt với Trung tâm Lao động ngoài nước và Cục Quản lý lao động ngoài nước về xem xét lại vấn đề ký quỹ cho người lao động và bổ sung, điều chỉnh các vấn đề cần thiết cho phù hợp với thực tiễn. Đặc biệt, thời gian tới địa phương nào không có biện pháp khắc phục và để tỷ lệ lao động bỏ trốn bất hợp pháp tại Hàn Quốc tăng thì dừng đăng ký. Bên cạnh đó, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Hòa cũng đề nghị phía Hàn Quốc nên xem xét việc chi trả trợ cấp cho người lao động Việt Nam làm việc tại Hàn Quốc chỉ áp dụng đối với những người về nước đúng thời hạn, còn không số tiền này sẽ đưa vào quỹ xuất khẩu lao động./.

Bài và ảnh: VŨ LAN